OEH - Bilaketa

201 emaitza sarrera bilaketarentzat

Sarrera buruan (13)


Sarrera osoan (188)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zirrista.
tradizioa
Tr. Documentado al Norte en Duvoisin y en autores del s. XX, y al Sur en un ej. de EE, en Orixe, T. Agirre y Berrondo. La forma zirrizta se encuentra en Oxobi, en sendos ejs. de GH yHerria, y en Berrondo, zirrista en Duvoisin, J. Etchepare (tbn. zirrizta ) y Xalbador, y tzirrista en Mazéris. De las formas con palat., hay xirrixta en una canc. pop. recogida por DRA, en Barbier, Etchepare, Iratzeder y en sendos ejs. de Herria y Eskualduna, txirrista en un ej. de EE, en T. Agirre, Orixe (QA 147) y Mirande, y xirrista en un ej. de GH y en Lardizabal. En DFrec hay 4 ejs. de zirrizta.
sense-1
1. (Dv, H), zirrizta (B; Hb) Ref.: A (zirrizta); Izeta BHizt2 (zirrizte) .
Chorro. "Jet d'un liquide quelconque" Dv. "Chorro sutil de cualquier líquido. Itaxuraz betea dago etxe au, nondik nai ur-zirriztak eldu dira, [...] por donde quiera vienen chorritos de agua" A. "Chorro pequeño. Ur zirrizte bat bota zioten " Izeta BHizt2. . Cf. 1 irrista.
Otoa igaran zen üdüri ximista, / suiek orrua eta errotek zirrista. Eskual 27-5-1910 (ap. DRA ). Bere zigarroa, thu zirrizta batekin onbor suari bota zion. GH 1955, 52. (ap. DRA) Inomine santi batean iresten dautzu [bizteka zafla], xahako zirrizta bat pusagarri. Herr 31-10-1957, 3.
azpiadiera-1.1
Rociada (de perdigones).
Bena pholboa beltz erreaztez heotsa mina beno handiago ialltzen die: ezi ihue ezta plañi traje tzirrista bat bizkarreti gainti ükhenik. J.B. Mazéris GH 1933, 303.
azpiadiera-1.2
Lengua (de llama).
Zerbait pindar bazitaiken beraz ene baitan, bainan biziki ahula. Ufatuaren bortxaz zaizko artetan gar zirrista batzu atera. Xa Odol 34.
azpiadiera-1.3
Andere Orianak eman zion naigabe-zirriztaren batengatik. "Sinsabor." Berron Kijote 171.
sense-2
2. " Zirrizta (L), vedija, porción pequeña de pelo o lana" A, que cita el ej. de Dv.
Ile-izarra behar den tokian, ile-zirrista bat baizik ezpada. Dv Lab 249.
sense-3
3. "Fiente de canard, d'oie, etc. rendue en jet par ces oiseaux" H.
sense-4
4. (B, S ap. A ), zirrizta (B ap. A ).
Jeringa. " Zirrizta batekin botatzen datate ura begarri-zulora, con una jeringa [...]" A.
sense-5
5. " Zirrista (G), persona desenvuelta, descocada" A.
sense-6
6. (Lh), zirrizta (L, BN, S ap. Lh ).
Trago. "Gorgée" Lh.
Arnoa edan, gero kafe, gero aguardient zirrista bat. JE Bur 170 (102 zirrizta).
azpisarrera-1
XIRRIXTA (S; Dv, Foix ap. Lh), XIRRISTA (L, B, BN, S; H), TXIRRISTA, TXIRRIZTA (G-to, L-ain, R-uzt). Ref.: A (txirrizta, xirrista); Lh (xirrista, xirrixta). (Formas con palat.). a) Chorrito, chorro pequeño; trago pequeño. "Menu jet d'un liquide" Dv. "Orrietatik erortzen ziran tanta edo xirrista goxoak (AA), [...]. Ur xirrist edo tanta bat asko da (AA), [...]" H. "Chorrito de agua" A. "Txirrizta, chorro pequeño, hilo de agua" Ib. v. UR-TXIRRISTA.
Leio zabaletatik sartzen dira barrura euri-jasaren txirristak. EE 1883b, 518. Hamar botoila xankraturik, / azken basoa klikaturik, / azken xirrixta iretsirik / moltsa deraukat tturindurik. (Canc. pop.). DRA . Bazkariaren ondarrean bethi dute xirrixta bat, dithariaren heineko untzi ttipitto batzuetan. EskLAlm 1911, 52. Zuri atsegin egiteko xirrista bat hartuko dut beraz xahakotik. Zerb Ipuinak 332. Gelditzen dira, hatsaren hartzeko eta xahakotik xirrista bat edateko. GH 1933, 77. Bospasei kilometra badituzkegu doidoi eginak, gure kafe-xirrixta hartuz geroz. JE Ber 40. Barnea zauri, heldu naiz min-minez urtu beharrez, / zuhamuperat doazkon odol-xirrixter nigarka! Iratz 100. Urthe huntan hainitz aiphatua izan da hemen eta gisa guzietarat... "xirrixtako" ur hotxa. Herr 17-12-1959, 3. (txirrista Lar; xirrista Hb; xirrizta Hb). "Gota, de agua, vino, &c., [...] txirrista, anpulua" Lar. "Goutte, éclaboussure de peu de portée" Hb.
b) XIRRISTA (H), TXIRRISTA, TXIRRIZTA (G-to?, L? ap. A). Jeringa. "Lavement, et la seringue avec laquelle on l'administre" H.
Txirrista ttipi bat, ixurgai hori batez erdibetea, atera zuen sakeletik. Mde Pr 135. Eta txirristak zital-dosis hilgarri bat edeiten zuela entelegatu zuten. Ib. 136.
c) "Xirrista, [...] fiente de canard, d'oie, etc. rendue en jet par ces oiseaux" H.
d) "Xirrista (B), pequeño rasguño" A.
e) Cremallera.
Bon marché-an erosi nai nuen eskolako puxkaterientzateko xixkua, hesgailu xirrixtadunarekilakoa. Herr 21-9-1961, 4.
azpisarrera-2
XIRRIXTAN, TXIRRIZTAN (L ap. Lh; A), XIRRISTAN (Formas con palat.). "Txirriztan, a chorritos" A.
Gora danik hartzen dituzte urak; errekaz erreka, xirrixtan edo jauzika, ekartzen dituzte beren etxetarat. Eskual 8-1-1909 (ap. DRA ). Ederrek edaten du xirrixtan xahakotik. Barb Sup 22. Bazoala xirrixtan izerdia, bero baitzen! Herr 13-8-1959, 3. Pixa egiteaz ere luzaz mintzatu zen. Hau egin ditakela lore-lore, zikilika, xirristan edo xirristaka. Larz GH 1974, 370.
azpisarrera-3
XIRRIXTA-HOTS, TXIRRISTA-HOTS. Ruido de chorro.
Iturrien txirristotsak. Or Mi 123. Iturriaren ur-jarioak zegian txirrista-otsa besterik etzijoakion belarrietara. TAg Uzt 164.
azpisarrera-4
ZIRRISTAN (B ap. A), ZIRRIZTAN (B ap. Gte Erd 230), SIRRISTAN. A chorros, chorreando. "A chorros" A (s.v. zirriztaka). "Odola zirriztan dario (B)" Gte Erd 230.
[Zorrinoek] bi metretan gora eta sei ixtapetan harat zirristan igortzen omen zakoten beren gernu zikina. JE Bur 14. Palanka batekin ziran / disputatutzera, / ezin egin denian, / zerbait esatera; / lege sarrera esan da / sirristan atera, / sustantziaz egiña / zeukaten papera, / au galerazi eta juan zen, / berriz tiratzera. (Interpr?). EusJok II 25. Joan-Hunek duela ithurri, / harek ophil egin berri, / batek zirriztan, bertzeak tiroz, / ahorat igorri! Ox 131.
zirrista
<< zintzur 0 / 0 zorakor >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper