OEH - Bilaketa

3213 emaitza buru bilaketarentzat

Sarrera buruan (399)


Sarrera osoan (498)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
atzamar.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición vizcaína, tbn. lo hallamos en Apaolaza y, con el sdo. de 'zarpa', en Tomas Agirre y Mirande, y con el de 'arañazo' en Etxaide.
sense-1
1. (V-gip ap. Iz ArOñ ; (V), H).
Garra, zarpa (sentidos prop. y fig.); puede tbn. referirse a la mano del hombre, generalmente con un sentido aumentativo o despectivo. "Garra" y "zarpa" Añ. "Dedos corvos, (V) atzamarrak, (G) atzaparrak, atzarrak " Ib. "Griffe. Demoninuaren atzamarrak (Astar)" H. v. atzapar.
[Eztagoz seguru] alako neskatilla gaisuak bere infernuko otso onen atzamar artian. CrIc 154. Baña daigun ez zaitubala Jangoikuak largaten zeure borondate dongiaren atzamarretan. Mg CO 104. Goi ta be erabilten / Etxeko sagubak: / Ta orra nun katubak / Deutseen jarraituten, / Ta atzamarrak ezarten. Mg PAb 99. Eriotza gogor baten atzamarretan. Ib. 79. Enaizu emon infernuko otso amurratuen atzamar artera. EL1 147. Nekez, kapiaren zati bat atzamarrakin urratuta, librau zala gizon gaistuaren eskubetati. fB Ic II 230. Ostuten bada, jaubiak dekusela, edo ostuten bajako derrigorrian patrikarati, edo etxeti, edo nun nai, esaten jako atzamarretatiko-ostutia. Ib. 98. Ez Ama Birjinak, ez Jaungoikoak libraduko zaitu nire atzamarretatik. Astar II 36. Ai! baña orain legiak deutsu / Jaurti atzamar samiña. AB AmaE 59. Nere illobak aterako zaitu otso gaizto orren atzamarretatikan. Apaol 81. Gezurretan iñok artuagaitik etziran lotsatuten, bada deadar andiena egitebanak edo atzamarrik sendoenak eukazanak irabazi oi eban auzia. Ag Kr 67. Sutautsak ik baño indar geiago yaukok, ire atzamarrak baño zorrotzago dozak aiztuak eta azkorak. Kk Ab I 42. Nork ipiñi au era orretan? Nor ixan da, neuk neure atzamarretan ito daidan? Ib. 32. Augaitik makilla-muturragaz ikutzen nindun aldioro garondoan, eta berau kankailuz beterik eta soildurik neunkon aren atzamarraz. "Pelado de sus manos" . Or Tormes 23. Eta ezkaizuz arren, ba, itxi / Etsaien atzamarretan. Enb 33. Etxakijat zek geldi erazoten yeustaan be, atzamar tartian berperton eu ez iratoteko! Otx 135. [Artoari] eldu atzamarrez eta ukaldi indartsuz bigurtuko dio lepoa. TAg Uzt 279. Etsipenaren hatzamar izoztuen harrapakin berriz ere haren bihotz zoroa utziz. Mde HaurB 84. Geure buru au eriotzaren atzamarretatik atara eziñik. Bilbao IpuiB 267.
sense-2
2. (V), atxamar (V-ger) Ref.: A; Zubk Ond; Holmer ApuntV; EAEL 14; Etxba Eib; Gte Erd 150; Elexp Berg.
Dedo. " Atzamar (Vc), dedo. Es el singular de atzamarrak (V-arr-oroz-ple), los diez dedos, los dedos" A. "Ondarroan bardintsu erabilten dira atzapar eta atzamar " Zubk Ond. " Goikoak atzamarrak dira, bekoak beatzak dira (V-arr-gip)" Gte Erd 150. v. hatz.
Saldia artuten da katillubaz, aragija txikindu ta aoratuten da atzamar Jangoikuak emonikuakaz. Mg PAb 131. Zetako emon euskuzan Jangoikuak amar atzak edo atzamarrak? Ib. 54. Au esanda, atzamarragaz luurrian eskribiduten eban Jesu Kristok. fB Ic II 236. Edola bere ezingo deutsat zirkiñik eragin atzamar bati? Ur MarIl 41. Diru kontatzen edo atzamarrak kontatuaz konturen bat zuzentzen. Apaol 93. Bere atzamarrak luze ta meiak. Azc PB 122. Nekazaleak astegunean / atzamarrakaz daroa / kontua ziur noiz izango dan / eguna bear bakoa. Ib. 76s. Tramanari atzamarra ebagi bear geuntzela ta ibilli giñan, olgetan. Ag Kr 193. Egurgin bijok aurrera joiazan, atzamarrai putz-egiñaz ta oski (zapata) lodijakin edurra zapaldubaz. Altuna 90. Eskuetako atzamarrakaz Ave Mariyak kontetan zituan. Kk Ab II 169. Atsuak esan eban, mutillari atzamarra zuzenduta. Ib. 147. Ikusgarrizko ereztun bat atzamarretik aterata. Otx 65. Atzamar meetik kenduten dautse zillarrezko elastuna. Laux BBa 80. Atzamarrak alkarrekin dauken antzeko bardintasunaz naikotu bear. Eguzk GizAuz 74. Ogia ebagi ordean, ez dau ba atzamar bat ebagiten? Bilbao IpuiB 166. Ukabilla estutu, eta atzamarren konkorrakaz kax-kax jo eban ate gorria. Erkiag BatB 45. Jainkoaren hatzamarrak ukitu egin du gizon zikoitz eta lukurreru horren bihotz gogortua. Arti Ipuin 23. Eskumako eskuko atzamar bat bakar-bakarrik erabilteko gauza nintzala. Onaind STeresa 47.
sense-3
3. (AN-larr ap. Asp Leiz ).
Arañazo. v. atzamarkada.
Bela-Beltz etxeko lilitegian kabi billa ari zala, zugaitz batetik muturrez aurrera erori zan eta arpegi guztia atzamarrez urratuta ta ubelduz gelditu zitzaion. Etxde AlosT 25.
azpisarrera-1
ATZAMAR-ATZAMARREAN. Justo en el dedo.
Orduan jiganteak dsaunba! jaurti eban aldatz bera erestuna, ta erestuna --au tamala-- Josetxuren atzamar-atzamarrean sartu zan. Bilbao IpuiB 177.
azpisarrera-2
ATZAMAR-BURU. "(V-m), yema de dedo" A. v. HATZ-BURU.
azpisarrera-3
ATZAMAR EGIN. "(G), echar la zarpa" A.
azpisarrera-4
ATZAMAR LODI. Pulgar.
Eskoako eskuko atzamar lodijen urrengo bijekaz kurtze bat egitie. Ur CatArrig 71. Ardia atrapetako / lenengo gauzea / da minagaz igortzi / atzamar parea / lodia ta urrengoa / txistuz bete barik. Azc PB 68.
azpisarrera-5
ATZAMAR-OSKOL (V-m) Ref.: A; EAEL 291 .
Uña. "(V-m?), uña, lit.: cáscara de dedo" A s.v. oskol. v. atzoskol.
[Jaungoikuak] Bialdu dagijuela Auzi gintzako paperdunai bere bildur santubaren golpe oso bat, berbak zuzenak, atzamar oskolak laburrak, ta bijotza Jaungoikozkua erabili daijen euren arrisku andiko egin biarretan. fB Ic II 170.
azpisarrera-6
ATZAMAR-PUNTA. Punta del dedo.
Altariaren albora alderatuta atzamar puntak garbitutia. fB Ic III 242. Atzamar puntako min bat, agineko min bat, edo buruko min bat kendu ezin dogunian. Ib. 263.
azpisarrera-7
ATZAMARREZ (Nombrar, etc.) a dedo.
Bere Junta Erretora aldatu biar ebanian, berak atzamarrez aukeratzen ebazan eskualde guztietakuak. Gerrika 190. Alkatiak, eunetik larogetaemeretziak atzamarrez egindakuak. Ib. 243.
azpisarrera-8
ATZAMAR-TXOKO. "(V-ple-arr-oroz), articulación de los dedos" A.
Aurrean agertu zitzaion frailea, eta kotxorroa khendu, atzamar-txokoz jo buruan, ta belhauniko jarrarazi zuan ikas-gela erdian. Osk Kurl 76.
azpisarrera-9
JAUNGOIKOAREN ATZAMAR. "Jangoikuan atzamar (Lonicera periclymenum), madreselva. Jangoikuan atzapar ere bai. Pluralean izendatzen da" Elexp Berg.
atzamar
<< atxon 0 / 0 atzapar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper