OEH - Bilaketa

5756 emaitza bada bilaketarentzat

Sarrera buruan (58)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aginde.
sense-1
1. (Lar, , Izt VocC, Hb).
Orden, mandamiento. "Orden, mandamiento", "apercibimiento, orden", "comando, comandamiento, comandancia" Lar. "Precepto" Lar, . " Agindea, orden, mandamiento; aginde estua, orden rigurosa" Izt Voc . v. aginte (2). Tr. Creado por Larramendi, sólo se documenta en la tradición meridional. Es desplazado en su uso por aginte.
Jangoikoaren legeko Aginde edo Mandamentuak. Cb CatV 8. Jainkoak israeldarrai Eremutik igarotzean eman zizten mandamendu edo agindeak. Ub 169. Utsa ta balio bagea da botoa, egiten danean Ebanjelioko aginde edo konsejuen kontra. MisE 230. Errege Fedariak 1489-garren urtean ontzat emandako Donostiaren aginde anziñakoak debekatzen zuten besterik sartzea. "Ordenanzas antiguas" . Izt C 146. Erregeren agindea etorri zitzaion igaro zedilla Asturiasa. Ib. 490. Argitara eman zuten, edo emateko moduan ifini zuten Probinziaren enkarguz beraren Fuero, lege eta agindeen bilguma berriztatua. Ib. 467. Atera zuten aginde bat, Jerusalengo uria paretaz itxitzea bakarrik debekatzen zuena. Lard 327. Amar mandamentu edo aginde hok. Legaz 7. Sugarretara botatzeko agindea onekiñ desegiñaz. Arr May 24. Erlijio estuaren aginde gogorrak gordeaz. Arr EE 1885b, 473. Jesusek eman zizkigun konseju ta aginde biguñ maiteak. Ag Serm 198. Fueroan diran lege eta aginderik berezienak [...], merkataritzari eta sal-erosiari dagozkienak dirala. Etxeg RIEV 1908, 113. Agintarian agindeak... zorrotzak izaten dirala. Ill Testim 23.
sense-2
2. (Lar, ).
Promesa. "Promesa" Lar, . "Manda, oferta" .
Israeldarren alde berritu zituan Jainkoak hoen gurasoai egindako eskeñi, aginde ta itzak. Ub 30. Aen gurasoai egindako eskeñiak ta agindeak, ta emanikako itzak. Ib. 70. Ongi jartzea gatikan nuben / egin Lezora promesa; / aginde ura etzalarikan / kunplitzen oso erraza. EE 1884a, 44.
sense-3
3. Poder, autoridad. "Almirante, itsasoan [...] agindea duena " Lar. "Imperio" Ib.
Aginde edo podorio. CatOiq 523. Nork aien [enperadore jentilen] aginde, edo asiera eroa aien azken gaiztoarekin naiko luke? Cb Eg III 332.
sense-4
4. Imperio.
Nork asiera eman zion Greziatar edo Griegoen aginde edo Inperioari? Ub 56. Baldin gertatzen bazan Erromatarrak garailari irtetea, Gipuzkoa izan zedilla Erromako Agindearen menpean. Izt C 263. Frantsez agindea lurreratzen da. "El Imperio francés se desmorona" . Otag EE 1882c, 414.
azpisarrera-1
AGINDE-EMAILE. "Preceptista, [...] aginde-emallea" Lar.
azpisarrera-2
AGINDEKO.
azpisarrerakoSense-2.1
a) "Promissorio" Lar.
azpisarrerakoSense-2.2
b) (Precedido de gen.). Sometido a, que está bajo la autoridad de.
D. Francisco de Echeveste [...] Txinaren agindeko Tunkingo Erregerengana Enbajadore joan izan zana. Izt C 498. Bere agindeko zaldidiarekin porrokatu izan zeban Konde de Mauriziorena. Ib. 479.
azpisarrera-3
AGINDEPE (Tras gen., con suf. local de decl., en sing.). "Acaudillar, bere eskupean, agindepean jendediaren bat [...] kidatu" Lar.
azpisarrera-4
AGINDERA (Precedido de gen.). Al mando de, bajo el mando de.
Eskuadra txiki onek amabi karabeletan zeramazkien [...] Conde Bañoloren agindera. Izt C 436.
azpisarrera-5
AGINDEZ (Precedido de gen.). Por orden de, por mandato de.
Iruñeko Obispo txoi argiaren agindez. Legaz tí.
azpisarrera-6
AGINDEZKO.
azpisarrerakoSense-6.1
a) "Juramento [...] promisorio, agindezkoa" Lar y Añ.
Baiezkoa, juramentu egiten bada iragoriko egia edo jazoerea; agindezkoa, juramendu egiten bada edo eskiniten bada, etorteko dagoan gauzea. Itz Azald 86.
azpisarrerakoSense-6.2
b) Obligatorio.
Errukizko egite okin eta bertze holako egite onekin, dela agindezkoekin, dela oneraspenekoekin. Legaz 35.
azpisarrerakoSense-6.3
c) Imperativo.
Orduan Jesusek agindezko itz-otsaz oju egin zuen. Arr Bearg 99.
aginde
<< 1 agian 0 / 0 agindu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper