OEH - Bilaketa
437 emaitza aro bilaketarentzat
Sarrera buruan (53)
- 1 aro
- 2 aro
- 3 aro
- ARO BERRI (1 aro)
- ARO GAITZ (1 aro)
- ARO HONDAR (1 aro)
- ARO-IKERTZAILE (1 aro)
- ARO-JAKINTZA (1 aro)
- ARRAIN-ARO (1 arrain)
- ARRAU-ARO (arraba)
- ASALDA-ARO (asalda)
- ATZE-ARO (1 atze)
- BAHE-ARO (bahe)
- BAKE-ARO (bake)
- BAZKO-ARO (bazko)
- BERPIZKUNDE-ARO (berpizkunde)
- BIDE-ARO (1 bide)
- BITARTEKO ARO (bitarte)
- BURDIN ARO (burdina)
- EDESTI-ARO (edesti)
- EGAR-HARO (egarri)
- EPAI-ARO (1 epai)
- EPEL-ARO (epel)
- ERDI ARO (1 erdi)
- Erdi Aro
- ERNAL-ARO (ernal-)
- EULTZI-ARO (eultzi)
- GALBAHE-ARO (galbahe)
- GIZON-ARO (gizon)
- 1 haro
- 2 haro
- HARO-EGILE (1 haro)
- HARO EGIN (1 haro)
- HARO HANDIKO (1 haro)
- HARRI-ARO (harri)
- HARRI-ARO BERRI (harri)
- ikas-aro
- IKASKETA-ARO (ikasketa)
- ILUNTZE-ARO (iluntze)
- ITSAS aro (1 itsaso)
- JENTIL-ARO (jentil)
- LEIZE-ARO (leize)
- LO-ARO (1 lo)
- LUDI-ARO (ludi)
- MAHATS-ARO (mahats)
- MAITE-ARO (maite)
- MINTZUL-ARO (mintzul)
- NEGU-ARO (negu)
- OPOR-ARO (opor)
- PIZKUNDE-ARO (pizkunde)
- SU-ARO (1 su)
- URRE-ARO (1 urre)
- URTE-ARO (1 urte)
Sarrera osoan (384)
- abaroaldi
- 3 abereki
- abia
- 2 abusatu
- adabaki
- adin
- adorazio
- afruntu
- aho
- ahuntzaida
- ainube
- airatu
- aizaro
- aizolbe
- alaro
- albistatu
- aldarrikatu
- alderdi
- aldi
- amets
- amuko
- antzadila
- arandoi
- 1 araro
- arau
- 2 ardai
- arin
- arlo
- arogaitz
- 2 aroi
- arokide
- arondoan
- arotar
- arraba
- arragoa
- 1 arrain
- arranjatu
- arraunketa
- 1 arte
- 2 arte
- asalda
- asmakizun
- asmatu
- aspaldi
- astin
- asto
- 1 atxiki
- 1 atze
- aurreztaile
- ausiki
- azaro
- azturu
- baharo
- bahe
- baiezko
- bakan
- bake
- banasta
- barne
- 1 barren
- basati
- 1 baso
- bazko
- begira
- beha
- behika
- behin
- behinola
- behixka
- bekostun
- belastun
- berantaro
- berantetsi
- 1 bere
- berpizkunde
- berpiztu
- berriztatu
- berrogeikaro
- bertakotu
- bertan
- bertsozale
- bestalde
- bete
- bidaro
- bidekari
- bierarteko
- bihur
- bihurri
- bildaro
- biloka
- bilur
- 1 bisuts
- bitarte
- biusai
- bizikor
- botxe
- bukatu
- burdina
- 1 burtzain
- buruntza
- buruntzaki
- buruntzi
- buruntzigai
- bustigarri
- delako
- denbora
- despeditu
- dokumentu
- duin
- dupagin
- edarrustai
- eder
- edesti
- edonor
- edonoraro
- eduki
- egiatasun
- egoera
- eguraldi
- eguzki
- eguzkiaro
- elgaro
- 1 epai
- epel
- erantsi
- eraztun
- erdalots
- 1 erdi
- eregatu
- ereiaro
- ereintza
- ernal-
- eroskunde
- errebelar
- errefriatu
- ertaro
- esaeratxo
- esan
- eskarpa
- eskas
- eskuzapi
- esparka
- 1 estakuruketa
- estal-leku
- estun
- estuntza
- etorraro
- etzan
- eultzi
- euritsu
- ezarri
- ezer
- ezik
- ezkeroz
- ezkilategi
- ezpain
- 2 ezti
- 1 faro
- fresko
- gain
- galbahe
- galerna
- garbi
- garizuma
- 1 gata
- gauaro
- gazta
- gero
- gerokoka
- gerrestun
- 1 gila
- giltzarri
- girlanda
- 1 giro
- gizon
- 1 goiti
- goizaro
- goizero
- gorapen
- gorkuratu
- gorkustatu
- gurpil
- gurpiltxo
- gurtede
- gurtortz
- gurtuhal
- haize
- halaxe
- 1 hara
- (h)arago
- harrabots
- harri
- harrigarri
- harro
- hau
- 2 hazi
- 2 hazta
- hedatu
- hein
- herstu
- hezur
- 3 histu
- hits
- hizkatze
- hogei
- hoi
- hondamendi
- hordago
- hostatu
- hosto
- hozkirri
- hunkitu
- ibargi
- ibili
- ibilkoi
- idustun
- igurikimen
- ihiztoka
- ikaragarri
- ikasketa
- ikastaro
- ilarrondoko
- ilunaldi
- ilunpe
- iluntze
- inarrosi
- ingude
- inoiz
- inon
- inurri
- iradu
- iragan
- iraunkor
- irindu
- isiltto
- 1 ito
- itsasaldi
- 1 itsaso
- itsuta
- itzuta
- jentil
- kaixo
- kanpo
- 1 karel
- (karrontxa)
- kaxal
- kirrinkillo
- klasiko
- koroa
- koroadura
- korri
- krispi
- 1 kuku
- kunkuria
- kurkuru
- laino
- lakemen
- larrorixka
- 1 lau
- leize
- lekaro
- lekora
- leku
- 1 lelo
- lemoro
- 1 lizun
- 1 lo
- lore
- loretsu
- lorrin
- lotaro
- luaro
- ludi
- mahats
- mahatsaro
- maite
- 1 makal
- mamiagotu
- marpil
- marpiribil
- mintzul
- moderno
- mugarri
- multzokatu
- 1 mus
- muturreko
- mutxikor
- nahasi
- nahaste
- negaro
- negu
- nekarazi
- neskutzaro
- nondik
- ogi
- oinez
- ointuts
- okerbide
- oldar
- on-gaitz
- ongitzake
- 1 opa
- opor
- oporkaro
- ordainkari
- ordu
- orgadera
- orri
- orro
- 1 pala
- panpalina
- pasakizun
- peskiza
- pindar
- pirringila
- pizkunde
- 1 puda
- San
- sapino
- sartu
- 1 saski
- sasoi
- seguraz
- sistema
- sortze
- 1 su
- sudur
- suge
- supazter
- susperraro
- tenperamendu
- tenpestate
- 1 tirabira
- toki
- 1 traila
- trebera
- triste
- tronada
- 2 txakil
- txar
- txertatu
- txikizutu
- 2 txinga
- txiribilo
- 1 txirrika
- txirriketa
- txirrinda
- txirrindola
- txirringa
- txirringila
- txortxapeko
- uda
- udazken
- udi
- udiri
- ugaro
- uhal
- 2 une
- 1 urre
- urtaro
- 1 urte
- urtemuga
- usain
- uste
- usteri
- 1 uztai
- uztarri
- uztun
- xoragarri
- zalaparta
- zali
- zalutu
- zangoztun
- 4 zaro
- zeharo
- zenbat
- zer
- zezilo
- zildai
- zingililo
- zingiri
- zokokari
- zortze
- zumitz
goiburua
oinez.
sense-1
(V, G, AN, L, BN, Sal, S, R; IC; oñez Volt 47, Urt I 11, VP 39v, Lar, Añ),
huinez
(S; VocBN ; -ñ- H (s.v. huiña)),
uiñez
(BN-mix),
hoñez
,
oñaz
(Dv (V, G)),
oñes
(AN-ulz). Ref.: Bon-Ond 160; A (oinez, uiñez); Lrq (huñez); Holmer ApuntV 37; Iz Ulz (oñetakuak), Als (zetakozu), IzG (oñes), R 401; Etxba Eib (oñez); Elexp Berg (oiñez).
A pie, andando. "E desian de vascuençe, oñas, que quiere decir a pie" GSalazar (ap. Arzam 370; supuesto origen del apellido Oñaz; cf. OINEZ EGIN). "(A) pata" Lar y Añ. "Juanen düzü hüñez Santagraziarik Larrañera" Lacombe (ap. DRA). "Nik eztot nai automobilik; oinez, oinez" Iz Als (s.v. zetakozu).
Tr. De uso gral. en todas las épocas y dialectos. La forma mejor documentada es oinez; J.J. Moguel y Uriarte en vizcaíno tienen sendos ejs. de o(i)ñaz, Lizagarra de Elcano oñes, Zubiri uñez (junto a oñez); hay además hoñez en Belapeyre, huñez en Eguiateguy (159), Etchahun y ChantP (348), y huinez en Constantin (42) y en un ej. de GH (1936, 11).
Jendetzeak oinez iarreiki izan zaizkan hirietarik. Lç Mt 14, 13 (TB, SalabBN, Dv, Hual, BiblE oinez, He, Echn, Ker oiñez, Ur, Samper, Ol oñez; Ur (V) oñaz, Ip huñka). Bide hura oinez egin gogoz. Lç Act 20, 13 (BiblE oinez joatea). Oñez doa, ondo dagoz. IC II 39. Zaldiz eta oñez. (Divisa heráldica citada por Isasti). TAV 3.3.1, 171. Oñez ala zamaz ala itsasoz ala leihorez zoaz? Volt 205. Ardre erromerietan oñez ibillia. EZ Man II 196 (Noel 44 oiñez). Abiatu zen berehala oiñez. Ax 131 (V 87). Laur-erroz, bainan oinez bihurtzen dira eta urrats geldian. SP Phil 21s (He 20 oiñez dohaz). Hoñez popülü güziareki ihes egin ziala. Bp II 59. Eman zitzaion oinez ihesari. Lg I 203. Josef oñes dóa; / ta astóko batéan / Birjina gozóa. LE Kop 35. Bidez ibiltzea, naiz oñez, naiz zaldiz, naiz gurdiz. AA II 51. Oiñaz uraren ganetik. JJMg BasEsc 242. Eihartx huñez eta Miñau zamari handin. Etch 270. Leorrez eta oñez joan zan. Lard 399. Itsaso Gorria iragan zutela oinez. Hb Egia 6s. Oñez ibilten aztu zat. JanEd I 135. Gu aise gabiltza oinez. Laph 35. Veneciarontz oñez abiatu zan. Aran SIgn 35. Nik egun berean egin izan det beti emendik Bitorirako joan-etorria, oñez. Ag G 18. Jente biartsuak oñez egiten zituezan euren ibilketak. Kk Ab II 167. Bospasei oren mendiz uñez ibili-ondoan. Zub 78. Oren bat behar da oñez oiana pasatzeko. Ib. 119. Ezin zaiteken zaldiz; oñez berriz nekatzen. FIr 150. Mendiz-mendi eta oinez bide egiten zuten. JE Ber 15. Gurutze Gorriaren eritegiak oñez, zaldiz, berebillez, urez eta aizez jardun ditezke. EAEg 1-6-1937, 1742. Oiñez ta oiñez nabil. Erkiag BatB 120. An meza bat eskaiñi ta berriz Orejara oiñez etorri. JAzpiroz 91. Dimatik oñez iru ordu genduzan bidean. FEtxeb 127. Bost bat kilometra gorenaz, aro onetan oinez ere egiteko izari pollita. Larre ArtzainE 305.
v. tbn. Monho 68. Zby Pel 89. Elsb Fram 162. Jnn SBi 62. HU Zez 64. Arb Igand 155. Azc PB 350. Prop 1902, 247. A Ardi 29. StPierre 18. Ox 196. Barb Sup 67. Iratz 119. Zerb Azk 55. Mde Pr 162. JEtchep 78. Arti Tobera 269. Osk Kurl 50. Ardoy SFran 233. Lf in Casve SGrazi 12.
Oiñez: Itz Azald 42. Or Aitork 33. Erkiag Arran 50. And AUzta 100. Alzola Atalak 66. Uzt Sas 110. Berron Kijote 190. Etxabu Kontu 17. Onaind STeresa 85.
Oñez: Mb IArg I 385. Cb Just 108. Mg CO 292. Añ LoraS 91. VMg 34. Echag 236. It Fab 166. Arr GB 111. PE 122. Zab Gabon 102. Bv AsL 120. AB AmaE 314. AzpPr 27. A BeinB 36. Ag Kr 32 (AL 155 oiñez). Echta Jos 16. Alz Bern 56. Lh Yol 10. Or SCruz 56 (Aitork 33 oiñez). Tx B 189. Enb 56. Lab EEguna 73. Otx 116. Ir YKBiz 208. TAg Uzt 226. EA OlBe 17. SMitx Aranz 188. Etxde JJ 173 (277 oiñez). Txill Let 43. AZavala in Goñi 10. Anab Aprika 38. Ugalde Iltz 14. BEnb NereA 217. Salav 48. Uzt Noiz 125 (Sas 110 oiñez). Ataño TxanKan 206.
"Pedestre, oiñezkoa, oñez" Lar (¿por oñez dabillena o similar?).
(Aprender, empezar, etc.) a andar. "Oñez aurrak ikastea, hacer pinicos el niño" VP 73v.
Oñez badaki, aitaita esaten ikasi du. Ag G 374. An, gorriak ikusiz, azi zan nire anaitxua oiñez asi arte. Or Tormes 11. Ni jaio-zai zeudenak etortzerako, oiñez ikasia niñukan. NEtx Antz 17. Oñez ikasi duan umetxoaren atzetik bere ama ibilli oi dan antzera. MAtx Gazt 47. Etxian zai jarriak / [aurra] noiz asiko oiñez. Uzt Sas 33.
A pie, andando. "E desian de vascuençe, oñas, que quiere decir a pie" GSalazar (ap. Arzam 370; supuesto origen del apellido Oñaz; cf. OINEZ EGIN). "(A) pata" Lar y Añ. "Juanen düzü hüñez Santagraziarik Larrañera" Lacombe (ap. DRA). "Nik eztot nai automobilik; oinez, oinez" Iz Als (s.v. zetakozu).
Tr. De uso gral. en todas las épocas y dialectos. La forma mejor documentada es oinez; J.J. Moguel y Uriarte en vizcaíno tienen sendos ejs. de o(i)ñaz, Lizagarra de Elcano oñes, Zubiri uñez (junto a oñez); hay además hoñez en Belapeyre, huñez en Eguiateguy (159), Etchahun y ChantP (348), y huinez en Constantin (42) y en un ej. de GH (1936, 11).
Jendetzeak oinez iarreiki izan zaizkan hirietarik. Lç Mt 14, 13 (TB, SalabBN, Dv, Hual, BiblE oinez, He, Echn, Ker oiñez, Ur, Samper, Ol oñez; Ur (V) oñaz, Ip huñka). Bide hura oinez egin gogoz. Lç Act 20, 13 (BiblE oinez joatea). Oñez doa, ondo dagoz. IC II 39. Zaldiz eta oñez. (Divisa heráldica citada por Isasti). TAV 3.3.1, 171. Oñez ala zamaz ala itsasoz ala leihorez zoaz? Volt 205. Ardre erromerietan oñez ibillia. EZ Man II 196 (Noel 44 oiñez). Abiatu zen berehala oiñez. Ax 131 (V 87). Laur-erroz, bainan oinez bihurtzen dira eta urrats geldian. SP Phil 21s (He 20 oiñez dohaz). Hoñez popülü güziareki ihes egin ziala. Bp II 59. Eman zitzaion oinez ihesari. Lg I 203. Josef oñes dóa; / ta astóko batéan / Birjina gozóa. LE Kop 35. Bidez ibiltzea, naiz oñez, naiz zaldiz, naiz gurdiz. AA II 51. Oiñaz uraren ganetik. JJMg BasEsc 242. Eihartx huñez eta Miñau zamari handin. Etch 270. Leorrez eta oñez joan zan. Lard 399. Itsaso Gorria iragan zutela oinez. Hb Egia 6s. Oñez ibilten aztu zat. JanEd I 135. Gu aise gabiltza oinez. Laph 35. Veneciarontz oñez abiatu zan. Aran SIgn 35. Nik egun berean egin izan det beti emendik Bitorirako joan-etorria, oñez. Ag G 18. Jente biartsuak oñez egiten zituezan euren ibilketak. Kk Ab II 167. Bospasei oren mendiz uñez ibili-ondoan. Zub 78. Oren bat behar da oñez oiana pasatzeko. Ib. 119. Ezin zaiteken zaldiz; oñez berriz nekatzen. FIr 150. Mendiz-mendi eta oinez bide egiten zuten. JE Ber 15. Gurutze Gorriaren eritegiak oñez, zaldiz, berebillez, urez eta aizez jardun ditezke. EAEg 1-6-1937, 1742. Oiñez ta oiñez nabil. Erkiag BatB 120. An meza bat eskaiñi ta berriz Orejara oiñez etorri. JAzpiroz 91. Dimatik oñez iru ordu genduzan bidean. FEtxeb 127. Bost bat kilometra gorenaz, aro onetan oinez ere egiteko izari pollita. Larre ArtzainE 305.
v. tbn. Monho 68. Zby Pel 89. Elsb Fram 162. Jnn SBi 62. HU Zez 64. Arb Igand 155. Azc PB 350. Prop 1902, 247. A Ardi 29. StPierre 18. Ox 196. Barb Sup 67. Iratz 119. Zerb Azk 55. Mde Pr 162. JEtchep 78. Arti Tobera 269. Osk Kurl 50. Ardoy SFran 233. Lf in Casve SGrazi 12.
Oiñez: Itz Azald 42. Or Aitork 33. Erkiag Arran 50. And AUzta 100. Alzola Atalak 66. Uzt Sas 110. Berron Kijote 190. Etxabu Kontu 17. Onaind STeresa 85.
Oñez: Mb IArg I 385. Cb Just 108. Mg CO 292. Añ LoraS 91. VMg 34. Echag 236. It Fab 166. Arr GB 111. PE 122. Zab Gabon 102. Bv AsL 120. AB AmaE 314. AzpPr 27. A BeinB 36. Ag Kr 32 (AL 155 oiñez). Echta Jos 16. Alz Bern 56. Lh Yol 10. Or SCruz 56 (Aitork 33 oiñez). Tx B 189. Enb 56. Lab EEguna 73. Otx 116. Ir YKBiz 208. TAg Uzt 226. EA OlBe 17. SMitx Aranz 188. Etxde JJ 173 (277 oiñez). Txill Let 43. AZavala in Goñi 10. Anab Aprika 38. Ugalde Iltz 14. BEnb NereA 217. Salav 48. Uzt Noiz 125 (Sas 110 oiñez). Ataño TxanKan 206.
"Pedestre, oiñezkoa, oñez" Lar (¿por oñez dabillena o similar?).
(Aprender, empezar, etc.) a andar. "Oñez aurrak ikastea, hacer pinicos el niño" VP 73v.
Oñez badaki, aitaita esaten ikasi du. Ag G 374. An, gorriak ikusiz, azi zan nire anaitxua oiñez asi arte. Or Tormes 11. Ni jaio-zai zeudenak etortzerako, oiñez ikasia niñukan. NEtx Antz 17. Oñez ikasi duan umetxoaren atzetik bere ama ibilli oi dan antzera. MAtx Gazt 47. Etxian zai jarriak / [aurra] noiz asiko oiñez. Uzt Sas 33.
azpisarrera-1
OINEZEAN.
"Oiñezian, andando, a pie. Elusura jun in biar oiñezian. Zu trankill, gero oiñezian joango ga bixok. Adinekoek inoiz erabilia" Elexp Berg.
azpisarrera-2
OINEZ EGIN.
Daigun geldi oñez. " Andemos poco a poco" . IC II 48 (supuesto origen del apellido Oñaz; cf. supra ).
Daigun geldi oñez. " Andemos poco a poco" . IC II 48 (supuesto origen del apellido Oñaz; cf. supra ).
oinez
-
oinez....
-
(V, G, AN, L, BN, Sal, S, R; IC; oñez V...
-
OINEZEAN. "Oiñezian, andando, a pie. El...
-
OINEZ EGIN. Daigun geldi oñez. " Andemo...
<< ogi 0 / 0 ointuts >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
