OEH - Bilaketa

738 emaitza bertso bilaketarentzat

Sarrera buruan (34)


Sarrera osoan (498)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
mardul.
tradizioa
Tr. Documentado en textos occidentales desde mediados del s. XIX. En DFrec hay 24 ejs., meridionales.
sense-1
1. (V-m-gip, G; Lar, Lar Sup, Izt 107v, vEys, Dv (G), H) Ref.: A; Iz Als, ArOñ; ZestErret .
(Ref. a seres animados). Robusto, lozano, rollizo, gordo. "De toda cosa que crece con fuerza" Iz ArOñ. " Zein da emakume mardul hori? " ZestErret. v. mardo (2).
Bildotxa zegoan txit / mardul, biribilla. It Fab 32. Neskatxa mardul liraiñ alaiak. Izt C 28. Itsas-mutil mardul gorrailtsu bat iges zijoan. Lh Yol 44. Alkatea, gizon jator ta mardula. Lab EEguna 62. Entzun izan baitiogu maiz Arregi mardulari. Ldi IL 43. Emakume gazte, mardul, sendo, erdibeltz bat. JAIraz Bizia 28. Arakei guri ta mardul bat. Etxde JJ 214 (v. tbn. AlosT 19). Bertako gazte jende mardula / badijoa Australira. Basarri 138. Neska mardula zan, betizua, mari-gizon xamarra. Berron Kijote 221. Ni azi ninduten beintzat mutiko mardul askoa. Insausti 69.
v. tbn. Bil 118. Ag EEs 1917, 213. Or JBDei 1919, 366. Or Eus 29. JAzpiroz 16.
azpiadiera-1.1
(Ref. a seres inanimados). " Udare eder, mardula, poire belle et de chair tendre" H.
Esparrago mardul biguñak. Izt C 155. Ikusi zituen zazpi galburu eder mardul, lasto batetik zetozenak. Lard 53. Agiri dira zelai-soro, ibar eta sagasti mardulak. Zab Gabon 108. Udaberrian osto mardulak jaiotzen dira. Etxeg EE 1883b, 552. Frantzesak bezelaxe / luzea bizarra, / mardula ixtarra. Noe 55. Zabaldurik zeuden zapi lodi mardul batzuen itxuran. Ag G 11. Elur marduletan drist eta draust. Ib. 203. Ille beltz eder eta mardula. Urruz Zer 75. Lore mardul-usaitsuak. Jaukol Biozk 10. Gizaseme ederrak, mardulak. Anab Usauri 55. Bularra mardula ta / luziak besuak. MendaroTx 412. Ondartza eta arrikadirik mardulenak. JMB ELG 13. Artôk ba dakar indarra, / [...] zurtena mardul, erroa barne, / edatu leza aztaparra. "Grueso" . Or Eus 278. Tanto mardulak dakartzki egoaizeak une ontan. TAg Uzt 37. Orain jasotzen duan baño lan-sari mardulagoa jasotzea. EAEg 29-3-1937, 1387. Euri mardula ari zuen. SMitx Aranz 64. Bost zugatz mardul. Or Poem 538. Itxaso mardulean besterik ez zan agiri. JAIraz Bizia 32. Gure zugaitzik mardulenari / moztu dizkagu adarrak. Basarri 72. Bala aletsu ta mardulak iasoko ditugu. Zait Plat 81. Maitasun orren lore mardula aurtxo bat izango da. MAtx Gazt 29. Lur mardul eta ezotasun goxoz bustitakoetan. "Pinguis" . Ibiñ Virgil 86. Gaztia zala indartsua zan, / zugaitz mardulen moduan. Uzt Sas 344. Elur maluta zan, mardula. BasoM 86. Beko txoko artan aritz luze ta mardul bat bauan. Ataño TxanKan 42. Muskill mardulak bota zituzten / zugaitz zar oien mentuak. MMant 101. Negar-malko mardul-nabarrak. MEIG II 93.
v. tbn. Aran SIgn 6. AB AmaE 394. GMant Goi 41. Ldi IL 86. Munita 82. And AUzta 123. BEnb NereA 181. Insausti 289.
azpiadiera-1.1.1
(Con el suf. -dun ).
Eguzkiak Gazteluko ostrope marduldun zumar aundiak jotzen zituenean, tupiki-kolorez edertuak uzten zizkien begi-niniak. NEtx EG 1957 (7-8), 61.
azpiadiera-1.1.2
(Uso sust., precedido de gen.).
Ai au mutilaren guri mardul eder galanta! Izt C 249. Giza-adimendua egia aundi auen aitzinean otz-otzean jartzen denean, arriturik gelditzen da, oien sendoa eta mardula atxemaiten baitu. Vill Jaink 11.
azpiadiera-1.2
(Ref. a cosas inmateriales).
Egi mardulak esango doguz. Eguzk GizAuz 121. Orretxek bota ditu gaur arratsaldeko arrazoirik mardulenak. Ldi IL 26. Mosu mardul bi egotzi ziozkan. TAg Uzt 157. Bere erokeriaren amorru mardul-yoria tantaka dario. Zait Sof 188. Garo usai mardula. Etxde AlosT 7. Baserritar-sail mardulak. Lek EunD 12. Bertso mardul borobillez kantatu izan du. Vill Jaink 33. Ikasbide marduleko meditazio-gaia. Ib. 129. Arratsaldeon, anai-arrebak, / auxen da egun mardula! Uzt Auspoa 43, 111. Or sartzen dira enziklikaren / egi mardul ta sakonak. Olea 93. Baserri utsekua baño, mardulagoa bietatik datorren bizimodua. Gerrika 160. Nerea baino jakinduri mardulagoa nahi litzateke. MEIG II 102. Nola bada entzungor egin jende pilo mardul horrek esanari? MEIG IV 124.
v. tbn. EA OlBe 90. And AUzta 142.
azpiadiera-1.2.1
"Fértil (tierra)" A DBols.
azpiadiera-1.2.2
Denso, consistente.
Irakurgai gozo, ugari ta mardulak. Ag G II. Irureun eliz-abestiko sorta mardula. ArgiDL 170. Ipui mardul onen osaria arkitzeko. (Quijote IX). Ldi RIEV 1929, 207. Obra mardula utzi digu eta bizitz-eredu beteagoa. MIH 266. Histori liburu mardul eta trinko bat. MEIG III 125.
azpiadiera-1.3
(Uso pred.).
Basoa [...] / eder ta galant, berde ta mardul egongo da guzia. Izt C 190. Mutilltxoa [...] guziz mardul, sendo, galant, guri eta eder zetorren. Arr GB 53. Euri zaparrada galantak luzaro igaroaz, andi, sendo ta mardul egiñ nintzan. Ag G 209. Lore bat, gorria, / mardul, eze, beti; / erts-ezin zauria / odolezko iduri. Ldi BB 78. Euria mardul, orria gogor, / ots ori berezkoa da. "Gruesa" . Or Eus 264. [Liburua] apain, mardul eta menditar datorkizu. FLab ( in Munita 5 ). Orduan ardoak gozo eta bildotsak mardul, loa atsegiñ eta mendietan itzala lodi. Ibiñ Virgil 76.
v. tbn. Bil 118. Etxeg EE 1885b, 369. Enb 43. Mde Pr 128. Erkiag Arran 149. And AUzta 122. BEnb NereA 208.
sense-2
2. (Uso adv.). Abundantemente. " Elurra mardul aidu, nieva copiosa, abundantemente" SMuj. " Ama Birjiñan Martxoko euna zan da elurra mardul ittezun " ZestErret.
Negarra mardul egiten zuten / Hernanin eliz-ondoan. Izt C 245. [Indoeuropatarren] kutsuak oraindik mardul eta ugari agertzen zaizkigu Euskadin. JMB ELG 76. Lantze au [...] Goien-pirene eta Goien-garonatik beruntz mardul isuri zan. Ib. 64. Elurra berriz, iñoiz baiño kopurutsuago ta mardulago ari zizun. Etxde JJ 259. Pitagorak erein-aziak mardul ernemindu ta beregainki garatu ziran Platonen baratze ederrean. Zait Plat 51. Mardul eman maitasuna. Olea 242. Esan bearrik etzegok belarra mardul ta ugari etorriko zala. Ataño TxanKan 26. An zeuden malkoak mardul ixuriz. BBarand 158.
azpisarrera-1
MARDULIK (Estar, etc.) lozano, rollizo, robusto.
Emakume oberik / eztaukala lurrak, / azal zuriagorik / ezta ere elurrak, / lodi eta mardulik / bakarrik ezurrak. Urruz Zer 84. Lora eder ta samur-samurra / mardulik sortzen yakuna. GMant Goi 80. [Loriak] zimeldu barik, beti mardulik. Enb 142. Arto ta gari, mardulik daude. "Lozanos" . Or Eus 295. Ogeita emezortzi urtetaraño gordiñik eta mardulik iraun zun emakumea izan zan. Etxde JJ 27.
azpisarrera-2
MARDUL-MARDUL. Muy lozano.
Arrosa gorri mardul-mardul bat / zegoan lore tartean. Jaukol Biozk 80. Marrubi mardul-mardulenaren / gorria. Ib. 22.
mardul
<< maneiatu 0 / 0 marmar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper