OEH - Bilaketa

2481 emaitza berri bilaketarentzat

Sarrera buruan (175)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
urdai.
sense-1
(V, G, AN-5vill-egüés-ilzarb; Lcc, IC 443r, Volt 90, Mic 9v, SP, Urt I 56, Ht VocGr, VP 91r, Lar, Añ, Izt 29r, Arch VocGr, VocCB , Zam Voc ), urdei (V-ger-m, AN-araq-ulz-olza), urdagi, urdi (V-ger) Ref.: A (urdai, urdei); Arin AEF 1960, 77; Iz ArOñ, Als (indiyabaik), Ulz (urdéie); Etxba Eib ; Satr VocP (urdei); Holmer ApuntV (urde); Elexp Berg .
Tocino. "Lonja de tocino, urdai okelea " Lcc. "Pringue de torrezno, urdaian geipea " Ib. " Urdaia, tocino" IC 448v. " Ardaia [sic], tocino" Ib. 445 (aunque aparece ordenado en la letra A, se trata posiblemente de un error). Cf. TAV 3.2.1 (Cancionero de Palacio, c. 1515): "Darte he urdaia con coles".
Txitak, grisolak ta urdaia, maiatzeko maira. RS 39. Ezta zedenik urdaia hala bohatzen eta iaten duenik. Ax 423 (V 274). Urte gaitzari bihur daite belazki, arto eta urdai etxen duena aski. "Lard" . O Pr 470. Gero gantzu edo pereka ungi xukaturik urin hurtuz, edo urdaiz. Mong 590. Almorzu ona erango degu, / tortilla on bat urdaiaz. Gamiz 206. Ez ardaua edateko, / ez okela urdairik. DurPl 98. Ala nola saguak, arrapatzeareki satarteran dagon urdaia, gasta edo zeboa, gelditzen baitire arrapaturik berak. (198). LE-Ir (s.v. satartera). Lapiko gaziko salda, urdai ta zezin galantakaz egina. Mg PAb 112. Oien urdaia da ugariagoa, sendoagoa ta gozoagoa irantzi gabeena baño. It Dial 97 (Ur urdai; Dv xingar, Ip urdaki). Bizitan ez ezik, gazitutako urdaitan ere, koipatsuagoa eta gozoagoa dalako [zerri] au. Izt C 187. Arto-zati bat, urdai pixka bat. Etxeg EE 1885b, 368. Gertaurik urdai ta babaz. AB AmaE 368. Urdai ta okela gazituaz gozatua. A BeinB 45. Imiñerdi baba zuri ta urdai zati bat emoeutsien. Ag Kr 171. Arrua bat urdai eta bi dozena odolki. Iraola 41. Urdai errea eman zidaten. Or SCruz 49. Zezin, urdai, lukainka, / kaxan labartua. Enb 170. Babarrun gorria urdagi-izpi batekin. Anab Poli 93. An juan ei ziran burdiakin urdei billa. SM Zirik 59s. Sartaiñan urdai pixka bat erre. And AUzta 46. Urdai-pusketa bat ere sartzen zion [eltzekaiari] . Salav 19. Baba beltza zan jateko, / urdaia ogi tarteko. Uzt Sas 69. Imiñerdi baba zuri ta urdai zati bat emon ei eutsoen. Etxabu Kontu 223. Garbantzua urdai ta txorizoarekin ondo egosia. JAzpiroz 36. Opil otzagaz urdai apur bat / alimenturik onenak. Ayesta 127.
v. tbn. VMg 38. AA II 210. Añ MisE 192. Astar II 79. Zav Fab RIEV 1909, 37. Echta Jos 309. Urruz Zer 97. JanEd II 79. EusJok 62. Tx B I 155 (163 urdei). MendaroTx 134. Etxde JJ 121. Arti MaldanB 201. Erkiag BatB 25.
azpiadiera-1.1
(L, AN, Ae; SP, Urt, VocBN, Dv, H) Ref.: VocPir 325; A .
Carne de cerdo. "Caro aprugna, aprina" Urt II 218s. "Pièce de porc" Dv. "Chair de porc [...]. Il se dit aussi du corps entier d'un porc tué" H.
Zeren nola ezpaitu deus ere on den gauzarik, bere urdaia baizen, ez illerik, ez lumarik, ez larrurik eta ez bertze gauzarik. Ax 432s (V 281; cf. MEIG I 175: Zerriak batez ere, "nola ezpaitute deus ere on den gauzarik bere urdaia baizen", ez daude lasai ). Edozeñek baño esku obea izan omen zuen urdaiak gazitzeko. (Quijote IX) "Salar puercos" . AIr RIEV 1928, 602 (Anab ib. 609 zerriki).
azpiadiera-1.2
(Pl., fig.).Carnes.
Urten eban lauoñian erruki eske Jaungoikuan izenian, bere amar arruako soñan urdaixak lurra joten zetsela. Etxba Ibilt 462.
azpisarrera-1
URDAI-ASKA (V-gip, G-goi; urdei-aska B). Ref.: A (urdei-aska); Arin AEF 1960, 77; Iz ArOñ. Artesa donde se sala el tocino. "Saladero de tocino. Urdei-aska untan egoin da zingar-alde bat" A. "La caja donde se guarda el tocino" Iz ArOñ.
azpisarrera-2
URDAI-AZAL. "(AN-gip), corteza de tocino" Garbiz Lezo 276.
Antxe dago urdai azal labandu eragi-eutsana. Mg PAb 191s.
azpisarrera-3
URDAI-BALDE (G-goi ap. Arin AEF 1960, 77). Haz de tocino cortado.
azpisarrera-4
URDAI BERRI (Lar). Tocino fresco. "Majarrana" Lar.
azpisarrerakoSense-4.1
"Chair de porc récemment tué, non encore salé" H.
azpisarrera-5
URDAI-GANTZ (Lar, H). "Lardo" Lar.
azpisarrera-6
URDAI-GIHAR (Lar, Añ; -gier Añ (V)). "Lonja de tocino, urdai giarraren [...] zerra" Lar y Añ. "Torrezno, [...] urdai gierrea" Añ.
azpisarrerakoSense-6.1
"Magra de tocino [...], urdaigierra " .
azpisarrerakoSense-6.2
( (V); -gizarra V-gip ap. Etxba Eib ).
"Pernil" . " Urdai-gizarria, jamón" Etxba Eib. .
azpisarrera-7
URDAI-GIZEN (V ap. A; H). Grasa del tocino. "Lard" H.
Urdai gizena. Mg PAb 87. Ganadurik gaixotzen danian, San Juan bedarren lurruna, liñasixa egosita sartu, eta, katuan uliakin, urdai-gizena emoten xate. (V-gip). Gand Eusk 1956, 211. Arantzak etaatzeko urdai gizena jarri gañeen lotuta. (G-goi). Arin AEF 1980, 64.
azpisarrera-8
URDAI-KAILU (V-gip; -gailu V-gip). Ref.: Iz ArOñ (urdai-gaillua); Etxba Eib; Elexp Berg (urdaigaillua). "El callo del tocino" Iz ArOñ. "Urdai-kallua, pellejo del tocino. Gordeirazu urdai-kallua, mendirako oñetakuak leguntzeko" Etxba Eib. "Urdaigailu, corteza de cerdo" Elexp Berg.
azpisarrera-9
URDAI-MEHAKA. "Parte delgada del tocino hacia el extremo (AN-gip)" (Comunicación personal).
azpisarrera-10
URDAI-MEHE. "Maigre de la chair du porc" H.
azpisarrera-11
URDAI-ONTZAKI (V-arr-oroz ap. A; -untzaki V-ger ap. A; -unsagi A (que cita a Mg)). Jamón. v. urdantzaki.
Urdaiunsakija <-sagui->. Mg PAb 87.
azpisarrerakoSense-11.1
"Trozo de jamón" Iz ArOñ (s.v. ontzaki).
azpisarrera-12
URDAI-ONTZU (-onso Mic 9v A; -untzo V-gip ap. Iz ArOñ). "Torrezno" Mic. "Urdai-untzua, el tocino graso del jamón" Iz ArOñ (s.v. untzo).
Zezina eta urdai untso onen erdian. msOñ 112r.
azpisarrerakoSense-12.1
(V-ger; -ontzo V-gip) Ref.: A (ontzu); Iz ArOñ (urdai-ontzo), UrrAnz. .
"(FSeg), jamón" A. "Cada una de las cuatro patas con su tocino y magra" Iz ArOñ. "Urdaiontzua, cada una de las patas del cerdo con su carne; lau urdaiontzo" Iz UrrAnz. .
azpisarrera-13
URDAI-TRONTXO. Lonja de tocino.
Urdai trontxo batekin. Moc Damu 7. Noizik beñean arrautzatxo bi, / oiekin urdai-trontxua. Tx B I 69.
azpisarrera-14
URDAI-TXONGO. Hueso de jamón. v. 1 txongo.
Ostutzen yaioa, / artako jaioa. / Amaika aldiz eraman / du urdai-txongoa. JKort ( in NEtx LBB 313 ).
azpisarrera-15
URDAI-ZERRA (G, AN ap. A). "Lonja de tocino" A (s.v. zerra).
azpisarrera-16
URDAI-ZIELGA. Cuarto de tocino.
Urdai zielgati ta lukainka solomuakaz egingo dogu koipatsu, gura badozu ogi erregutakaz. Mg PAb 104.
azpisarrera-17
URDAI ZURI.
"Txerriaren larruazal azpiko ehunean eratzen den gantz trinkoa, berotuz edo frijituz urtzen ez dena" ZestErret .
urdai
<< UR BERRI 0 / 0 URTE BERRI >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper