Harremana

    OEH - Bilaketa

    43 emaitza buruarin bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    burugabe.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde finales del s. XVII al Norte (donde es relativamente escaso) y a partir de mediados del s. XVIII al Sur. En DFrec hay un ej. de burugabe .
    sense-1
    I . (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (AN, L, BN, Sal, S; Hb, Dv), burubage (V, R; Añ), burubaga Ref.: A (buru-bage, burugabe); Lrq .
     Insensato, falto de juicio. "Loco" Añ. "Insensato" A. "Syn. de bürü-ahin [= 'imbécile, étourdi']" Lrq. v. burugabeko.
    Hitz ergel, buru gabeak: benial. Harb (ed. 1690) 465. Nik burugabe ta zorotzat iduki nuen pobretxo bat. Cb Eg II 152. Bada zer, gizon prestu batek emazte baldan, alper, itzontzi, edo itziario bat badu, ta orien ondoren beste maña txarrak dituena? [...] Orrelako andreko doakabea duenak pisuago du bere gurutzea, zeren duen gurutze buru gabea. Cb Eg III 377. Jende bear guztia alferra, burugabea ta besteren kostuz bizi nai lukeala iritzitzea. AA III 630. Onetarako baliatuten dira persona burubage, edale, pobre [...] edo eurai zerbait zor deutsenez. Añ MisE 190. [Lagun urkoari] buru-gabea edo zoroa deitzen diona. Lard 380. Burugabe edo zoro handitzat idukiko nuke. Dv LEd 59 (Cb Eg II 26 buru gabe). Zoro eta buru-gabeak ziren Apostolu eta hekien ondokoak, huntzen arabera, eta hedatu dute Eliza. Hb Egia 147. Gizonak [...] ezer aditzen eztuen basauntz au bezañ burugabe eta ezjakiñak dira. Arr GB 72. Itsu zoro ta buru bagea legez dabill. AB AmaE 175. Zoin diren aita batzu eta ama batzu itsu; zoin ahul diren eta buru-gabe haurren altxatzearen gainean. HU Zez 73. Ai, txatxala burubagea ni! Negarrez enintzan ba asi, Antonigaz ez eukala ezer entzun neutsanean? Ag Kr 114s. Txotxolo andia, txitxare likitsa, pizti arroa, Junkeirotar burugabea. Ag G 369. Galatiar burugabeok! Nork lilluratu zaituz? Ol Gal 3, 1 (Or Aitork 389 burugabeak, Lç, Bibl zoroak, Dv adimendugabeak, IBk, IBe zentzugabeok). Baña nola asi itzanan izketan [...] mutil ezagun-ez batekin? Burugabea izan aiz, benetan! TAg Uzt 125. Burugabe ta aolkuetarako geldotzar ziñez izango naizela zugandik baztertzen banaiz. Zait Sof 76. Zaude ixilik, arraio burugabea! Emen baño obeki etzara iñon egonen. Izeta DirG 106. Eta eroa ezpada edo arras burugabea, nai ta naiez gizon orrek arritu bearko du. Vill Jaink 143. Zeñen buru-gabe zeran! MAtx Gazt 44. Burubagea burudun egingo da, eta totelen miiñak argi ta garbi egingo dau itz. Ker Is 32, 4 (Dv zoro ). Olakorik entzun zionean kuadrilariak, burugabetzat artu zuan. Berron Kijote 188. Bere etxea hondar gainean eraiki zuen gizon burugabearen antzekoa. IBk Mt 7, 26 (Lç, He, TB, HeH, SalabBN, Ur, Hual, Samper, Echn er(h)o, EvL sentsu gabe, Dv zoro, Ip ertzo, Ol, Ker, Or tentel, IBe zentzugabe ). Gu Kristorengatik burugabeak, eta zuek kristau burutsu; gu argal, eta zuek indartsu. IBk 1 Cor 4, 10. Buru gabearen oñak pagatzen dute. EZBB I 74. Negarra ta malkoa / burugabeentzat. Ayesta 51. (Referido a actos, ideas, etc.). Disparatado; absurdo.
    Baña atxakija guzti oneek burubagak dira. Astar II 28. Ze bide eta burubagak dirian arerijuari zor jakazan amodijuaren ezaugarri edo señaliak ez emoteko ifinten oi dirian atxakijak. Ib. 31.
    Ez lirake onelako debozio moduak parragarriak, burugabeak ta ezin sufrigarriak izango? Echve Dev 22. Burugabea litzake beraz, olako aukera eskuan eukita Etxahuniatik aldentzea. Etxde JJ 117. Zuzentasunaren galdeka ari geralarik, [...] zuri-nagoka elkarri amor-ematerik ezkenuke izango burubage, obekien agerrerazten leiatu bearrean. Zait Plat 127s. Nolako azkena oi duten amodio burugabeak. Berron Kijote 150. Ez zela hain asmo burugabea. MIH 366.
    azpiadiera-1.2
    2. Que no tiene fin. "Spelunca alta, arroka zillho barna déna, urrun heltzen déna, burugabéa, illhúna, haundia, luzéa " Urt I 548.
    azpiadiera-1.3
    3. (Lar, Hb), burubage (Lar).
    "Acéfalo, sin cabeza" Lar.
    Buru gabeak, txapel bearrik ez. (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1884.
    azpiadiera-1.4
    4. burubage (Lar), buruge (Lar). "(Clavos de) hita, iltze, ultze burubagea" Lar. "Saetín, entre altareros y aún zapateros, es un clavo largo, delgado y sin cabeza, iltze, ultze burugea, burugabea, istotxoa" Ib.
    azpiadiera-1.5
    5. (Vegetal)sin cabeza (mazorca, etc.).
    Zeiñek ete dauko gatz geiago: bazkaritako aza buru-bageak ala nire senar buru-arin onek? A BeinB 46. Buruge soroan zut arta-zuztarra... Otamendi ( in Onaind MEOE 1088 ). Arto burugabea, arto antxua. (AN-5vill). Inza NaEsZarr 1679.
    azpiadiera-1.6
    6. buruge (Bera). "Cismático" Bera.
    sense-2
    II . (Adv.).
    azpiadiera-2.1
    Insensatamente, alocadamente.
    Askok ez bear dan ta itzegiten dan gisa, ezpada buru gabe ta nola nai eskribitzen dute. Cb EBO 20. Naasi ta burubage abil, mingañaren yabe ez aiz ta. Or Mi 84. Gerok ez ete gera, arranopola, burugabe ta itxumustuan gabiltzanak...! TAg Uzt 220. Ez dakit buruz ala burugabe jokatu nitzan ildako mutil ura senargaitzat onartu nuanean. Ib. 297. Nai izan ezkero, erraz ausiko zitukean arek danak edozertan. Alaere, ordea, etzuan egundo indarrik burugabe erabilliko. Ib. 115. Ezeren berri baduzu, etzaite orrela itzuli, guziok auzpezturik daskaitzugu. --Baiki, guziok buru gabe baitzabiltzate. Zait Sof 66. Burugabe ari da-ta / neskak xurikatzeko / paperak zabaltzen dituana. Berron Kijote 26. Buru gabe egindako lana! Ataño TxanKan 253.

    burugabe

    burugabe
    << buru-arinxka 0 / 0 buru-harro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper