Harremana

    OEH - Bilaketa

    985 emaitza inor bilaketarentzat

    Sarrera buruan (8)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 galbide.
    sense-1
    1. (G-azp, BN-baig, S, R; Añ, Dv, H, Foix ap. Lh.), galdubide, galpide Ref.: A; Lh; ZestErret .
     Peligro; camino de perdición, mal camino, peligro de perderse; causa de perdición, ocasión de pecar. "Peligro" , "precipicio" Añ. "1. (Prop.) chemin, conduite qui mène à perdre, à éprouver du mal, du malheur. 2. chemin de perdition, de damnation" H. " Galbidetan dabila (BN-baig, R), anda en peligro, en malos caminos" A. "Galtzeko, hondatzeko edo suntsitzeko bidea. Bidetxur hortatik junezkeo ezto galbideik " ZestErret. Tr. Documentado primeramente en Oihenart, Mendiburu y Lizarraga de Elcano. Desde comienzos del s. XIX es usual en textos meridionales, y desde la 2.a mitad del s. XIX tbn. en septentrionales. Aparece con bastante frecuencia acompañado de peligru (CrIc (16), Añibarro), arrisku (J.J. Moguel, Iturzaeta, Iraizoz (YKBiz 197)) o peril (Lardizabal (30), Arrue (May 17)); tbn. de okasino (Añibarro, Moguel (CO 221)). En DFrec hay 4 ejs. de galbide .
    Galbidera, maita saritzat, / maite zaituen'egozteko. 'Dans le chemin de la perdition' . O Po 43. [Deabruaren] galbide gaistoak utzirik, artuko genuen zerura daraman zuzena. Mb IArg I 269. Kristioek kristioei paratzen tioten galbideak. (155). LE-Ir. Gorde gagizuz ondamendi ta galbidetatik. Añ EL1 118. Eztagoz beste milla dibersiño oneek baxen obagoak, pelligrurik ta gal-biderik eztakardenak? Añ LoraS 186. Gura dabenak Zerua, alde egin begiz bekatuzko okasiño ta galdubideak. Ib. 150. Konfesinua [...] askorentzat da, bakotxaren erruz, euren arimen galbidia. Mg CO 42. Arimako arrisku ta galdu bide negargarrijak. JJMg BasEsc V. Eta zuen ondokoei ere / eman diozue galbidia. (AN-5vill, s. XIX). ASJU 1992, 199. Ez dituzu utziko oraindañoko galbide ta oitura gaiztoak? Jauregui 244. Gure salbazio, ain galbide andian dabillena, irabazteko. Lard 45. Galbide hestu hunetan khordokan nagoelarik. Dv LEd 54 (Cb Eg II 22 peligro). Ez zare bada ohartzen [...] zure arima sekulako gal-bidean dela? Laph 81. Jangoikoak libra gaitzala arimako eta gorputzeko gaitz eta galbide guzietatik. Legaz 22 (v. tbn. expr. similar en KIkV 50 y KIkG 33). Arimentzat galbide baitzen. HU Aurp 114. Odola bero, gogoa arin (gaztek) eta galbideak alde guzietarik. Dih MarH 224 (ap. DRA). Bilbon oraintsu erabilli dauen paper-joku [= 'Bolsa'], irabazbide edo galdubide orretan. Ag Kr 223. Ikaratu zan Masima, itxasora, atxetara edo galbide lekuetara joango ete zan. Echta Jos 293. Galbidearen erdian aurkitzen baitira, lanik ez bazeie berehala emaiten. JE Bur 209. Galbidearen aurrean elkarturik. Ag G 159. Ni Urdanibin geldituko nauk ; etxean nagolarik galbiderik eztagok. Lh Yol 26. Galbidez esitturik. Inza Azalp 122. Haritxabaletek berehala hatzeman zian Drundaren galbidetik idokiteko ützülia. Const 30. Gal-bidetik zare atera / Semenario batetara... / Dohatsua! Etcham 90. Bidean bazituzten galbide andiko bi leku iragan bearrak. FIr 150. Behinik behin, Calmette-n xertoa emana da oraiko egunean, galbidean diren haur ñimiño guziei. JE Med 113. Andrea, sua eta itxasoa, hirur galbide. Zerb Prov 54. Galbidea maite duna, artan eroriko da. (Eccli 3, 27). Or Aitork 147 (Dv galmenta, Ol arrisku). Galbide guztiak garaitu. Ibiñ Virgil 117. Ez gaiten nehoiz gaizkirat lerra, / Lur huntako gal bidetan. Ardoy SFran 357. Galbideko dei samin guziek etzuten egin indarrik. Xa Odol 328. Bere eukitiagaz [gure etxian] galbidian egon bagiñan be. Gerrika 178. Geure bizi bakar ezin-berrituzkoa galbidean jarri ez ezik, galdu ere egingo dugu. MIH 21s. Antzinako ohitura eder hori, beste askorekin, galbidean zihoan gure artean. MEIG I 99. Diuinatio delakoaren galbideak. MEIG V 72. Horrela, guttienez, noiz agertzen den hitza, zaharkitua ote dagoen, galbidean hasia edo heldua. MEIG VII 81.
    v. tbn. Ip Hil 267. Itz Azald 145. Belaus Andoni 4. KIkG 5 (KIkV 8 arrisku). Barb Sup 69. Anab Usauri 16. Ldi UO 31. Lf Murtuts 13. Zait Sof 168. Etxde JJ 142. Othoizlari 1962, 429. MAtx Gazt 58. Galdubide: Mg CO 149 (CC 106 galbide). fB Ic II 270. Galpide: Laux AB 68. Erkiag Arran 41.
    azpiadiera-1.1
    Elur-malutak bere zuritasunaren galbidean irixten ziran lurrera ur biurtuxe.Etxde JJ 25.
    azpiadiera-1.2
    Poliri judua iruditu zitzaion Juanbeltz orduan, alabari iñoren galbidean ['en las redes de, en las garras de' vel simile] ibiltzen uzten diotenetakoa. Anab Poli 22.
    sense-2
    2. (S ap. A ; Gèze, H), galdubide (V-arr-oroz-m ap. A).
    Mal ejemplo, desedificación; escándalo. "Tentation, scandale" Gèze. " Galbidea ematen badizu zure eskuak, ebaki zazu (LE)" H. Azkue cita Ip Mt 7, 13, pero se trata de galgia (q. v. ). v. gaizpide.
    Iñor galdu eztidilla zure erruz ta galbidez. Añ EL1 38. Ejenploa ona emateko, eta ez galbidea. LE Urt 247 (ms. 88r ta ez galbiderík). Zeure modu txarragaz bestiai emoniko galdubidia gaitik. Ur MarIl 56. Ziek güziek gaur galbide hartüren düzie nitan. Ip Mt 26, 31 (Lç skandalizaturen, Dv gaizbide). Bere ta beste arimen galbide ta ondamenean. 'Escándalo y ruina' . Aran SIgn 71. Galbide edo ejenplo txarra emoteaz. Garita-Onandia EgOn 14 (ap. DRA ). Bere txikitxoen aurrian galbidia emongo eutsen gauzarik egin baño obe dala samatik errotarri bat estu ta itxasora bota ixatia. Kk Ab I 40. Bearturik dago kristaua bere siñesmena aitortzera ez aitortzetik [...] projimoaren galbidea sortuko balitzeke. Inza Azalp 10.
    v. tbn. JBDei 1919, 244. Etxde JJ 165. NEtx LBB 336 nota.
    azpiadiera-2.1
    Tentación.
    Ez eidazula itxi galdubidean edo esetsian iausten, Iauna. Ag AL 66.
    sense-3
    3. "Perecedero, suma pobreza, galbidea " Lar, Añ.
    sense-4
    4. (V-arr-oroz-m, B, BN, R ap. A; Añ). Perdición; condenación.
    Lan onek Heliren etxeko ondamena eta Israelen galbidea ekarri zuen. Lard 147. Atera gaitzala [...] gaitzetatik eta batez ere [...] pekatutik eta bere ziorkada, betiko galbidetik. Inza Azalp 152. Eken galbiderako etorria. FIr 141. Auek etzuten billatuko noski beren adiskidearentzat galbiderik. Etxde JJ 136. Beren [neska gazteen] galbidea, beren artarako kutizi naiean sortu oi zan. "Su perdición" . Berron Kijote 125. Zitalkeriak ez gaitu inora eramango, galbidera ez bada. MIH 378.
    v. tbn. MAtx Gazt 77.
    sense-5
    5. Pérdida.
    Herriz kanpotik [...] ekharrarazten diren pilotarieri zuzen da eman dakioten beren gastu eta gal bideen saria. Zby RIEV 1908, 87.
    sense-6
    6. "Vicio" A. v. gaiztabide (2).
    Gal-bideai (vicios) gogor-egin eta on-bideai jarraitubaz. Elizondo KristPE 296. Diokleziano [...] galbidez, bizioz josirik. Tolosa EEs 1913, 179.
    sense-7
    7. "(G, R), extravío" A.
    azpisarrera-1
    GALBIDEZKO. Peligroso.
    Gure ibillera zoro galpidezkoen ordaiñez. Erkiag Arran 184. Galbidezko tokietan al zaude? MAtx Gazt 85.

    galbide

    galbide
    << galant 0 / 0 galde >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper