Harremana

    OEH - Bilaketa

    50 emaitza beherako bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    teilatu.
    sense-1
    1. (gral.; Ht VocGr (-eill-), Lecl, Arch VocGr , HeH Voc , H, VocB ; -ell- Mic 9v, VP 89r, Lar, Añ, H, Zam Voc ; theillatu SP), telletu (AN-olza), teilaatu (V-gip), telladu (Lcc), talletu (V-ger, G-azp). Ref.: Bon-Ond 152; A (teillatu); Iz ArOñ (teilláatu); Etxba Eib (tellatua); Holmer ApuntV ; Elexp Berg (teillatu);Gte Erd 110.
    (Sust.). Tejado. "Canal de tejado, telladuko kanalea" Lcc. "Tejado", "techo, techado" Lar. "Hegastegia, [...] etxearen hegatsak diren tokia, teilatua" HeH Voc. "Hertsirik makhila eta hedaturik teilatua (L)" A (adivinanza del paraguas). "Tellatu beran azpiyin bizi dira (AN-5vill)" Gte Erd 110 (v. teilatupe). v. hegastegi.
    Eliza xoria teillatuan bakharrik dagoen bezala. SP Imit IV 12, 1 (Ch hegastegi, Mst hegatz). Ioanez zerura, zein baita munduko teillatua bezala. SP Phil 125. Murálla ta tellatúa, / seguratzeko osokí. LE Kop 150. Ezkutatzen da tellatuetako zuloetan. AA III 419. Karidadea da etxe au estaldu, mantendu ta gordeten daben tellatua. Añ MisE 174. Agertu zuten hura [Jesus] zen teilatua. TB Mc 2, 4. Dágona tellatuan éztaila xautxi. EvAN Mt 24, 17 (Echn tellatu; Lç, TB, Ker, IBe etxe gain, He etxe estalki, Dv hegaztegi, Ip hegatz, Hual tejadu, Ol etxe goiti, Or goitegi, IBk etxe-goi). Tellatua edo estalia amar kortina ederki apainduak egiten zioten. Lard 82. Tellatutik eroritako tellaen batek jota. Arr Orac 81. Etxiak dauka aldamiyua, / bajuan du tellatua. Xe 266. On Luis berori beian, ni iya tellatuan. AB AmaE 261. Nork bihur pilota [...] plazaren zolako burua dena zokho eta izkina, dena leiho eta theilatu denean? Zby RIEV 1908, 86. Teilatuko tranpa berinezkoa idekitzen. Arb Igand 79. Orbelak legetxez etozan teillatuak beera. A BeinB 57.
    (s. XX). Ezkerreko anka ori altxa tellaturaño. Iraola 62. Maritxu talletuko, / gona gorri dune (V-ger). JMB LEItz 98. Kaperako teilatuaren urak biltzen zituen aska handian. Barb Sup 140. Zeren nere aitak ez baitu etxerik, teilatu gorriarekin! Teilatu beltza du. Zerb Metsiko 255. Biztoki biko baserri-etxe / tellatu zabaldun baten. Enb 166. Tellatuetako izotz-burruntzi antzo. Or Mi 80 (Poem 522 teilla-). Teilatuko lau ixurkiak. JE Ber 17. Txabola antzeko etxetxu bat agiri zan, lurrezko ormak eta bedarrezko tellatuba zittuzala. Otx 105. Tellatuen gorri miña; etxeen zuri txuria. Ldi IL 47 (UO 17 teilla-). Piñu-anpor luze bat, bilinbalaunka teillatun beera. Erkiag Arran 145 (135 tella-). Euskerari buruz nere iritzi argalak ezer balio balu, tellatu ta bodegaren tarte bide erosoak daudela esango nuke. Basarri XX. Tellatua bearrean egon-toki zabalak dituzte [ango etxeek]. Anab Aprika 18. Batzuek uste dute nunbait fedea alako teillatu bat bezala dela. Gure buruen gaiñetik zintzilika dagoen teillatu zerutar bat. Vill Jaink 7. Estaltzen da gaina, bethe delarik ziloa, eta teilatuarekin atherbean emaiten. Gatxitegi Laborantza 94. Txapela tellatu gisa jartzen zuan, aurrean muturra luxe-luxea eta bi aldeetara iraulia. Salav 28. Agertzen zan katarra tellatutik bezela, oso jausixa. Etxba Ibilt 466. Etxe ontako tellatua konpontzen aritu ziran arotzak. BAyerbe 97. Murruak lau astez ezarri nituen teilatuarekin. Etchebarne 98. Aurreko etxiaren tellatuan edur geruzetxua asita egoan. Gerrika 241 (ib. 119 teillatu). Oinarriak lehenago dira teilatua baino. MEIG VIII 92. En DFrec hay 16 ejs. de teilatu y 1 de teillatu.
    v. tbn. Hb Egia 144 (th-). Laph 220. Elsb Fram 65. Jnn SBi 125. Arti MaldanB 196. Gand Elorri 59. And AUzta 93. Osk Kurl 75 (153 tella-). NEtx LBB 349 (93 tella-). Berron Kijote 26. Etxabu Kontu 193.
    Tellatu: Ur Mt 10, 27. Zab Gabon 43. Noe 18. Apaol 70. Ag Kr 12. Echta Jos 9. Alz Bern 59. Urruz Zer 117. Kk Ab I 43. Altuna 46. Tx B 190. FIr 159. Ir YKBiz 89. TAg Uzt 131. Munita 51. JAIraz Bizia 44. Etxde JJ 8. Txill Let 50. Bilbao IpuiB 213. Gazt MusIx 125. Ibiñ Virgil 113. Lab SuEm 175. EZBB I 29. Ataño TxanKan 145.
    Cobijo.
    Teillatu gabe dagon beartsua eraman dezagun gure etxera. Or Aitork 395. Eztot besterik gura / tellatu bat baño / eta onen barruan / mai bat idazteko. Arti Egan 1959 (5-6), 129.
    (Uso fig., referido a la cabeza, en expresiones coloquiales). "Teillatutik (edo ganbaratik) izurrauta egon, burutik jota egon" Elexp Berg.
    Bazirela zonbait gizon ttottaren ondorioz teilatutik ez ontsa zaudenak. Lf GAlm 1955, 37. Zer da? Teilatutik arras harrotua? Larz Senper 28. Aditzaileak irriz; bainan, teilatua xilo dukelakoan, urrikalduak. Lf ELit 179.
    sense-2
    2. (L ap. Lh ; th- Hb) .
    (Vb.). "Mettre de la tuile, couvrir de tuiles" Hb. " Etxea teilatu behar dugu " Lh.
    azpisarrera-1
    BURU-TEILATU.
    Sombrero da kerizgarrija edo buru-tellatuba. Mg PAb 201.
    azpisarrera-2
    TEILATUA EMAN (G-goi-azp, AN-gip-5vill, B; emon V-gip). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 180; ZestErret. Techar, poner el tejado, cubrir aguas. "Se dice de terminar la fábrica de un edificio. Iru illabetian, tellatua emon detse etxe barrixari" Etxba Eib. "Etxe berri bati teilatua jarri. Egun handia izaten da eta afari berezi batekin ospatzen dute jabeek eta etxeginek" Elexp Berg.
    Bi illabeteko emana zegon / elizari tellatua. SMitx Aranz 103. Danon artean bereala eman genion tellatua etxe berriari. BAyerbe 38. Bai azkar igo ere tellatua emateko. JAzpiroz 207.
    azpisarrera-3
    TEILATUA EZARRI. Techar, poner el tejado.
    Bertako jendeak [elizatxoari] tellatua ezarri zion urte barruan. Zab Gabon 98. Ganean leorra edo tellatue ezarri. Akes Ipiñ 8.
    azpisarrera-4
    TEILATU-AFARI. "Etxe berri bati teilatua ematen zaionean igeltseroek eta jabeek egin ohi duten afaria" Elexp Berg.
    azpisarrera-5
    TEILATUA IPINI. Techar, poner tejado.
    Pelotalekuari teillatua ipini bear yakola ta ez yakola. Erkiag Arran 16.
    azpisarrera-6
    TEILATUA ITZULI. "Teilatu itzultzea, retourner, remanier la toiture" H. "Teilatia itzuli dakot etxeari (BN-arb)" Gte Erd 180.
    azpisarrera-7
    TEILATU-ALDE. Parte, zona del tejado.
    Zimenduak gehienbat behe-aldean egon ohi dira eta ez teilatu aldean. MEIG IV 75.
    azpisarrera-8
    TEILATUA MANEATU (tellatuak Lar, Añ). "Retejar" Lar y Añ.
    azpisarrera-9
    TEILATUA ONDU. "Retejar, tellatuak [...] ondu" Añ.
    azpisarrera-10
    TEILATUA ONGITU (-ell- H; tellatuak Lar). "Retejar", "trastejar" Lar.
    azpisarrera-11
    TEILATU-BELAR. "Uva de gato, la hierba de los tejados, tellatu belarra" Lar. "Tellatuberarra, uva de gato" Izt C 47 (en una lista de plantas). "Tellatubelhar, joubarbe" Hb. "Orpin blanc (Sedum album)" Zerb GH 1932, 229.
    azpisarrera-12
    TEILATU-BIZKAR. Caballete del tejado.
    Teillatu bizkarra, ura botatzen bitara. EZBB I 114.
    azpisarrera-13
    TEILATU-HEGAL (B; teilatuegal Hb). "Teillatu-egal (B), alero del tejado" A. "Etxe orrek tellatuegal ederrak ditu" Izeta BHizt2. Cf. Lar y Añ: "Ala de tejado, tellatuaren egala".
    Kardintxarre berritsu batek kantatzen zuen tellatuegal batean. Otag EE 1881b, 109. Urteoro egiten dute eliztxoriak kabia tellatu-egaleko gapirioetan. TAg Uzt 11.
    azpisarrera-14
    TEILATU-HEGATZ. "Teillatu-egatz (B), vuelo del tejado, su parte saliente" A (s.v. teillatu-egal).
    azpisarrera-15
    TEILATU-HEGI. Borde del tejado.
    Teilatu hegietan, hormaren nigarrak / ezin urthuz dagozi, hain dire gogorrak. Ox 146.
    azpisarrera-16
    TEILATU-ERLAX. "Teillatu-erlax (V, AN, L, BN), alero del tejado" A.
    azpisarrera-17
    TEILATU-ERTZ. Borde del tejado.
    Etxeak mendiaren / bixkar-bixkarrean, / usoak dirudite / teillatu-ertzean. Ldi UO 15. Ataditik gora kakoetan anduak josiz dijoazen matsondo bik tellatu-ertza atzematen dute doidoi aien-luzeka. TAg Uzt 11.
    azpisarrera-18
    TEILATU-GAILUR. "Cresta del tejado. Tellatu-gallurrian ipiñi dabe adarra, eta gaur afarixa dabe biargiñak" Etxba Eib.
    Etxeetan, tellatu-gallurrean ikusten etzan ezpada krutzea. Añ MisE 8. Baita ere bi edo iru tellatu-gallurretan [...] jarri ziran etsaiak. Alkain 129.
    azpisarrera-19
    TEILATU-GAIN. Superficie del tejado.
    Nun asi ziran jende armatuz betetzen Pausoko tellatugain eta Endaiako mendiak. Zab Gabon 93. Argi diztikor bat kokatzen da gelako teillatu gaiñean. Onaind STeresa 110. Metralletak eskuetan soldaduak, lurrian da ainbat tellatu gañetan. Gerrika 257. [Kaskabarrak] jotzen zuen danbolina egunero gazteluko teilatu gainetan. MEIG IX 103.
    azpisarrerakoSense-19.1
    (En casos locales de decl. sing.).
    Estali edo tellatu-gañera irten ziran. Lard 133. Urrats berak teilatu gainean. Arb Igand 77. Gero theilatu gainerat [ihes egin] . Prop 1906, 79. Uria xorta-xorta teilatu gainetik. Barb Sup 185. Trumoi-orroi-burrunda tellatu-gañean. Lek EunD 31. Tellatu gañetik anka egin zuten. Ugalde Iltz 47. Ura bai ura eskatzen eben teillatuganeko bonberuak. Erkiag BatB 14. Lotan dagon / gure iriko / tellatu gañera. Lab SuEm 176. Tellatu gañetik inguru guziari begiraka egon nintzan. Alkain 39.
    azpisarrera-20
    TEILATU-GALDOR. Cresta del tejado.
    Amaika ekaitzaldik eta eguzkialdik isastu dute Dorronsoro baserriaren tellatu-galdorra! TAg Uzt 10.
    azpisarrera-21
    TEILATU-INGURU. Borde del tejado.
    Ixurkiak erran dugun moldean izanez, elhurra edo lasterrago da urtzen edo lurrerat erortzen amilka, nahiz hegatz hertsi bat badaukan trebeserat teilatu-inguruak. JE Ber 17.
    azpisarrera-22
    TEILATU-IZKINA. Borde del tejado.
    Tellatu ixkiñatik zintzilik jarrita emango liokek auzia eguzkiyari. Sor AKaik 119.
    azpisarrera-23
    TEILATU-ONDO. Espacio situado directamente bajo el tejado. "Quintillo, [...] tellatu ondoko sollerua" Lar. v. teilatondo.
    azpisarrera-24
    TEILATURIK TEILATU. Por los tejados.
    Gau ilunez ontza dabil / teilaturik teilatu. (G-azp). A CPV 188. Poliziak, pentsa bada, ez dauka ahazturik eta berriz ere teilaturik teilatu abiatu beharrean da. MEIG I 187.
    azpisarrera-25
    TEILATUTIK BEHERAKO. Mundano, de tejas abajo.
    Tellatutik berako atsegiñak labur, / tximistak baizen laster dagiskue agur. Enb 152.
    azpisarrera-26
    TEILATU HUTS.
    " Tellatu utsa, teja vana" VP 90v.
    azpisarrera-27
    TEILATUZ TEILATU. Por los tejados.
    Txoritxu buztan-gorri / teillatuz-teillatu. Gand Elorri 76. Hitchcock-en lapurrak aingeru gisa badabiltza paretan gora eta behera edo teilatuz-teilatu jantzirik zarratatu gabe. MEIG I 185.

    teilatu

    teilatu
    << SOROAK BEHERAKO 0 / 0 ZORUAK-BEHERAKO >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper