(S ap. A ; Lar, Añ (G), vEys, H), muga on.
"(Buena) ocasión" , "oportunidad" Lar. "Coyuntura, ocasión, [...] si es buena, mugona " Ib. "(Buena) ocasión, hora, tiempo" Añ. "Temps opportun, heure propice, bonne heure. [...] Mugonak dizkitzula Iainkoak, Dieu vous donne des temps heureux" H. Cf. mugagaitz. v. mugaldi. Tr. La primera forma documentada es muga on-, que se encuentra en Etcheberri de Ziburu, Pouvreau, Haraneder, CatLav (263 (V 132)muga onez ), Mihura (12 muga onez ), Duhalde y, al Sur, en Ochoa de Arín (151 muga onean ) y Otaegui (mugaon ). A partir de mediados del s. XVIII (tal vez por influencia de Larramendi), se documenta la forma mugon en autores guipuzcoanos (en Mendiburu hay un ej. de mugon y otro ambiguo de mug onean ), en algunos vizcaínos y en Lizarraga de Elcano. En DFrec hay 2 ejs.
Komunio Santuan dute asko gauza on egiteko mugon ta deretxea. Mb JBDev 298. Badakiela portatzen mugaon guzietan bere arraza eta izenari konbeni zaion eran. Otag EE 1882c, 582. Etxakon ba buruan sartu euskaldunak guda barrirako mugonean ezegozala? Mugona emongo neuskio nik ari. Ag AL 36. Urbil adi, morrosko, mugona duk; sar adi ontzian usu. 'L'heure est bonne' . Or Mi 62. [Yuda] Yesus zalapartarik gabe aien eskuetan yartzeko eskai (mugon) billa zebillen. (Mt 26, 16). Ir YKBiz 431 (Ur billatzen zuen mugona; Or, BiblE egokiera, Ker aukera ). Zerbait isil-gordeka adiraz nai lio: / ain mugonik (egokiera) edonoiz etor ez lekio. Or Eus 102. Noizbait mugona ukanik, [...] agertu nition zenbait arazo. Or Aitork 109 (137 ez nuan batere mugonik). Billa ibiltzeko mugona; eta galtzeko zoritxarra. Ol Eccl 3, 6 (Dv muga, BiblE garaia). Mugona igarotzera utzi ta gero ezin arrapatu berriz. Inza NaEsZarr 2020 (se trata de un comentario a un refrán).