Harremana

    OEH - Bilaketa

    2481 emaitza berri bilaketarentzat

    Sarrera buruan (175)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    tipula.
    tradizioa
    Tr. La forma casi general, salvo en la tradición vizcaína, es tipula. Los autores vizcaínos usan kipula, kipulla, kinpula o kinpulla. En DFrec hay 5 ejs. de tipula.
    etimologikoa
    Etim. De lat. cepulla.
    Onom.: Pero Ochoa de Dipulatçe. (1350) Arzam 409.
    sense-1
    1. (G, AN, L, B, BN, Ae, S, R; IC 442r, Volt 101, SP, Urt IV 31, Ht VocGr, VP 89r, Lar, Añ (G), Arch VocGr, VocBN, VocCB , Dv, H), tipul (AN-ulz, BN-arb-baig-lab; Hb), tipola (G-goi-to), tipla (Sal), tupla (R), gipulla (-ea det., Lcc), kenpolla (V-arrig), kipola (V-gip), kipula (V-ger-och-m-gip, G, AN-araq; Lar, H), kipulla (V-ple; Añ (V)), kipurra (V-gip), kinpula (V-ger-oroz-och), kinpulla (V-arr-oroz; Mic 6r), tepula (AN-larr-5vill-araq). Ref.: Bon-Ond 149; VocPir 627; A (tipula, tupla, kipula, kinpula); A Apend (kipula); JMB AEF 1928, 21; Echaide Nav 87; Iz ArOñ (kipúla), UrrAnz (kípulia), Ulz, Als (kipula), To (tipola), R 294; Etxba Eib (kipulia); CEEN 1971, 347; EAEL 79; Elexp Berg (kipulia).
    Cebolla (planta); cabeza de cebolla.
    Han porruz, tipulaz eta baratxuriz asetzen zirela. Ax 519 (V 334). Tipula jan, / tipula lan. Saug 30. Ejipteko tipulak eta haragiak. SP Phil 26 (He 25 tipula). Jainkotzat zeduzkaten baratzeko tipulak. Mb IArg I 358. Ejiptoko élze ta tipúla ta baratxúri ta farraskeríak. LE in BOEanm 519. An aragiz, porruz, kipullaz, berakatzez ase betetzeko. Añ GGero 332. Ejitoko porru ta kinpullak. Ib. 378. Aseko dira txardiña gaziz, piperrez, tipulaz edo bakallao ustelez. AA I 571. Berakatz berdiak, ta kipula garratzak. fB Ic III 274. Perejill tipulakin / olio tartean / igari egingo dek / frijitu artean. It Fab 82. Tipula ezadetsu galantak. Izt C 155 (47 kipula). Azak eta tipulak bereziki edertzen ditu [gernu-ongarriak]. Dv Lab 168. Xeha zatzu hirur tipula. ECocin 11. Iru tipula galant kazuela batera zeatzen. Zab Gabon 33. Tipulak biltzen ari al zera, Ana Mari? Sor Bar 59. Aza, ezne, porru, kinpula eta / madari onek saltzean. Zam Ezale 1898, 150a.
    (s. XX). Ogei oñeko baratzatxoak sei baratzuri ta lau tipula ziztrin. Ag G 323. Kinpulie, oridxue ta konposturie, peseta bat. Ort Oroig 120. Tipulak onak dire bizkitartean, xuri eta eder. Zerb Metsiko 325. Auzik eta itzul, / xarpot eta tipul, / mutturra phereka, / bizkarrari hazka. Ox 88. Zer egin zindue tipula gortas? A Aezk 200. Piper amorratuak eta tipula beratzak. Or Mi 89 (Tormes 37 kipula). Berari lapiko bete baba emoteko, kipula andi bategaz barruban. Otx 92. Konorte gabe dagoela / bere ortuan kipula. Arti MaldanB 207. Martin, tin, tin, / Errege ta sorgin, / tepule ta gatza, / Martin kalabaza (AN-larr). Inza EsZarr 172. Emen dakarzkit tipula bat eta gazta-pixkat. Berron Kijote 118. Asten zan tipulak txikitu, prejitu, tomatea bota, alkarrekin zartagian ondo-ondo egin. JAzpiroz 134. Tipulak bezpera aratsean xuriturik. Larre ArtzainE 101. Tipula-puxka txeatuak. MEIG IX 108.
    v. tbn. Lard 87. Alz STFer 120. Ldi UO 41. Auspoa 97, 140. Salav 19. Kipula: Mg CO 77.
    (Usado con el significado de algo de poco valor). v. TIPULA-HOSTO.
    Tipula zar bat ez dik baliyo / oraino nere negarrak. EA NereB 128.
    "Zeruaz kipula egin, cantar la palinodia (V-ger)" A EY III 320.
    Bere loba Morroskok, esan oi danez, zeruaz kipula egitearren, auxe esan eban. A Latsibi 61s.
    "Zer uste duk, zerua tipulaz den? ¿qué te crees, que el cielo es de cebolla? No es tan fácil como parece" Herr (ap. DRA).
    (Usado como término de comparación, sin un valor definido).
    Endrikek, izeba neska zar bat du, tipula baiño miñagoa. NEtx LBB 137. Denok tipula baiño benagoak eta Aita Santua baiño katolikoagoak. Ib. 119.
    (Junto a baratxuri, etc.). Esto (este tema, etc.) y lo otro.
    Ta gatzbagekoa izanagaitik autua, edo berakatza, edo porrua, edo kipulea. Ag Kr 104. Banuke gogoa sail ttipi bati lotzeko. Bainan zertaz apainduko dut, baratxuri ala tipula? StPierre 11.
    (Por extensión). Bulbo.
    Har zazue andredena Mariaren arrosaren tipula <-lla>. Mong 591.
    sense-2
    2. kipula. "¡Ha, qué mentira! A zer irarra! Kipula! (G). A zer kalamua! (AN)" Aq 628.
    sense-3
    3. "(B, BN-baig, Sal, R), ampolla producida en el pie por el calzado. Eskalapoiñak estuegi izanez egin dauten tipulatik minez nago (B), me duele la ampolla [...]" A.
    azpiadiera-3.1
    "(BN-baig), juanete del pie" A. "Juanete (AN-gip)" (Comunicación personal).
    azpiadiera-3.2
    Callo. "Se dit [...] d'une sorte de cor au pied, d'un oignon" H.
    sense-4
    4. "(AN, Sal, R), parte blanda de un árbol, asemejándose la corteza a la cebolla. Aritz gaztetik ateratzen diren zurak erdiak tipulak izaten dituk (AN)" A.
    azpiadiera-4.1
    kipula (V-gip) Ref.: Iz ArOñ (kipúla); Iz UrrAnz y Elexp Berg (kipulia).
    "Cuando en la madera se sueltan las vetas de cada año" Iz UrrAnz. "Mal por el cual se estropea el material del castaño, roble, etc., soltándose en círculos" Iz ArOñ. "Gaztaiña zarrei tta be eitte jakuek kipulia" Elexp Berg. .
    azpiadiera-4.2
    " Kipula (V-m, G), protuberancia de los árboles" A.
    azpiadiera-4.3
    " Kipúla, [...] el crecimiento [del árbol] de cada año" Iz ArOñ. .
    sense-5
    5. "(G-bet), mortero, pieza de artillería; vulg., chupín" A.
    sense-6
    6. (Uso adj.). "Sans valeur. Gizon tipula! homme de rien" Lh.
    azpisarrera-1
    ITSAS-TIPULA. v. itsas tipula.
    azpisarrera-2
    TIPULA-ALOR (tipulalhor H). Cebollar.
    azpisarrera-3
    TIPULA-AZAL. Piel de cebolla.
    Karrika ezkina batean, tipula axal baten gainean lerratu zen. Barb Sup 38.
    azpisarrera-4
    TIPULA-BELAR. "Kipula bedar, ajo de oso" Elexp Berg.
    azpisarrera-5
    TIPULA BERRI. "Cebolleta" Lar.
    azpisarrera-6
    TIPULA-BORKA. Ristra de cebollas.
    Tipula-borka bat. A Aezk 200.
    azpisarrera-7
    TIPULA-BURU (L, BN, S; Hb; kipula- V-gip). Ref.: Lh; Etxba Eib y Elexp Berg (kipula burua). "El bulbo de la cebolla. Ikubilla baño kipula buru aundixaguak eitten ziran gure ortuan" Etxba Eib. "Kipula buru ederrak dare" Elexp Berg.
    Deabrûk ere ez luke jakiñen / zertaz egin dun basia. / Gatz, piper, ozpin, ardangazi ta / tipula-buruz josia. Or Eus 334. Tipola-buruun orrie oliotan igurtzi. (G-goi). Arin AEF 1980, 64.
    azpisarrera-8
    TIPULA FRANTSES. Chalota.
    Tipula frantzesa, bere kirten luziakin. Iraola 92.
    azpisarrera-9
    TIPULA-JALE. "Cebollero [...]. Lat., homo rusticanus" Lar.
    azpisarrera-10
    TIPULA-KORDA (AN, L ap. A). Ristra de cebollas.
    Kipula-korda bat baño ezer ez egoan. Or Tormes 37. Oila-koroka bere txitoekin, / tipula-korda heiekin. (Canc. pop. in Or Eus 21 ).
    azpisarrera-11
    TIPULA-LANDARE (Lar, Añ, Arzdi Plant1 280; kipula-landare Añ (+ kinpula-); k.-landara V-gip ap. Etxba Eib). "Cebollino" Lar y Añ. "Kipula-landaria, planta de la cebolla. Kipula landarak erosi biarra daukat Elgoibar-en, ferixara agertu bat eiñaz" Etxba Eib.
    azpisarrera-12
    TIPULA-MORROILO. "Tipula-morroillo, es la inflorescencia de la cebolla (G-azp)" Arzdi Plant1 278.
    azpisarrera-13
    TIPULA MORRO, TIPULA MORRON. "Kipula-morronak, cebollas que, cogidas cuando se maduran, se ponen por agosto o septiembre en tierra para que den tallos (FSeg)" A (s.v. morron). "Tipula-morro, vástago de cebolla" Ib. (s.v. morro).
    azpisarrera-14
    TIPULA-HOSTO. "Ez nezoke tipula hosto bat eman, je n'en donnerais pas une feuille d'oignon, c'est-à-dire, je l'estime comme rien (dicton usité)" H.
    azpisarrera-15
    TIPULA-SALDA (L, BN, S ap. Lh; Hb). Sopa de cebolla.
    azpisarrera-16
    TIPULA-SALTSA (L, BN, S ap. Lh; Hb). a) "Sauce d'oignon" Hb. b) "Miroton, tipul-saltsa" T-L.
    azpisarrera-17
    TIPULA-SORTA, TIPULA-TXORTA. "Kipula txortia, ristra de cebollas. Txortaka saltzen da kipulia; ortik kipula txortia" Etxba Eib. "Kipula-sorta, ristra de cebollas" Elexp Berg.
    azpisarrera-18
    TIPULA-TRISTURA. Lágrimas de cocodrilo. "Tipule tristure (AN-ulz). Txikitzean negarra sortu dezakelako ote?" Inza NaEsZarr 1074.
    azpisarrera-19
    TIPULA TXIKI. Cebolleta. "Cepula" Urt IV 410.
    Frigi zaitzu tipula ttikiak urinian. ECocin 23.
    azpisarrera-20
    TIPULA-XIXTER. Trozo de cebolla.
    Tipula xixter erre batzuen gainera zartainan emanik. Larre ArtzainE 48.
    azpisarrera-21
    TIPULA-ZAKIL. "Kipula-[...] zakhila, tige d'oignon [...] qui a poussée" H (s.v. zakhila).
    azpisarrera-22
    TIPULAZKO. "Cebolludo" Lar. "Qui est fait d'oignons. Tipulazko salda" Dv.

    tipula

    tipula
    << SU BERRI 0 / 0 TXITA-BERRI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper