Harremana

    OEH - Bilaketa

    658 emaitza bestela bilaketarentzat

    Sarrera buruan (13)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    jauzarazi.
    tradizioa
    Tr. Documentado en autores septentrionales desde finales del s. XVIII; su uso se intensifica en el siglo XX. El único ejemplo atestiguado al Sur es de Ibiñagabeitia, que, junto con Zubiri, emplea la forma jauziarazi . Hay jauzerazi en autores suletinos (jauzazi en Casenave).
    sense-1
    1. (Dv, H), jauzerazi (-zeazi S ap. Lrq ), jauzazi, jauzierazo (H).
    Hacer salir, sacar, arrancar, desencajar. " Jauzaraz dezagun athea, forçons la porte" Dv. "Faire sauter, arracher [...]. Sarraila, athea iauzaraztea, faire sauter une serrure, arracher une porte de ses gonds" H.
    Arima bere bartaderatik jauzerazten dereie. Egiat 231. Uzker batez jauzeraziten / enperadoreari begi bat. AstLas 28. Ber denboran ere bai emaiten habitüdarik zaharrenen jauzerazteko moien segür bat. UskLi (ed. 1804) 223 (ap. DRA ). [Mathelak] ber kolpiaz jauzerazten. Arch Fab 169. Bestela horra jinik deitziet / jauzerazten buriak. Mustafa 89. (ap. DRA) Jauzarazi arteraiño zango-besoak. Jnn SBi 150. Dire sartu ate handia jauz-arazirik. HU Zez 129 (v. tbn. 128, 171). Jauzarazi zituzten atheak. Prop 1897, 206. Burdin-mailua eskuan, [...] [harriari] puska puskaren ondotik jauzarazi zion. Barb Leg 27. [Ohoin zonbeitek] gakoz zirenak ere / jauzarazi ditu [...] / moltsa atxeman arte / ez da, ez, gelditu. Mattin 51. Gük beste alde jauzazirik / harri lodiak botxetan. Casve SGrazi 68.
    azpiadiera-1.1
    Hacer saltar, echar (chispas).
    [Eihartx] galopaz aintzinin, / [...] eskalanpuak handirik beitzütin. / [...] Ganeko pabatin / sü jauzerazten zin. Etch 270. Harri gresak bere sabeletik su pindarrak jauzarazten dituen bezala. Ardoy SFran 62.
    azpiadiera-1.2
    (-erazi S ap. Gte Erd).Hacer saltar (las lágrimas); hacer salir, brotar (un líquido). " Hitz hunkigarri horiek biga-bost nigar jauz erazi die begietan (S)" Gte Erd 17.
    Nigarrak-eragin eta odola jauzarazi. Dv LEd 107. Xukatzeko bezala hark yauzarazi nigarrak. Hb Egia 15. Baso arno harrek izerdia [...] arras yauzarazten edo atherarazten dik. Elsb LehE 99. Behar niala jakin zerk emazte gaxo hari nigar zipa hurak oro jauz-erazten zeitzon. Const 28. Makhil kaskaka ura jauz-arazi zuen harroka batetik. Zerb IxtS 37. Hark dautzu jauz arazi nigar-zotina. Xa Odol 167.
    azpiadiera-1.3
    Hacer salir, producir.
    Herrauts hunekin egiten den mantharrak erretzen du eta yauzarazten ditu phintzak. Dv Dial 17 (It maskulluak ateratzen ditu, Ur ateraten ditu puslak, Ip züsküllü eragiten). [Sorginek bere gain nahi dute hartu] nekhaitz edo tenpesta gaitzen egitea, zirimolen jauzaraztea. Prop 1902, 184.
    azpiadiera-1.4
    (Dv).
    Hacer salir, echar, expulsar. " Hartza bere zilhotik jauzarazi zuten, ils firent sortir l'ours de sa tanière" Dv.
    Españatik / beitateke jauz eraztia. Xarlem 610. Bigarren aldiz jauzarazi nau ene lekhutik. Dv Gen 27, 36 (Bibl baztertu). Hilak hobietarik yauzarazi. Hb Egia 81. [Orkatz bat] mahatsti hautiñ batean sarthu zen [...] / baiña orek [...] / handik dute yauz-arazten. Gy 107.
    sense-2
    2. (BN ap. A; Dv, H), jauzeazi (S ap. Lrq), jauziarazi. Hacer saltar.
    [Astoari] yauz-arazten dio semea gaiñera. Gy 199. Mutikoen bihotzak punpa panpaka yauziarazten ditu. Zub 111. Irakatsi zien, [...] zaldiak iauzi-arazi eta lauoinka erabiltzen. 'Caracoler' . Ibiñ Virgil 96.
    azpiadiera-2.1
    Hacer saltar, hacer estallar.
    Untzia suthautsez jauzaraz. Mde Po 89.
    sense-3
    3. (Dv).
    Provocar, producir, causar (ira, miedo, angustia, dolor, risa...). " Berautzue jauzaraztetik Jainkoaren hasarrea, prenez garde de faire éclater la colère de Dieu" Dv.
    Kontrestarik den gutienak jauzarazten zuen haren oldarra. Dv Telem 41. Hitz horiek gehiago jauzarazten dute haren herra. Prop 1876-77, 50. Huts egiteko ikhara bat jauzarazten zaundala. JE Bur 10. Irriño bat jauzarazten dauku. JE Ber 30. Uste gaberiko iratzartzeak jauzerazi herstura. Mde Pr 159. Jauzarazten diozka amodiozko atheraldi kartsuenak. Etcheb MGaric 73 (ap. DRA). Ez, ez duzu ukanen (sukrexiririk), hortzetako mina jauzaraziko dautzu. Egunaria 49-1-1961 (sic., ap. DRA ).
    azpiadiera-3.1
    Sugerir.
    Sort-herriko bazterrak [...] / zuen gogoeta hok jauzaraz bet-betean. Iratz 23. Horiek guziek jauzarazi zioten Platoni gogorat, izaite guzien Ithurriraino hel ditakela gizona. Lf ( in Zait Plat XVIII ).
    sense-4
    4. (BN ap. A; Dv) "Faire fâcher. [...] Galde horrek jauzarazi du, cette demande l'a révolté" Dv. "Irritar a alguien" A.
    sense-5
    5. "Faire passer, omettre" H. Cf. jauzgarri.
    sense-6
    6. "Faire saillir" H.
    sense-7
    7. + jauzazi. Revolver, remover, enredar.
    [Haizeak] jauz-arazten du [...] ardien ile leguna. Ox 30. Orotan gütük gaizen / jauzazi nahian, / senhar, emazte, haurren / nahas ezarian. Casve SGrazi 106.
    azpisarrera-1
    BURUTIK JAUZARAZI (Dv, H). "Haur horiek burutik jauzaraziko naute, ces enfants me rendront fou" Dv. "Faire perdre le sens" H. Cf. BURUTIK JAUZI.
    azpisarrera-2
    GONTZETATIK JAUZARAZI. Sacar de sus casillas. "Bere onetik atere(a) d(ag)o (AN-gip), [...] onetik aterazi (BN-lab), [...] Bere kontzetarik jauzarazi du (BN-arb)" Gte Erd 193.
    Horrek jauzarazi zuen gobernadorea bere gontzetarik. Jnn SBi 99. Algerko jendea errabiatua da, eta gauza batek jauzarazten du oraino gehiago gontzetarik. Herr 28-1-1960, 4.

    jauzarazi

    jauzarazi
    << jarri 0 / 0 jauzi >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper