OEH - Bilaketa

240 emaitza ahalik bilaketarentzat

Sarrera buruan (14)


Sarrera osoan (226)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
tinko.
tradizioa
Tr. Documentado sobre todo en textos del s. XX, predominantemente meridionales. En DFrec hay 18 ejs., meridionales.
sense-1
I . (Usos adv. y pred.).
azpiadiera-1.1
1. (Sal ap. A ; H).
(Estar, tener, etc.) firme, fijo (sentidos prop. y fig.). " Tinko egon (Sal), estar firme en lo suyo" A. v. tink.
Halarik ere zaude tiñko zure lekhuan. He Gudu 91. Ahalik tinkoena begiratzen dütügülarik [ürrhia ta zilharra] . Egiat 190. Purgatorioan zian sinhestia, gük beno tinkoago. Ib. 177. Nor bere sinhestiaren fabori tinko egoitian. Ib. 196. Betaurreko-gainetik zurt eta tinko begiratzen zion. A Ardi 48. Pertza tinko jartzen du. Or Eus 136. Tinko ditxaro bakotxak / irri orrein jaube-ixan naiez. "Firme espera" . Laux AB 94. Mollarriko arkaitzak bezain tinko iraungo zun itxasoarekiko burrukan ere. TAg Uzt 229. Goldearen eskulekuetan eskuak tinko josita. Ib. 264. Ain tinko sortutako Irakastola Nagusiak oso gutxi izango dira noski ludian. EAEg 18-11-1936, 326. Gudari-errenkadetan tinko iraungo dik. Zait Sof 180. Torrea lerden, erroak tinko. SMitx Aranz 93. Onela itz egin zion apalki baiñan tinko (firme). Etxde JJ 44. Bakoitza bere hartan tinko dago eta argumendurik bikainenak ere ez dio aburua aldaraziko. Mde Pr 138. Tinkoago nago leengo egunean esan nuen guzian. Txill Let 119. Zango-lepoak burdinetan uzkalduta, bertan tinko egonik aurreruntz bakarrik so egin dezaten. Zait Plat 48. Begiak tinko zeuzkan berak. Ib. 109. Adarretan tinko ezarritako kabitik. Vill Jaink 161. Argi, tinko ta gotor dagoan egia zokoratzea. Ib. 183. Belaun gañean zearka izparringia, tinko arratseko aizearen kontra. AGoen Agurea 20. Igan tinko egonik. Gazt MusIx 119. Lantza bere oin-txokoan tinko. Berron Kijote 94. Utzi zizkigun oiñarri aiei / lurrean tinko eustea. AZink 73. Nagusi eta azafata eta diran guztiok, danak tinko, Etxe Zuriko Nagusia bera banitz legez agurtuaz. Gerrika 211. Halaz guztiz, egoera horrek berekin zeraman aldakortasuna, ez baitzegoen aski tinko etortzeko ziren larrialdiei gogor egiteko. MEIG VI 50. Tinkoago irauten zuelarik euskarak. Ib. 54.
azpiadiera-1.1.1
Firmemente, decididamente.
Guk suagoki, aiek baño tinkoago ari izan bearra. Ldi IL 57.
azpiadiera-1.1.2
(L-ain, B, BN-baig; Dv, H) Ref.: A; Izeta BHizt2. .
(Estar, tener, etc.) apretado. " Au tinko dago, ongi estutue " Izeta BHizt2. .
Dü bihotza haiñ tinko herxatzen non odola igarain ezinez flakatürik beitago. Egiat 249. Axala gain-behera urratzen dute kanibetaz eta gero sartzen dute tutua hein on batetaraino, ez tinkoegi, ez lazoegi. Dv Lab 387. Bethi tink' atxikia / hire Eskuarari. Zby RIEV 1909, 398 (sin duda forma apocopada de tinko). Estekan tinko haute ezarri. Ib. 399. Odei borobil tinko bildua. "La redonda y compacta nube" . Or Eus 342. Hortzez karraskatzen eta ukhabilak tinko. Osk Kurl 29.
azpiadiera-1.1.2.1
(Estar, etc.) fuertemente unido.
Khiristia lehenak haiñ tinko ziradian adiskide bata berziari. Egiat 212.
azpiadiera-1.2
2. (Estar, etc.) seguro. v. tinki (I, 5).
Tinko al ago, su-begiratu biziz amaren sabelean dagoen aurra yaio baño len ez dezakela il? Or Mi 31. Agindu au zuzen betea izango dalakoan tinko gera. EAEg 12-11-1936, 276s.
azpiadiera-1.3
3. (Estar, etc.) tenso. v. tenk.
Tinko urrezko uztaia. Laux AB 96.
sense-2
II . (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. (L-ain, BN-baig, S ap. A ; VocCB .(s.v. trinko)H).
Apretado, compacto. " Korapilo tinka, tinkoa, nœud serré, qui ne se défait que difficilement. Zama tinka, tinkoa, fagot fortement lié" H. v. 1 trinko.
Haiñ junt, tinko eta urak ezin iraganezko egiten du [xoriak ohanzea] . He Phil 265 (SP 263 finko). Inguratzen da zurdazko oihal tinko batean. "Serré" . Dv Dial 104 (Ip azkar). Hekien azpia ez da behinere ez idor, ez tinko. Dv Lab 344.
azpiadiera-2.1.1
Harri tartean ogi bihia, lako tinkoan mahatsa / ez da lehertzen nola eginen baita Jesusen bihotza.Ox 75.
azpiadiera-2.2
2. (H).
Firme.
Arkaitzaundi tinkoa du itxasaldetik bere nagiaren zaitzalle erne. TAg Uzt 42. Erabaki tinkoa. Ib. 121. Jakintza oñarri tinko eta eusle sendoen artean ipintzen jardun bear. EAEg 16-12-1936, 558. Ez baitzintzaidan oraiño gotor eta tinko. "Mihi non eras aliquid solidum et firmum" . Or Aitork 85. Indar, kemen eta seta tinkoa. Erkiag Arran 159. Nere asmo tinkoak. Txill Let 67. Zu zara gure Betikoaren / oin-arri tinko onena. BEnb NereA 96. Uberka tinko ta gogorraren gainean betiko egiaren ibaia ioan doa. Zait Plat 38. Aitz-urdin landua bezain itzaldi legun, tinko, borobil eta aurrez antolatuan. Ib. 112. Fedeko egia tinkoak. Vill Jaink 60. Jakintzek nai baldin badute Jainkoaren edo Revelazioaren izatasunaz mintzatu [...] eztira lur tinkoan ari. Ib. 68. Orrako itzak lilluragarriro jazten ditu laguntzaille tinkoz. Onaind ( in Gazt MusIx 154 ). Zuaitz parregarri! Bi adar tinko, / oiñak lurrera. NEtx LBB 242. Euskararen bizitza orain sendo eta tinkoa balitz. PMuj ( in MEIG I 91 ).
azpiadiera-2.2.1
Rígido.
Ezta sistema gogor eta tinko bat Gipuzkera Osotua bezela. Osk Kurl 16.
azpiadiera-2.3
3. Serio, severo.
Berrogei urtetik gorako gizaseme tinkoa. Ldi IL 49.
azpiadiera-2.4
4. Constante, continuo.
Oraiñarte, engoitik, naigabe tinko ta iñarrosiak lotu gaitute berarren. Zait Sof 152.
azpiadiera-2.4.1
(Ref. a personas). Firme, constante.
Mutilzaar tinko batek zer egokiagorik? Ldi IL 46.
sense-3
III . (Sust.).
azpiadiera-3.1
1. Opresión.
Beldür sorthizkaia da arimari batetan diana tinko bat emaiten. Egiat 249.
azpiadiera-3.2
2. Estado firme, rígido.
Kalamuzko soka bere tinko hartarik ez da kantitzen; azkar eta zail, badiharduka indar guzieri, non ez den hausten. Lf Murtuts 19s.
azpisarrera-1
TINKORIK. a) (Tener, estar, etc.) firme.
Zuk ordea, zantarki asmatzen dudala baderitzazu, asmo zindoa tinkorik eustean, urkoak maxiatu. Zait Sof 25.
b) (Estar, tener, etc.) detenido.
Gure izparrok tinkorik daukez, / ez ekarri, ez eruan, / itsu eta gor banengoke lez, / emen bizi naz linbuan. Enb 183.
c) (Estar, tener, etc.) tenso, tensado.
Uztaia ezin daiteke, esan oi danez, beti tinkorik euki, ausi egingo litzateke-ta.. Onaind STeresa 89.
azpisarrera-2
TINKO-TINKO (Forma con reduplicación intensiva). Estrechamente, fuertemente.
[Ikhatzkina] erregeren gerriari tinko-tinko lothua, oihuz, debruka eta arimaka. EGAlm 1899, 29. Oikuntza zarrai tinko-tinko eutsi. A Ardi 10. Uste oni tinko-tinko atxikirik bai-natorkitzu. Zait Sof 167. Tinko tinko estutzen zen haurra haren bularraren kontra. Mde HaurB 91.
azpisarrerakoSense-2.1
Fijamente.
Erritar guztiak tinko-tinko begiratzen ziotela. A Ardi 108.
azpisarrera-3
TINKO-TINKOA. Estrechamente, fuertemente.
Tinko tinkoa ahurrean zaukala bere aitaren makila. Barb Sup 166. Besarkatzen [...] tinko tinkoa. Ib. 15.
azpisarrera-4
TINKO-TINKO EGIN. Convencerse, asegurarse.
Sokrate bera ontan tinko-tinko eginda baitzegoen, eta bere entzuleak bere esanetara ekarri nai baitzituen: norberaren korapilorik xeenak eta nagusienak askatu-ezinak zirala, alegia. Zait Plat 90.
tinko
<< suhetatu 0 / 0 tobera >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper