Harremana

    OEH - Bilaketa

    1057 emaitza baga bilaketarentzat

    Sarrera buruan (8)


    Sarrera osoan (495)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gatibatu.
    tradizioa
    Tr. La forma gat(h)ibatu la emplean los autores septentrionales y algún meridional moderno; gatigatu aparece (junto con kat-, más frec.) en Moguel y Vicenta Moguel. Las variantes con k- inicial, si exceptuamos a Etcheberri de Ziburu (kaptibatu ) son exclusivamente meridionales; la más usual (ya atestiguada en Lazarraga y en textos vizcaínos del s. XVII) es katigatu, aunque desde finales del s. XIX va aumentando el uso de katiatu , hasta hacerse en la segunda mitad del XX más frecuente que la anterior. Katibatu, además de en los versos citados por Lope de Vega, se encuentra en algunos autores guipuzcoanos como J.I. Arana (SIgn 61), Iraola o Elizondo; emplean katibutu Echagaray (218) y Lardizabal, katigutu Echeita (Jos 188) y katigitu Akesolo (Ipiñ 31). En DFrec hay 4 ejs. de katigatu, uno de katiatu y uno de katibatu .
    sense-1
    1. (Lar; -th- SP, Urt III 5, H), katibatu (Lcc (-du), Lar, H), katigatu (V, G ap. A ), katiatu, katibutu (Añ), katigutu (V-gip ap. Etxba Eib ; Añ).
    Apresar, hacer preso; cautivar (tbn. fig.). "Faire ou devenir esclave" SP. "Cautivar" Lar, Añ. "Encadenar" A (tal vez por cruce con kate(a)). Tr. Usado al Norte por autores de los ss. XVI y XVII; al Sur se encuentra desde el s. XVI hasta nuestros días.
    Bihotzian zauri nuzu eta gathibatu nuzu. E 193. Gero gathibatu neure gorputza. Ib. 203. Baina badakusat berze lege bat [...] bekhatuaren legeari gathibatzen neraukonik. "Me rendant captif à la loi de péché" . Lç Rom 7, 23 (He gathibu errendatzen). Silviak katigaturik nauko. Lazarraga A, 1152v. Zure begiok ekusizkero, / banago katigaturik. Ib. A7, 1171r. Zana librea aek gaiti katiga zidilla. EneB 8. Zure begi ederro[k], / ene lastana, / katibaturik nabe / librea ninzana. LopeV 1ss. Gathiba nazazu. Harb 382. Baldin behin libreki ikhusten badut, beldur naiz bigarreneko gathiba nadin. Ax 394 (V 257). Katigatu ninduzun librea ninzana. CancAmV 1. Etzaitu deusek ere gathibatuko. SP Imit III 27, 1. Pasinoe txaarrak katigetan ninduban. Mg CO 260. Zenbat arima argal dagozan mundubagaz katigaturik. JJMg BasEsc 161. Zenbat arerijo il, zatitu, eta katigatu eztitu modu onetan? Astar II IX. Zer poza artu neban bere biotza katigau barik egoala jakiteaz! Ag Kr 115. Laborariak zeudek hi katigatu nai. Arti MaldanB 205. Bi ordutan katiatuta egon ondoren [eskola-umeak] , zoro-gisa amiltzen dira jolas-lekura. Vill Jaink 140. Bere burua gatibaturik edo zigorturik daukala. PPer Harrip 74.
    azpiadiera-1.1
    Trabar, estorbar. "Embarazar, [...] katibatu " Lar. "Ocupar, dar que hacer y embarazar, katibutu, katibatu " Ib.
    Aragijaren gurari gaistuen ta munduko arduren laarrak, zeintzuk katiatu ta atzeratuten dabeen ezkondubaren arimia zerurako bidetan. fB Ic III 327.
    azpiadiera-1.2
    katibatu, katigatu, katiatu, gatigatu. Atar, sujetar; enredar.
    Ala dute arrapatzen / ta lokarri sendoakin gatigatzen. Mg ( in VMg 99 ). Soka ta kateakaz lotu, estu ta katigaturik. Añ NekeA 255. Lokarriakaz katigetan. Zav Fab, RIEV 1909, 30. Pañuelo urdiñ polit bat orratzagaz katigau nairik ebillela. Ag Kr 51. Amuz katibatuta gero, arrai oek txalupa-barrura sartzeko. Elizdo EEs 1925, 248. Biotz osoa menderatu zioten Peru-Fermiñi eten-eziñeko sare leun batetan bezela katigatuz. Mok 8. Esku batetik neska katiatuz. Etxde JJ 236. Ondo katiatuta eukatzun zure Joxepa maltzurrak! Bilbao IpuiB 45.
    azpiadiera-1.3
    Retener (no ref. a personas).
    Ogija lotu edo katigatu biar ez jakee otseiñai. Mg PAb 71.
    azpiadiera-1.4
    " Katiau, katigau, enlazar [...]. Pieza bata bestiakin katiau biarra izangok, alkarrekin katiatzekuak ditxuk-eta " SM EiTec1.
    sense-2
    2. katibatu (Lar), katigatu, katiatu (V-gip, G-azp-bet), kaptibatu, katigitu (V-arr), gatigatu. Ref.: Iz ArOñ (katíatu); DRA (katigitu). Enredarse, trabarse. "Embarbascarse, trabarse, enredarse" Lar. " Katíatu, katíaketan, enredarse" Iz ArOñ. Tr. Además de en Etcheberi de Ziburu, se documenta en autores meridionales (gralmte. vizcaínos) desde principios del s. XIX.
    Hau gertha artean mihia / kaptibatuko zaitzu. EZ Noel 162. Berbeetan, labandu ta ezetan katigatu baga. Mg PAb 197. Arija katigatu ta nastuten danian. Ib. 139. Ala aterako didazu [eztarrian] gatigatu zatan ezurra. VMg 8. Katigatu zitzaion bere adarra txarakako otatza ta larretan. Ib. 54. Neretzat ezkutatua zeukaten artean berean, gelditu zan katigatua beren oña. (Ps 9, 16). Ur ( in BOEg 653 ). O neure Erri katigatua / Bateztasunen sarean. AB AmaE 69. Alantxe egoten zirean atunek, geure amuetan katigatuteko astia artu ezinik. A BGuzur 138. Este zabalak eukiarren arto orez bete ta katiatuta egoan lez ezin eban iruntsi. Ezale 1898, 349a. Arrañ ederren bat katigau ei jako bere... diruan. Ag Kr 145. Eskuaz kentzen zizkaten katigatuta gelditzen ziran espal zatiak. Ag G 103s. Txapela kaleko parol baten katiatu zitzaion. Urruz Zer 48. Euren aboetatik, kerexak bata bestiagaz katigatuta otsaratik lez, urteten ziran [...] txakurkerijak. Kk Ab I 33. Sasiyan aker adar-okerra / katiaturik merruka. MendaroTx 100. Itz au esatean eztarria katigatu bailitzaion bezela. Alt LB 94. Oiñak lurrean katigatu bailitzakiozan. Erkiag Arran 97. Eztarri-eztarrian katigatuta eukan azurrak. Bilbao IpuiB 225. Sasietan katiatutako ardien ule-maluten antzekoak. Gand Elorri 224. Akerra sartu zaio sotana artean eta an darama gure bikarioa bere adarretan katiatua. NEtx LBB 175. Iñola ere ezin nuan askatu, kakotx batean katiatua baineukan. AZink 116. Baña luma zar orren punta zorrotz ori katiaute, papera zulotzen eban. Gerrika 21.
    v. tbn. Katiatu: Noe 110. EgutAr (ap. DRA). Oñatibia Baserria 134 (ap. DRA). Insausti 107. Katigatu: Erkiag BatB 97.
    azpiadiera-2.1
    Embarazarse, ser estorbado.
    Ku ku egiñaz beren arraultzaz / katibatutzen ez dira; / eztakit nola biltzen dituzten / txantxangorriyen kabira. Iraola EEs 1913, 70.
    sense-3
    3. Obstaculizar.
    Israeltarrai Jerusalenerako bidea zerbait katibutzen zien. Lard 116.
    sense-4
    4. Prohibir, vedar.
    Jaiegun katigatubetan abarkak jostia, esiak istia. CrIc 63.
    sense-5
    5. Quedar encantado.
    Usteko dute oso fede onez paperian azaldu diralako mundu guziya eta beste asko katibatzen dirala aien ezkontzaz. Iraola 126.
    sense-6
    6. Quedar embarazada. Cf. gatibu (2).
    Alkarrekin modu itxusian ibilliak omen ziran, ta katiatuta, aur egiteko alegia, gelditu zan andre ori. PEItz 160.
    sense-7
    7. " Katiau, katigau, ocupar. Makiñia beste biar baterako katiau juek " SM EiTec1.
    sense-8
    8. katiatu.
    Enzarzarse (fig.).
    Bi auzo eta bi gazte katiatu ziran apustu batean, eta erri osoa naastu. AZink 43.

    gatibatu

    gatibatu
    << gastatu 0 / 0 gatiberio >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper