OEH - Bilaketa

437 emaitza aro bilaketarentzat

Sarrera buruan (53)


Sarrera osoan (384)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
galbahe.
sense-1
1. (V, G, AN; Lar, Añ, Dv (G), H (V, G)), galbai (V-m-gip, G-goi; Lcc, VP 33v, Lar, Añ, Izt C 233, Zam Voc), galbe (R), galbaa (V-gip), galbari (V-ger; Lar, H), gari-bahe (V, G). Ref.: A (galbae, bae, galbe); VocZeg 286; Arin AEF 1960, 62; Iz Als (baiya), ArOñ (galbáa); SM EiTec1 ; Etxba Eib (galbaia); Elexp Berg (galbae, galbai); Garm LexEV 161s.
Criba; cedazo. "Garbillo", "cribo" Lar. "Crible à froment" H. "Harnero, criba. Aunque galbae parece compuesto de gari-bae 'cedazo para trigo', se usa más para cerner arena, grijo, garbanzo, carbón, etc. La palabra galbae es polítona en V-ger y monótona en G-to: galbai a (V-ger), galbaia (G-to) 'el harnero'" A, que cita RS. "Artoa, garia, indibaba ta babarruna eskuz garbitzekoa" EEs 1931, 37. "Galbaia iru tokitan erabilten dabe: [...]. Arrobian, arri-koskorrak eta lur onak alde baten batzeko; etxean, garia ta indiarrak garbitzeko; ta, azkenez, ikaztoian, ikatz-koskorra banatzeko (V-m)" Onaind EEs 1931, 59. "Galbaiakin torlojo zeiak apartatzen asi da mutilla" SM EiTec1. "Cedazo" Etxba Eib. "Cedazo, criba. Babak jo ondoren, galbaian pasatzen die, hautsa eta zikiña kentzeko" Elexp Berg. v. bahe. l Tr. Propio de la tradición meridional, documentado ya en RS. En DFrec hay 7 ejs. de galbahe y uno de galbai.
Gabiarotz barriak galbaeaz ura. "El macero nuevo, agua con arnero". RS 62 (cf. Etxba Eib: Barrittan, galbaiagaz be ura; cf. tbn. infra los refranes citados por Moguel y Altube, y la variante de EZBB I 59). Arzen duten aldian galbaiak artu-al ale [...] eskuz batetik bestera ta inguruan galbaia erabilliz, botatzen dute aren zuloetatik lurrera ale guzia. Mb IArg I 203. Otsein barrijak galbaiaz ura, zaarrari edarriaz bere lekurik emon ez gura. Mg PAb 122. Artu zuen galbae zulo asko zeukana. Mg CC 224. Bere barku balaz galbaiaren gisa zulatuarekin. Izt C 433. Danielek eliza guzian galbaiarekin autsa zabaldu zuen. Lard 322. Alea galbai edo arrazkoan garbitu bear da. Ag G 27. Krijeda barrijek galbaien ure, zarrak erradan bez. (V-ger). Alt RIEV 1913, 445 (comunicación a Urquijo que éste incluye en su ed. de RS). Okotzaundia, begi-ezkela, / galbaia aiñeko ezpaiña. Or Eus 92. Ezkonbarriak galbaian bere ura (V-ple). "Los recien casados (traen) agua aún en el cedazo". A EY III 130 (cf. supra RS). Agindu euzten galbaian ure ekarteko. JMB OC II 81 (ap. ELok, que traduce "ezinezko gauzak egin"). Ez dago munduan gizonak neurtzeko bae edo galbai bat baiño: daukana eta ez daukana. Erkiag BatB 140. Galbaiakin garixa astintzen. Etxba Ibilt 474. Hitz kontuak garbitzeko galbahe tapituagoa erabiltzen. MEIG VII 188.
v. tbn. Otx 63. Ibiñ Virgil 81. IBk Lc 22, 31. Galbai: Apaol 27.
sense-2
2. "(V-ger-oroz-m), telaraña grande de jaros" A.
sense-3
3. " Galbe (R), rejilla de los saetines o cauces de molino, la cual sirve para impedir que pase la broza" A.
sense-4
4. "Floja (mujer), galbae o galbai (G-bet)" A EY III 373. "Perezoso. Mutill ori galbai osua dozu. Galbaia baño be alperrua zan " Etxba Eib.
Bañan zu, zer dala uste dezu Pilemon? Gaztetan, Ameriketan, utzi bat, galbai bat. Alz Bern 54. Ta zein ta lasai ta galbaia izan leikien, ez du noski korkoxdun emakume batekin ezkontzeko almenik izango. Alz Txib 94.
azpisarrera-1
BOTA-GALBAHE. "(V), sirve para limpiar el trigo" A s.v. bae. Cf. 1 bote (3).
azpisarrera-2
GALBAHE-ARO. "Galbaiaro, aro de la criba" A s.v. aro.
azpisarrera-3
GALBAHE-IPURDI. Fondo del cedazo.
Bere eskuetan, ordea, galbai-ipurdian ura bezela zan dirua. TAg Uzt 255.
azpisarrera-4
GALBAHE ZEHE. "Galbai zeiagaz iralgittu biarra izaten dau arturunak, taluak eitteko [...], en un apretado cedazo" Etxba Eib.
galbahe
<< EULTZI-ARO 0 / 0 GIZON-ARO >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper