OEH - Bilaketa
227 emaitza esaera bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (221)
- adar
- adierazgai
- adiskidetu
- aditz
- aditzaile
- 1 adurtsu
- agerraldi
- agerrarazi
- agur
- aho
- algara
- apain
- araukidate
- arbi
- ardo
- argi
- arren
- 1 aski
- asmatu
- aspaldi
- atera
- atsotitz
- 1 atze
- aukera
- aurre
- ausardia
- azal
- azaldu
- azalkai
- aztarrika
- aztizale
- aztunpa
- bada
- bakoizka
- 1 baldar
- balio
- bandido
- barkatu
- barru
- behar
- behi
- behin
- beldur
- bele
- berbaegikune
- berbakuntza
- berdinkuntza
- berex
- bertso
- bezalaxe
- bihur
- bitxi
- bizi
- bizi izan
- biziro
- blasfemia
- bon-bon
- burruntzi
- buru-nekagarri
- buruste
- buruzpide
- debalde
- denbora
- distirakor
- egia
- egikera
- 1 egoki
- egur
- eman
- epaira
- erbeste
- erdal
- eregi
- erran
- erranairu
- erranera
- errefrau
- esaeratxo
- esakera
- esakune
- esakuntza
- esale
- esan
- esanera
- esankera
- esanki
- esantza
- 1 esate
- esatera
- esaunda
- espainiar
- estimagarri
- etorri
- etxe
- ezkur
- farre
- frantses
- frefristo
- gabe
- gain
- gaitz
- gaizki
- galdu
- gales
- garbi
- gatzdun
- gazte
- gehiegi
- gertaberritu
- gertaera
- giltza
- gisa
- goiburu
- grak
- guntsu
- gurutze
- 1 hala
- halatsu
- halere
- 1 hara
- harako
- hari
- harri
- 1 hartu
- hasiera
- hatz
- haur
- 1 hazi
- helburu
- helduki
- herri
- herrikoi
- hezetsu
- honako
- honelako
- 2 hordi
- horretaratu
- inprimatu
- intelektual
- irudipen
- itzal
- izaera
- jale
- jan
- jenero
- juramentu
- kalpar
- kanpoeder
- kastiza
- kide
- kuaderno
- 1 kuku
- kulpadun
- lardats
- lasai
- 1 lau
- lepo
- libertate
- likistu
- lotsa
- 1 lotu
- mailegatu
- 1 min
- mingain
- moldatu
- 1 motel
- mutilzale
- nahaspila
- nahaspilatu
- nekatze
- neke
- neurtizkera
- noizbait
- 1 non
- ogi
- ohi
- ohitura
- oihartzun
- oker
- ongi
- oraintsu
- ordezko
- osasungarri
- otxo-kuarto
- ozen
- peitu
- pelat
- pentsuzale
- pixka
- poesia
- 2 presa
- proberbio
- pronuntziazio
- 1 sail
- sapino
- saski-naski
- 1 sindikatu
- sinesgaitz
- soberatu
- soil
- soinu
- 1 sorrera
- txalo
- txanbelin
- 1 txantxa
- txantxikuar
- tximista
- txistagarri
- ume
- uno
- zahar
- 1 zalantza
- zehazki
- zentzun
- zergati
- zerik
- zikin
- ziztagarri
- zopa
- zorrotz
- zuzendu
goiburua
horretaratu.
sense-1
1.
(H (o-)),
hortaratu (Dv),
hortara.
Ir (llevar) a ese estado, situación, postura; llegar (llevar, empujar) a eso. " Naigo nikek orratik berriz ortaatu bagiñe " SMuj. Cf. Dh 51: Hortaraz geroztik.
Aditu dezunak orretaratzen ezpadu zure bihotz txar ori. Mb OtGai I 68. Barkatu [...] kopletan aipatu badut; ni hortara nauena / ez da, seguratzen zaitut, nahikunde gaixtoa. Monho 50. Jainkoa hortaratzen bada gure alderat, merezi dugun eta mehatxatzen gaituen bezala. Dh 217. Norbaitek galdetzen dio zerk duen hortaratu. "À quel sujet ses cris". Gy 88. Franziako mareskal ez da Eskaldunik; / Harispe da bakharra hortaratu denik. Hb Esk 75. Au da orretaratzen zaituena. Ant ZerBid 54 (ap. DRA; la ref. es incorrecta). Ez zadazue gaizki artu garratztxo mintzatu banaiz, bada zuen esaera txarrak [...] ortaratzen naue. AJauregi EE 1885b, 214. Ondu nai zenduke, ta orretaratzen etzera. Arr May 67. Begitharte guzia zaurkhua du. --Nork hortaratu hu, diot egiten. Prop 1890, 221. Fueroak galdu eta / utzi du Eskuara... / Akhabo Eskualduna / hortaratzen bada. Zby Eskual 24-8-1894, 4. Ez ote giren zonbeit lekutan jadanik hortaratuak [= pagano bezelakatuak]. HU Zez 13. Eskuara hoin uzkur balin bada eta kilika, apezek dute hortaratua. JE Bur 100. --Nexka, erorrek egingo uken lepoa moztuko]? --Oilaskoeri bezaiñ erreix... Baiña oraindik ortaratuak ez-gaituk. Lh Yol 26. Zoratzeko zorian egun abek igaro ditut ta berriro ortaratu bear badet... zertarako bizi? ABar Goi 52. Zonbait egunez baldituak egon ziren, ezin sinetsiz hortaratuak zirela! Lf Murtuts 2. Yainko-mintzo batek ortaratuko ditu. Zait Sof 123. Katalinek eman bultzaldiak ere etzuten ortaratu Etxahuniako nagusia. Etxde JJ 83. Etzuten sinhesten ahal gizon bat [...] hortaratzen ahal zela bere izerdiaren gostuz. JEtchep 53. Kant, ori erakutsi bearrean aurkitzen da, bere metafisikak ortaratzen duelako. Vill Jaink 91. Hortaratu bahaiz, dudarik gabe, bahituen hire arrazoinak ere. Larz Senper 68. Hori miletan nekeago zen, eta Frantses goizik hortaratu! Ardoy SFran 310. Bainan goazen gu gure urratsean, ez baigira oraino hortaratuak 1950 inguru hartan. Larre ArtzainE 51. En DFrec hay 2 ejs. de horretaratu y 4 de (h)ortaratu.
v. tbn. Hortaratu: Dv LEd 13. Lap 240 (V 108). Arb Igand 36s.
Ir (llevar) a ese estado, situación, postura; llegar (llevar, empujar) a eso. " Naigo nikek orratik berriz ortaatu bagiñe " SMuj. Cf. Dh 51: Hortaraz geroztik.
Aditu dezunak orretaratzen ezpadu zure bihotz txar ori. Mb OtGai I 68. Barkatu [...] kopletan aipatu badut; ni hortara nauena / ez da, seguratzen zaitut, nahikunde gaixtoa. Monho 50. Jainkoa hortaratzen bada gure alderat, merezi dugun eta mehatxatzen gaituen bezala. Dh 217. Norbaitek galdetzen dio zerk duen hortaratu. "À quel sujet ses cris". Gy 88. Franziako mareskal ez da Eskaldunik; / Harispe da bakharra hortaratu denik. Hb Esk 75. Au da orretaratzen zaituena. Ant ZerBid 54 (ap. DRA; la ref. es incorrecta). Ez zadazue gaizki artu garratztxo mintzatu banaiz, bada zuen esaera txarrak [...] ortaratzen naue. AJauregi EE 1885b, 214. Ondu nai zenduke, ta orretaratzen etzera. Arr May 67. Begitharte guzia zaurkhua du. --Nork hortaratu hu, diot egiten. Prop 1890, 221. Fueroak galdu eta / utzi du Eskuara... / Akhabo Eskualduna / hortaratzen bada. Zby Eskual 24-8-1894, 4. Ez ote giren zonbeit lekutan jadanik hortaratuak [= pagano bezelakatuak]. HU Zez 13. Eskuara hoin uzkur balin bada eta kilika, apezek dute hortaratua. JE Bur 100. --Nexka, erorrek egingo uken lepoa moztuko]? --Oilaskoeri bezaiñ erreix... Baiña oraindik ortaratuak ez-gaituk. Lh Yol 26. Zoratzeko zorian egun abek igaro ditut ta berriro ortaratu bear badet... zertarako bizi? ABar Goi 52. Zonbait egunez baldituak egon ziren, ezin sinetsiz hortaratuak zirela! Lf Murtuts 2. Yainko-mintzo batek ortaratuko ditu. Zait Sof 123. Katalinek eman bultzaldiak ere etzuten ortaratu Etxahuniako nagusia. Etxde JJ 83. Etzuten sinhesten ahal gizon bat [...] hortaratzen ahal zela bere izerdiaren gostuz. JEtchep 53. Kant, ori erakutsi bearrean aurkitzen da, bere metafisikak ortaratzen duelako. Vill Jaink 91. Hortaratu bahaiz, dudarik gabe, bahituen hire arrazoinak ere. Larz Senper 68. Hori miletan nekeago zen, eta Frantses goizik hortaratu! Ardoy SFran 310. Bainan goazen gu gure urratsean, ez baigira oraino hortaratuak 1950 inguru hartan. Larre ArtzainE 51. En DFrec hay 2 ejs. de horretaratu y 4 de (h)ortaratu.
v. tbn. Hortaratu: Dv LEd 13. Lap 240 (V 108). Arb Igand 36s.
sense-2
2.
(Precedido de sintagma nominal).
"
Era txar orretaratuten bazara su lezerako zara, si llegas a ese estado [...]"
Izt 37r.
Beren naiez putzu izugarri orretaratzen diranak. Mb IArg I 247. Lan orretaratzen den aldian. Ib. 293. Bere amodioak galdetzen zion xede hortaratzeko. Jnn Bihotz 94. Erri ortaratzeko bide bakarra. FIr 138. Giro on orretaratzeko. Ldi IL 77. Iritzi horretaratzea bakarrik ere ez zen gutxi. PMuj ( in MEIG I 91 ).
Beren naiez putzu izugarri orretaratzen diranak. Mb IArg I 247. Lan orretaratzen den aldian. Ib. 293. Bere amodioak galdetzen zion xede hortaratzeko. Jnn Bihotz 94. Erri ortaratzeko bide bakarra. FIr 138. Giro on orretaratzeko. Ldi IL 77. Iritzi horretaratzea bakarrik ere ez zen gutxi. PMuj ( in MEIG I 91 ).
azpisarrera-1
HORRETARATZEKE.
Sin ser forzado, llevado a.
Zenbait [zuaitz] berez datoz, gizonek ortaratzeke, landa eta ibai-biurgunetan ugarituz. "Nullis hominum congentibus" . Ibiñ Virgil 82.
Zenbait [zuaitz] berez datoz, gizonek ortaratzeke, landa eta ibai-biurgunetan ugarituz. "Nullis hominum congentibus" . Ibiñ Virgil 82.
horretaratu
-
horretaratu....
-
1. (H (o-)), hortaratu (Dv), hortara. Ir...
-
2. (Precedido de sintagma nominal). " Er...
-
HORRETARATZEKE. Sin ser forzado, llevado...
<< 2 hordi 0 / 0 inprimatu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
