OEH - Bilaketa

240 emaitza ahalik bilaketarentzat

Sarrera buruan (14)


Sarrera osoan (226)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
tronko.
sense-1
I . (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (AN-egüés-ilzarb-olza; Urt IV 315), trunko ( VocBN , Dv, H), tronku, trongo (V-gip, G-azp), trunku (Ae, Sal, R) Ref.: Bon-Ond 146; VocPir 535; Elexp Berg (trongo) .
Tronco. "Tronc de bois" VocBN. "Partie d'un tronc d'arbre" H.
Onhets nezan tronkoa, / iduri zekidan Jainkoa. Saug 12. Gorputz au da arbola bat legez, zeñek daukazan tronkua, ta adarrak. Mg PAb 84. Axulondoko trunkorik andienari punta moztu ziotela. CartAnd 390. Erruek lürrean hürrüpatzen eta trunkuala biltzen düten izerdia. Arch Gram 93. Etxen erdiak aise lurrerat dohazko, / nahiz ez duten eskas pedaxutzat trunko. Hb Esk 136. Epherrak, tronko-gaiñetik, / bere ustez net seguretik, / burla egiñ zion. Gy 222 (244 trunko). Sahets batian arbola trunko baten gainean gure Ama Birjina zazpi Doloretakoaren molde bat. Prop 1876-77, 38. Lür gaitz eta tharrokietan net ekhoizpen dadüka tronkoaren edo ünkhiaren erabiltiak, tharroken xehekatzeko. ArmUs 1899, 53. Badirudi tronkuak serratzen ari dala. Iraola 86. Antzumarrik tronkua / ebaki aurrena. EusJok 85. Trunku baten bentaja. Ib. 77. Pago trunkoz ohe, / zer ditake hobe? Ox 129. Trunku ebakitzen. FIr 191. Lauren artian ebakitzeko / amasei tronkuak. MendaroTx 406. Bere puxilla enbor edo tronko bati eutsola ipiñi. Kk Ab II 101. Asi ziran tronkuak ekarten, karrioan. (V-gip). Gand Eusk 1956, 207. Arrano zurien lumak ziren [arbolaren] adarrak / eta bere tronkua sugeen buztana. Arti MaldanB 192. Sahetseko aldaxkak bere gisa utzirik, trunko horri ari beharko dugu jo eta jo. Larz Senper 80. Mandoakin da idiakin tronkoak kablera juntatzen jarduten ziran. BasoM 134. Jarri genduan dema-plazan kanako tronko ori. Albeniz 151.
v. tbn. MMant 163. BBarand 180. Trunko: EusJok 105. JAzpiroz 58.
azpiadiera-1.1.1
(SP (que cita a Ax)) .
(Usado como término de comparación, con el significado de 'cosa inerte, insensible').
Hartzarenak [umeak], tronko bat bezala, eta orarenak itsu sortzen baitira. Ax 301 (V 200). Zer naiz ni [grazia] hura [gabe], egur ihar, tronko, sokil ezdeusetako eta etxatzeko bat baizen? SP Imit III 55, 6 (Mst zañ, Ol enbor). [Edanaren ondoren] trunko bat bezela gelditzen danean. Gco II 60. Trunko bat bezala bethi mutu egotea. Dh 74. Nere gorphutz guzia bizirik eta higitzeko ahalik gabe, trunko higun bat egina. Ib. 119. Durduzatua erori da, trunko bat bezala, zalditik. HU Aurp 73.
azpiadiera-1.1.2
(Fig.).
Erronda edo tronko batetik datoz Kristoren Gorputza ta gureak. Cb Eg III 380.
azpiadiera-1.1.3
trunko (B, S; Gèze (trü-), H) Ref.: A; Lrq .
"Majador o rodillo para terrones" A. "Rouleau de bois pour émotter" Lrq.
Kaskoinaren trunkoa / ez zaitela bira... / hark han eman zituen / guziak azpira. Zby RIEV 1908, 91. Trunkoa edo ruloa on da lur arin harroetako, mokhor hanitz dutenendako. GAlm 1937, 90. (ap. DRA)
azpiadiera-1.2
2. + trunko (L, BN, S). Ref.: A (trunko); Lh (trunko). Depósito de las limosnas. "Cepillo, gazofilacio" A (que cita a Lç).
Eta Iesusek trunkoaren aurkhan iarririk zegoela, gogoatzen zuen nola populuak diru emaiten zuen trunkora. Mc 12, 41 (TB trunko; He tresor, Dv kutxa, Ol altxor, Ker diru-toki, IBk dirutegiko atabaka, IBe dirutegi). Thesaureria zen Ierusalemeko tenplean ofrendák egiten eta ezarten ziraden lekhua, [...] komunzki deitzen da Elizako Tronkoa. Lç Decl ã 6v. [Legarkari] haiek dütie hartüko jargien sariak, trunkoak zabaltüko, etc., eta hori, higanaut edo jüdio izanik ere. ArmUs 1894, 46.
azpiadiera-1.3
3. + trunko, trunku (Ae, Sal, R ap. VocPir). Tronco de un cuerpo. "Tronc, corps" VocPir 259. Cf. Mg PAb 84, en un uso todavía no lexicalizado: Tronkuak daukaz iru kabidade zeintzuk dirian buruba, bularra, ta beeko sabela .
Separaturik [sugearen] tronkoa buru buztanetarik. Gy 162. Oillo eihar baten trunkoa. Ib. 281.
azpiadiera-1.4
4. " Trunko (Lf), forme pour chaussure" Lh.
sense-2
II . (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. trunko (Dv).
" Gizon trunkoa, homme massif" Dv.
Arraio demonio! Kaskoin trunko hori / Bizitik bai loretik ederki duk hari/ (1847). GH 1923 (3), sup. musical.
azpiadiera-2.2
2. " Trunkoa, il s'entend d'une personne stupide" H.
Zer ximixtak, arratsalde hartan, haren begietarik eta sehi trunkora! Barb Sup 69.
azpiadiera-2.3
3. Serio.
Ordu arte, ilhun trunko hetarik ez izana gatik, irria frango xuhur zuen. Barb Sup 101.
azpisarrera-1
TRONKO-LANTZAILE.
" Trongo-lantzalle, zuhaitzaren enborrak lantzen zituena; enborrekin lan egiten zuena. Trongo lantzailliake etzuan geldik eon berrik " ZestErret.
tronko
<< 1 trinko 0 / 0 turmentin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper