(V, G, AN, L; Dv), itsasuntzi (L, BN, S), itxasontzi, itxasuntzi, itxaso-ontzi Ref.: A; Lh (itsasuntzi); Iz ArOñ .
Navío, barco, embarcación. "Bateau, navire" Lh. Tr. Documentado en Pouvreau y en autores meridionales a partir de mediados del s. XVIII. La variante septentrional es -un(t)zi y la meridional -on(t)zi . Al Norte lo emplean tbn. J. Etchepare, Oxobi y Arradoy. En DFrec hay 21 ejs. de itsasontzi, 16 de itsasuntzi y 3 de itxasontzi .
Har beza itsas-unziak nahiz den bidea. SP Phil 470 (He 477 unzi). Karabelen izena zuten itsas ontzi txiki zenbait. Mb IArg II 303 (IArg I 198 onzi). Ikusi kaiean itsas-ontzia sartzen. Jaukol Biozk 29. Itxasontziz, belbillez, bultziz eta oñez. Enb 56. Arraintzan jardun oi diran itxas-ontziak gizonez urri dabiltzkigu. EAEg 15-12-1936, 547. Itxas-ontziko bizimodua probatzeko. NEtx LBB 33. Bordelen artuko dau itxas-ontzia. Alzola Atalak 70 (v. tbn. 49). Alejandriako itsasontzi bat. IBk Act 27, 6 (Lç, He, TB, Dv, IBe un(t)zi, Ol, Ker Act 27, 2 ontzi ). IBk Act 27, 6 (). Geu itxasontziz juan giñan. Gerrika 254. Ur-axalean ibili da itsas-ontzia bezala. MEIG I 158.
v. tbn. LE Io 21, 8 (-nz-). Lard 513. ForuAG 247. Lh Yol 3. Etxeg Itzald II 163. JMB LEItz 100. Laux BBa 24. Or Mi 108. Zait Sof 126. Mde Pr 64. Or Aitork 33. Anab Poli 70. Zait Plat 119. Osk Kurl 39. Ibiñ Virgil 43. Lasa Poem 62. Itsasuntzi: JE Bur 118. Ox 148. Othoizlari 1954, 21. Erkiag Arran 117. Osk Kurl 198 (itsas-huntzi). Itxasontzi: Gco I 95 (-nz-). AB AmaE 440. Echta Jos 166. Goñi 155. Ag G 215. GMant LEItz 68. Alz Ram 97. Eguzk GizAuz 39. SM Zirik 105. Zait Plat 104. Ibiñ Virgil 44. Ardoy SFran 179. Etxabu Kontu 18. Ataño TxanKan 145. AZink 131. Itxasuntzi: Mde Po 87. Erkiag BatB 137. BEnb NereA 188. Itxaso-ontzi: FEtxeb 204.