OEH - Bilaketa
84 emaitza borta bilaketarentzat
Sarrera buruan (18)
- 1 borta
- 2 borta
- borta
- BORTA-AITZIN (1 borta)
- BORTA-ALARTZE (1 borta)
- BORTA-BORTAN (1 borta)
- BORTA BURUKO (1 borta)
- BORTA GAINEKO (1 borta)
- BORTA-GONTZ (1 borta)
- BORTA JO (1 borta)
- BORTA-ZAKUR (1 borta)
- BORTAZ BORTA (1 borta)
- BORTA-ZILO (1 borta)
- BURDIN BORTA (burdina)
- ETXE-BORTA (etxe)
- NAZAKO BORTA (1 naza)
- PADERA-BORTA (padera)
- projet-borta
Sarrera osoan (66)
- aizkora
- aposentu
- arau
- ardo
- 1 arte
- asun
- 1 ate
- atzeman
- ausiki
- barne
- borda
- bort
- bortaitzin
- bortakontza
- bortattto
- bortza
- burdina
- denbora
- egur
- eliza
- etxe
- euskaldun
- ezarri
- ezkail
- gako
- 1 galdatu
- gomit
- 1 handitsu
- 1 haro
- hautsi
- 1 herresta
- hetsi
- holla
- irakatsi
- ireki
- joka
- kankail
- kanpo
- kargatu
- kazeta
- 1 kisketa
- kraskarazi
- labur
- 1 lotu
- 1 manatu
- mehar
- 2 mitra
- mitratu
- muntatu
- 1 mutil
- 1 naza
- ogi
- oihu
- oldar
- orga
- 3 oto
- padera
- 1 palanka
- petiri-santz
- poliki
- 1 puska
- ume
- xehakatu
- zabaldu
- 1 zela
- 1 zerratu
goiburua
xehakatu.
sense-1
1.
(L, B, BN, Sal, S, R; SP, Urt I 420, Dv, H, Mdg 154),
txeakatu (Izt 35r),
xehekatu ( VocS
135, Lecl, Arch VocGr, Gèze, H),
xihikatu (Arch UFH)
Ref.:
A y Satr VocP (xeakatu)
.
Desmenuzar(se), destrozar(se), hacer(se) añicos; destruir. "Afriare" Urt I 420. "Broyer, mettre à menu" SP. "Deshacer" Izt 35r. "Écraser, diviser" Gèze. "Mettre en menus morceaux" H. " Xeakatu, hacer trizas" Mdg 154. "Desmenuzar, pulverizar. Arri xeakatzen irabazten ditiat egunean bi pesta ta erdi (B), gano al día dos pesetas y media en desmenuzar piedra" A. "Hacerse trizas" Satr VocP. . v. 3 xeheki, xehatu, zehakatu. Tr. Documentado en textos septentrionales y en Zaitegi. Xehakatu es la variante más usual; los suletinos emplean xehekatu, forma que también se encuentra en Leiçarraga, en la traducción de A. Rodríguez, en TB y en algún ej. de Prop.
Harri haren gainera eroriren den guzia zathikaturen da, eta noren gainera eroriren baita, hura du xehekaturen. Lç Lc 20, 18 (Dv, HeH xehakatu; He xehatu, TB lehertu, Oteiza, BiblE txikitu, Ol apurtu, Leon porroskatu, Ker zapaldu). Nemesiori bihotza eho zioten; Primitibori xilkoa iragan zioten; Iustino xehakatu zuten. Harb 251. Gobernatuko ditu burdinazko zigor batekien, eta lurrezko baxera batzu bezala xehakatuak izanen dire. He Apoc 2, 27. [Elhiak] baduatzü airian, bena harriak etzitizie xehekatzen. Mst III 46, 1 (SP zaurtzen, Ch hausten, Ip, Leon hausten, Ol akasten). Gaixtagina, sainduen imajinak / erre dituk edo xehakatu. Iraultza 20. Ez du kanabera hautsia xehekatuko eta ez du khe egiten duen mitxa iraungituko. TB Mt 12, 20 (Lç, Echn, SalabBN xehatu, He, Ip, Ur, Dv, Samper, BiblE hautsi, Hual zatikatu, Ol puskatu ). Bizia phena aments / eztizaziela espraiñi deusere / ezurrez beste aragiak / oro xeheka itzakezie. Mustafa. (ap. DRA) Orduan arthikitzen zituen eta xehakatzen soinekoak. Hb Egia 16. Baazuza eta harrizko uri bat heldu da etxeko beriñen xeakatzerat eta galernaren hasarredura berratuz dua. Atheka 59. Haren bihotza ürratürik zen, xehekatürik, marrüskatürik. Ip Hil 170. Aizkora, palanga eta zer nahi tresna dorpez joka xehakatua dute, pusketan ezarri Semenarioko borta handia. HU Zez 170. Gerrirainoko jauntziak xehakatuak. HU Aurp 47. Harriak xehakatu zituen heien uztak. CatJauf 26. Desmasia gaitzak bazter guzietan: zaldi hil, karrosa xehakatu, odol istil, etxe herrautsien artean. StPierre 16. Baxera guzia puskatu eta xeakatu zen. Zub 107. Urra zazu ta xehaka / nere bihotz idorra. Iratz 110. Hatsarrean Ipartarrok herria xehakatu zuten. Mde Pr 207. Xehakatuz (txiki txiki egin) sarraskitu egiten zitun artaldeen aurka bere burua amilleraziz. Zait EG 1957 (3-4), 24. Gudariek xeheka, erra, ebats. Casve SGrazi 82. Herriaren batasunik ezak ekarri bazuen hizkuntzarentzat [...] desberdintzea, puskatzea eta, azken-azkenean, baita apurtzea, birrintzea eta xehakatzea ere, [...]. MEIG VII 169.
v. tbn. Dv Ex 9, 25. Prop 1896, 184. Xehekatu: Prop 1902, 272 y 1906, 11.
Desmenuzar(se), destrozar(se), hacer(se) añicos; destruir. "Afriare" Urt I 420. "Broyer, mettre à menu" SP. "Deshacer" Izt 35r. "Écraser, diviser" Gèze. "Mettre en menus morceaux" H. " Xeakatu, hacer trizas" Mdg 154. "Desmenuzar, pulverizar. Arri xeakatzen irabazten ditiat egunean bi pesta ta erdi (B), gano al día dos pesetas y media en desmenuzar piedra" A. "Hacerse trizas" Satr VocP. . v. 3 xeheki, xehatu, zehakatu. Tr. Documentado en textos septentrionales y en Zaitegi. Xehakatu es la variante más usual; los suletinos emplean xehekatu, forma que también se encuentra en Leiçarraga, en la traducción de A. Rodríguez, en TB y en algún ej. de Prop.
Harri haren gainera eroriren den guzia zathikaturen da, eta noren gainera eroriren baita, hura du xehekaturen. Lç Lc 20, 18 (Dv, HeH xehakatu; He xehatu, TB lehertu, Oteiza, BiblE txikitu, Ol apurtu, Leon porroskatu, Ker zapaldu). Nemesiori bihotza eho zioten; Primitibori xilkoa iragan zioten; Iustino xehakatu zuten. Harb 251. Gobernatuko ditu burdinazko zigor batekien, eta lurrezko baxera batzu bezala xehakatuak izanen dire. He Apoc 2, 27. [Elhiak] baduatzü airian, bena harriak etzitizie xehekatzen. Mst III 46, 1 (SP zaurtzen, Ch hausten, Ip, Leon hausten, Ol akasten). Gaixtagina, sainduen imajinak / erre dituk edo xehakatu. Iraultza 20. Ez du kanabera hautsia xehekatuko eta ez du khe egiten duen mitxa iraungituko. TB Mt 12, 20 (Lç, Echn, SalabBN xehatu, He, Ip, Ur, Dv, Samper, BiblE hautsi, Hual zatikatu, Ol puskatu ). Bizia phena aments / eztizaziela espraiñi deusere / ezurrez beste aragiak / oro xeheka itzakezie. Mustafa. (ap. DRA) Orduan arthikitzen zituen eta xehakatzen soinekoak. Hb Egia 16. Baazuza eta harrizko uri bat heldu da etxeko beriñen xeakatzerat eta galernaren hasarredura berratuz dua. Atheka 59. Haren bihotza ürratürik zen, xehekatürik, marrüskatürik. Ip Hil 170. Aizkora, palanga eta zer nahi tresna dorpez joka xehakatua dute, pusketan ezarri Semenarioko borta handia. HU Zez 170. Gerrirainoko jauntziak xehakatuak. HU Aurp 47. Harriak xehakatu zituen heien uztak. CatJauf 26. Desmasia gaitzak bazter guzietan: zaldi hil, karrosa xehakatu, odol istil, etxe herrautsien artean. StPierre 16. Baxera guzia puskatu eta xeakatu zen. Zub 107. Urra zazu ta xehaka / nere bihotz idorra. Iratz 110. Hatsarrean Ipartarrok herria xehakatu zuten. Mde Pr 207. Xehakatuz (txiki txiki egin) sarraskitu egiten zitun artaldeen aurka bere burua amilleraziz. Zait EG 1957 (3-4), 24. Gudariek xeheka, erra, ebats. Casve SGrazi 82. Herriaren batasunik ezak ekarri bazuen hizkuntzarentzat [...] desberdintzea, puskatzea eta, azken-azkenean, baita apurtzea, birrintzea eta xehakatzea ere, [...]. MEIG VII 169.
v. tbn. Dv Ex 9, 25. Prop 1896, 184. Xehekatu: Prop 1902, 272 y 1906, 11.
azpiadiera-1.1
("(L-ain, B), zurrar. Maistruak eskolako zenbait mutiko xeakatu omen ditu joka (B), dicen que el maestro ha zurrado a algunos chicos de la escuela" A. "Astindu bat eman (B, Sal, R)" Zait Sof II 159.
Bena azote kolpü garratzez xehekatü naizün. "Attrivisti me" . Mst III 50, 5 (Ch, Leon porroskatu, Ip zehatü, Ol ebaindu). Haren gorputz guzi azote kolpuz xehekatiak [erakasten dizie] . AR 159. Ni, Judas berria, [...] nere Jesus maitea hanbat aldiz gurutzefikatu, xehakatu, hil dudana! Dh 106. Marthirek thormenta izigarririk paira dute; batzu gurutzefikatuak, bertzeak zerraz bizirik urratuak, bertzeak basa abrez xehakatuak. Ib. 172. Gorputz guzia xehakatu eta funditu zioten beraz, hezurrak ere-bai, agerian ezarri. Jnn SBi 151. Zonbeit gizon izan ziren xehakatuak. StPierre 18.
Bena azote kolpü garratzez xehekatü naizün. "Attrivisti me" . Mst III 50, 5 (Ch, Leon porroskatu, Ip zehatü, Ol ebaindu). Haren gorputz guzi azote kolpuz xehekatiak [erakasten dizie] . AR 159. Ni, Judas berria, [...] nere Jesus maitea hanbat aldiz gurutzefikatu, xehakatu, hil dudana! Dh 106. Marthirek thormenta izigarririk paira dute; batzu gurutzefikatuak, bertzeak zerraz bizirik urratuak, bertzeak basa abrez xehakatuak. Ib. 172. Gorputz guzia xehakatu eta funditu zioten beraz, hezurrak ere-bai, agerian ezarri. Jnn SBi 151. Zonbeit gizon izan ziren xehakatuak. StPierre 18.
azpiadiera-1.2
Derrotar.
Dabiten armadak xehakatu zuen Absalonena. Lg I 316. Egia harez mündiak dereikü gerthaldi harrigarririk, enberadoretan ta erregetan, xehekatürik izan diradianetan. Egiat 226.
Dabiten armadak xehakatu zuen Absalonena. Lg I 316. Egia harez mündiak dereikü gerthaldi harrigarririk, enberadoretan ta erregetan, xehekatürik izan diradianetan. Egiat 226.
azpiadiera-1.3
Matar.
Orduan, itxuraz ihes egiten zutenak eta hirian sarthuak ziren israeldarrak erori ziren betan, heien gainerat eta xehakatu izan zituzten ziren guziak, guphidetsi gabe bakhar bat. Lg I 194. Etzuten bizkitartean ardietsi garaitia, uste bezala; benjamintarrek xehakatu ziotzoten hogoi eta bi milla gizon. Ib. 241. Desegin tuzte zure aldareak, eta xehakatu zure profetak. Ib. 356.
Orduan, itxuraz ihes egiten zutenak eta hirian sarthuak ziren israeldarrak erori ziren betan, heien gainerat eta xehakatu izan zituzten ziren guziak, guphidetsi gabe bakhar bat. Lg I 194. Etzuten bizkitartean ardietsi garaitia, uste bezala; benjamintarrek xehakatu ziotzoten hogoi eta bi milla gizon. Ib. 241. Desegin tuzte zure aldareak, eta xehakatu zure profetak. Ib. 356.
azpiadiera-1.4
Bere jaidura guziak betikotz zapaturik eta xehakaturik.Ardoy SFran 25.
sense-2
2.
Detallar, explicar.
Dudak khendurik, eta gauzak hobekiago xehakaturik, munduari argitasunaren emaitea. ES 158.
Dudak khendurik, eta gauzak hobekiago xehakaturik, munduari argitasunaren emaitea. ES 158.
sense-3
3.
(L, B, BN, Sal, S, R ap. A
; H (BN, S)),
xehekatu (S ap. A Apend; Arch VocGr, H (BN, S)).
"Monnayer une pièce" H. "Cambiar una moneda por varias inferiores" A. v. xehatu(3).
"Monnayer une pièce" H. "Cambiar una moneda por varias inferiores" A. v. xehatu
xehakatu
-
xehakatu....
-
1. (L, B, BN, Sal, S, R; SP, Urt I 420, ...
-
("(L-ain, B), zurrar. Maistruak eskolako...
-
Derrotar. Dabiten armadak xehakatu zuen ...
-
Matar. Orduan, itxuraz ihes egiten zuten...
-
Bere jaidura guziak betikotz zapaturik e...
-
2. Detallar, explicar. Dudak khendurik, ...
-
3. (L, B, BN, Sal, S, R ap. A ; H (BN, S...
<< ume 0 / 0 zabaldu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
