OEH - Bilaketa

3213 emaitza buru bilaketarentzat

Sarrera buruan (399)


Sarrera osoan (498)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
jakite.
sense-1
1. (gral.; Lcc, Aq 464 (G)), jakinte (Aq 464 (G)), jakitze (V-gip) Ref.: A; Lrq; Etxba Eib (jakitzia) .
Saber, sabiduría, conocimiento; ciencia. " Jakitzia biar da jakiñ onerako; ez txarrerako, el saber es necesario saberlo para el bien, no para el mal" Etxba Eib. v. jakintza, jakitate, jakinduria. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 7 ejs.
Hik prometatzen baituk ezen xipiér eta humilér iakite emanen draueala. ABC B, 2r. Bekoak goikoa eskondu leidi ta txeak andia benzi liri asmuz ta jakitez. (Divisa de los Bengoechea). IC I 665 (v. tbn. asmoz (e)ta jakitez Ldi IL 128, Zait Plat 2, MEIG IX 33). Bere burua ezautea da jakitea. RS 554. Iakitea izan banu / borondatea bezala. Ezcurra 1s. Min gustien ta iakiteen goratzallea. FabriP 2. Edadean, yakitean eta gobernuan nagusi direanak. Cap 48. Eziakinaren iakitea onsa erranaren huts-eriztea. O Pr 504. Zühürtzia, enthelegia, jakitia, debozionia. Bp I 50. Ezen ezta munduan gizonik jakitea desiratzen eztuenik. ES 175. Jakiteak hauntzen du nihor; xaritateak du berriz edifikatzen. He 1 Cor 8, 1 (Lç ezagutze, Dv jakitate ). Bena zer profeitü emaiten dü jakitiak, Jinkuaren lotsa gabe? Mst I 2, 1 (SP, Ch iakitea, Ol yakitea). Jakite handi bat düzü batzarre gaixtuetan ixilik egoitia. Mst III 28, 1 (Ch prudenzia, Ol zurtasun). Faraonen aztiek [...] egin zituzten huntaraino bere yakite gaixtoaz Moisek bezalako mirakuilluak. Lg I 123. Dana izan zan Jangoikuak beingo baten iratsiriko jakitia. Mg PAb 184. Üskal herriko jentia, / jente jakite txipia! Etch 534. Zer serbitzen dizute orañ zuen esku eta aginte eta jakite andiak? Arr May 21. Gure jakiteaz ez degu geiegi arrotu bear. Etxeg ( in Muj PAm 29 ). Yakite-egoek igoa. Ldi BB 136. Aitak eta Semeak izate ta yakite bera dute. Ir YKBiz 458n. Jakite ezkutu baten jabe zirela-edo. Mde Pr 308. Gure iakitea Zurearekin alderaturik ez-iakiña da. Or Aitork 308 (Tormes 17 yakite). Yakite utsak ez gaitu asetzen. Mañarikua ( in Akes Ipiñ 3 ). Ustea, ordea, ezta iakitea, erdia ustela izan oi baita. Zait Plat 40. Jakitiak ezteu ogirik jaten, eta bai askotan ondasunak emoten. Osk Kurl 116. Eta jakitea bildu ezkero, aurrerapena ere badator berez bezala. Vill Jaink 72. Gaurko jakiteak gure aiton-aitonen neurri zar diralako oiek bertan bera utzi ditu pixkanaka. Gazt MusIx 69n. Italiatik landa zabaldu omen zituen iakiteok. Ibiñ Virgil 80n. Yakiteak ez du ogirik yaten. (AN-5vill). Inza NaEsZarr 1755. Baiña nere jakite apalak asko mozten dizkit bideak. AZink 147. Gramatika, izan ere, jakite enpirikoa da. MIH 294. Ez gaude jakitez jantziegiak. MEIG VII 172. Jakite-lanerako [...] behar-beharrezkoa dugu erabateko hiztegia. Ib. 75. Dagokion bizimoduaren bila lehiatu da, jakite egarriz. MEIG VIII 60.
v. tbn. Ber Doc 103r. Ox 72. TAg GaGo I. Eguzk GizAuz 75. Etxde JJ 99. Ardoy SFran 115. Iakite: EZ Man I 84. FabriP 2. Mercy 27. Yakite: Zait Sof 68. Xakite: CatSal 67.
sense-2
2. Acción de saber.
Lokarria autsi-eziña dela jakitea, jakite ori berori da lokarririk sendoena. Vill Jaink 160.
azpiadiera-2.1
(Conservando su carácter verbal).
Memoriaz jakite utsa alabaña edozeñ aur zentzugabek, baita loro batek ere, egin dezakeen gauza da. AA III 588.
azpisarrera-1
BERRI-JAKITE. v. berri.
azpisarrera-2
JAKITE-BIDE.
a) Vía, instrumento de conocimiento.
Erdara izan ohi dugunez jakite-bide, zenbat ere ez-ikasiago, hainbat ere euskaldun jatorrago. MIH 230. b) Camino de conocimiento.
Jakite-bide horietan barrena ibili nahi luketen ondorengoei ikasbide ederra [utzi digu]. MEIG VIII 69.
azpisarrera-3
JAKITE-BURU. Fuente de sabiduría.
Onen atzean / Merkuri, jakite-buru, / ta Maite-izar sona. "Do el saber llueve" . Gazt MusIx 107.
azpisarrera-4
JAKITE-ITURRI. Fuente de sabiduría.
Arengan baitaude gorderik zugurtze ta iakite iturri guziak. Or Aitork 306. Ointxe azaldu bearko [...] euren lanbide-kera ta iturriak, jakite-iturriak. Erkiag Arran 133.
azpisarrera-5
JAKITE-HITZ.
Gauak gauari illargiz iragarri bezaio iakite-itza. "Verbum scientiae" . Or Aitork 398s.
azpisarrera-6
JAKITE HIZKUNTZA. Lengua de cultura.
Gure hizkuntza jakite hizkuntza bihurtzeko egin diren saioetan. MEIG III 89. Poesi hizkerak badu bestelakoek --egunerokoak edo jakite hizkuntzak-- ez duten zerbait. Ib. 141.
azpisarrera-7
JAKITE-LEKU. Escuela, centro de estudio.
Ikasteleku, edo beintzat, jakite-lekuak bai. Erkiag Arran 133.
azpisarrera-8
JAKITEZ. A saber.
Igante eta Besta egün jarraikitzen direnak; jakitez, urtheko hilabete bakhoitzeko bigarren igantiak eta Besta prinzipalak. Mercy 11.
azpisarrera-9
JAKITEZKO (Adnom.). Científico.
Jakitezko eta jakintzarako hiztegiak argitaldu dira. Mde Pr 285.
jakite
<< jaiot-buru 0 / 0 JAUN ETA BURU >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper