OEH - Bilaketa
359 emaitza azpi bilaketarentzat
Sarrera buruan (103)
- azpi
- ABARKETA-AZPI (1 abarketa)
- ABERE-AZPI (abere)
- AHARI-AZPI (ahari)
- ALDE-AZPI (alde)
- ALDE-AZPI (azpi)
- apeiko-azpi
- APIRIKU-AZPI (apiriku)
- ATE-AZPI (1 ate)
- ATZAR-AZPI (2 atzar)
- AZPI-ALDE (azpi)
- AZPI-ARMONIAN (azpi)
- AZPI-ARMONIOKA (azpi)
- AZPI-ASTO (azpi)
- AZPI-ATERATZE (azpi)
- AZPI-AZPIAN (azpi)
- AZPI-AZPITIK (azpi)
- AZPI-BURRUKA (azpi)
- AZPI EGIN (azpi)
- AZPI-ERDI (azpi)
- AZPI-ERROTA (azpi)
- AZPI-GAIN (azpi)
- AZPI-GAINKA (gainka)
- AZPI-GILTZA (azpi)
- AZPI-HAIZE (azpi)
- AZPI-HEZUR (azpi)
- AZPI-INDAR (azpi)
- azpi-izkelgi
- AZPI-KUTXA (azpi)
- AZPI-LAN (azpi)
- AZPI-LEKU (azpi)
- AZPI-SUBIL (azpi)
- AZPIZ AZPI (azpi)
- AZPI-ZOKO (azpi)
- AZPI-ZORRI (azpi)
- BARATXURI-AZPI (baratxuri)
- BASURDE-AZPI (basurde)
- BEGI-AZPI (1 begi)
- BEGIEN AZPI (1 begi)
- BEGITARTE-AZPI (begitarte)
- BELAUN-AZPI (belaun)
- BESO-AZPI (beso)
- BETAZAL-AZPI (betazal)
- BUZTAN-AZPI (buztan)
- EGUZKIAREN AZPI (eguzki)
- ESKAILERA-AZPI (eskailera)
- ESKU-AZPI (1 esku)
- ETXE-AZPI (etxe)
- etxe-azpi
- GAIN-AZPI (azpi)
- GAIN-AZPI (gain)
- gain-azpi
- GAIN-AZPI EGIN (gain-azpi)
- GAINEKOZ AZPI (gain)
- GALTZAR-AZPI (1 galtzar)
- GAPIRIO-AZPI (gapirio)
- GIANSO-AZPI (gianso)
- GOLDE AZPI-HARROTZAILE (golde)
- HANKA-AZPI (hanka)
- HARITZ-AZPI (haritz)
- HARRI-AZPI (harri)
- HEGO-AZPI (1 hego)
- ITZAL-AZPI (itzal)
- KALOSTRA-AZPI (kalostra)
- KOKOTS-AZPI (kokots)
- KORU-AZPI (koru)
- LEGEAREN AZPI (lege)
- LEIHO-AZPI (leiho)
- LEPO-AZPI (lepo)
- LUR-AZPI (lur)
- MAHAI-AZPI (mahai)
- MAINDIRE-AZPI (maindire)
- MANTU-AZPI (1 mantu)
- MENDI-AZPI (mendi)
- MIHI-AZPI (mihi)
- OHE-AZPI (ohe)
- OIHAN-AZPI (oihan)
- OILASKO-AZPI (oilasko)
- OILO-AZPI (oilo)
- OINAREN AZPI (oin)
- OIN-AZPI (oin)
- OINEN AZPI (oin)
- PAGO-AZPI (pago)
- PAPAR-AZPI (papar)
- SABEL-AZPI (sabel)
- SAGAR-AZPI (sagar)
- SOLAIRU-AZPI (solairu)
- SORBALDA-AZPI (sorbalda)
- SUDUR-AZPI (sudur)
- TRIPA-AZPI (1 tripa)
- TXERRI-AZPI (txerri)
- UR-AZPI (ur)
- XERRI-AZPI (xerri)
- XINGAR-AZPI (xingar)
- ZANGO-AZPI (zango)
- ZAPATA-AZPI (zapata)
- ZERUAREN AZPI (zeru)
- ZERU-AZPI (zeru)
- ZIKIRO-AZPI (zikiro)
- ZIKITE-AZPI (zikite)
- ZIKITEKI-AZPI (zikiteki)
- ZUBI-AZPI (zubi)
- ZUHAITZ-AZPI (zuhaitz)
Sarrera osoan (256)
- 1 abarketa
- abere
- agerituki
- ahari
- aldamio
- aldazpi
- amorratu
- angula
- apikuazpi
- apirikazpi
- apiriku
- apurtzaile
- arkuazpi
- armairu
- armonioka
- 2 arrastatu
- arrastelu
- artegatsu
- 1 ate
- 2 atzar
- 1 atze
- 1 aulki
- aurkierraz
- aurkitu
- azpialde
- azpiegatz
- azpigai
- azpigainka
- azpigarri
- azpijan
- azpijate
- azpijoko
- azpijorra
- azpiki
- azpiko
- azpilan
- azpilapur
- azpimamula
- azpioihal
- azpiontzi
- azpisalketa
- azpisaltzaile
- azpisuge
- azpitiko
- azpitroila
- azpizuri
- azterkatu
- bakaulki
- baranda
- baratxuri
- 2 bare
- barne
- barrunda
- basurde
- begitarte
- behar
- behe
- belaun
- belaunpe
- bero
- berontzi
- besazpi
- beso
- beste
- betazal
- betazpi
- 1 birika
- bitxi
- bizi
- burestun
- buztan
- buztanzuri
- 1 dar-dar
- dilinda
- disimulu
- 1 egiazki
- eguzki
- ereinoki
- eskailera
- 1 esku
- etxazpi
- etxe
- etxetxori
- etzangu
- etzauntza
- euli
- 2 ezkutu
- gain
- gainazpika
- gainka
- gaixotu
- gaizki
- galeria
- 1 galtzar
- galtzarbe
- gapirio
- garbitasun
- 2 gatzontzi
- gianso
- giltzurrin
- 1 gisatu
- gogor
- 1 goi
- 1 goiti
- golde
- hagitz
- haize
- halako
- handitu
- hanka
- hankazpi
- harantzalde
- harik eta
- haritz
- harrapazka
- harrazpi
- harri
- 1 hartu
- haserre
- 1 hego
- hizka-xixtaka
- 2 hondar
- 1 hori
- 1 ihar
- inguru
- ireki
- irentsi-behar
- itzal
- itzuli
- izter
- jan
- jesarleku
- jorra
- kalostra
- kalostrazpi
- kalte
- kartola
- katilu
- klase
- kokots
- kolozazpi
- kondots
- konturatu
- koru
- kukulki
- kurpiño
- 1 labe
- lanbro
- lasto
- lege
- lehorpe
- leiho
- lepape
- lepo
- 2 listatu
- lohitsu
- 1 loka
- lore
- lur
- lurki
- luzetasun
- 1 magal
- mahai
- mahaipe
- 1 maina
- maindire
- malmuzkeria
- mando
- 1 mantu
- marrubi
- mendi
- mihi
- 1 mira
- 1 motel
- 1 muin
- nekatu
- nerbio
- neuganatu
- nolatsu
- ohe
- oihan
- oihanpe
- oilasko
- oilo
- oin
- oinazpi
- okela
- 1 on
- onddo
- pago
- 1 palanka
- papar
- 1 pare
- pilare
- pipil
- pozoitsu
- printza
- psst
- sabel
- sagar
- sagarroi
- saiheski
- sarjin
- sator
- satorkeria
- siku
- solairu
- sorbalda
- sudur
- suge
- sultso
- taket
- tintaka
- titiondo
- trikornio
- 1 tripa
- tripot
- turril
- txerri
- txistor
- 1 txolarte
- 1 txori
- 1 ugari
- ulermen
- ur
- urdaiazpi
- xerri
- xingar
- zabalgune
- zafiro
- zangazpi
- zango
- 3 zapa
- zapata
- 1 zapatu
- zapokeria
- zara-zara
- zehar
- zentzun
- zeru
- zikin
- zikiro
- zikite
- zikiteki
- zilatu
- zimendu
- zinartze
- ziur
- zubi
- zuhaindegi
- zuhaitz
- zuhurtasun
- zulatu
- zulo
- zurrunga
- zutargi
goiburua
marrubi.
tradizioa
Tr. Documentado en textos meridionales desde el s. XIX. Al Norte sólamente se encuentra en EskLAlm (1911, 46 marhuri ), Oxobi, Herria (3-10-1963, 3, mauru ) y Larre (marrubi, mahuri ).
sense-1
1.
(G, AN-larr-araq-erro; SP, Urt III 250, VP 60v, Lar, Añ (G), Lcq 80, LandHizt 371, H, Zam Voc
),
marubi (AN; Aq 438 y 1240 (AN); -rh- H),
mahurri (BN-baig, Sal),
maurgi (Sal; Dv (Sal)),
mauri (AN-larr-ulz, L-sar, B, BN-baig, Sal; H; mahu- VocBN , Dv (BN), H),
maruri (AN-gip-larr-5vill-ulz; -arh- Foix),
marrobi (G-nav, AN-araq; Dv→A),
marhobi (H (L)),
mauru,
maurdi (Sal),
marubil (Bera),
maduri (AN-larr)
Ref.:
VocPir 687; A (marrubi, marubi, maurgi, mahurri); Satr VocP y Asp Leiz (mauri); Iz IzG (marubi), To; Echaide Nav 97; Izeta BHizt (maraurie); ZestErret.
.
Fresa. Cf. LexHNav II 126 (Erro, 1588): "a coger marruguias"; cf. tbn. VocNav: "Marrogui, fresilla silvestre (Artaza)". v. mailubi, mailuki, margu.
Zu zera munduan maitiena zaitutana [...], izango zerare marrubi bat milla masustaren erdiyan jarriya. Bil 161. Zumo gozo dun / marrubi umua, / zu nere miñarentzat / zera balsamua. Ib. 101. Marrubiak, masustarik elduenak, sagarrik zindoenak, gaztañerrerik bigunenak. Ag G 139 (cf. ib. 57 tres ejs. de marubi). Ango gerezi eder, marrubi gozo, belardi mamintsuak! A Ardi 36. Urhats bat eta urhats bi, / sagar ala marrubi. Ox 101. Bere ezpañetan Jaunak jarri zun / marrubi mardul-mardulenaren / gorria. Jaukol Biozk 22. Jaten marrubi goxuak. MendaroTx 102. Bego tximirriten egaketa, / beude marrubi-loreak eta / irusta-salla ere bego. Ldi BB 114. Mamia du nâsian / oretua, iñolaz, / loreil-laño goiztar ta / marrubi-odolaz. Ib. 56. Aren tankera [...]. Otzana, usakumaren antzera. Gozoa, marrubi eldua bestean. Erkiag Arran 97. Nere amak saski onekin marrubitara bialdu nau. NEtx LBB 161. Marrubiak onak al zeudeken? Ataño TxanKan 69. Zertako ariza naizen mahuri eta kañika solas. Larre ArtzainE 13 (ib. 13 marrubi).
v. tbn. Echag 174. Izt C 137. Sor Bar 18. Lh Yol 9. Anab Usauri 45. Lab EEguna 68. Laux BBa 74. TAg Y 1933, 24. Etxde JJ 215. Gand Elorri 54. Ibiñ Virgil 40.
Fresa. Cf. LexHNav II 126 (Erro, 1588): "a coger marruguias"; cf. tbn. VocNav: "Marrogui, fresilla silvestre (Artaza)". v. mailubi, mailuki, margu.
Zu zera munduan maitiena zaitutana [...], izango zerare marrubi bat milla masustaren erdiyan jarriya. Bil 161. Zumo gozo dun / marrubi umua, / zu nere miñarentzat / zera balsamua. Ib. 101. Marrubiak, masustarik elduenak, sagarrik zindoenak, gaztañerrerik bigunenak. Ag G 139 (cf. ib. 57 tres ejs. de marubi). Ango gerezi eder, marrubi gozo, belardi mamintsuak! A Ardi 36. Urhats bat eta urhats bi, / sagar ala marrubi. Ox 101. Bere ezpañetan Jaunak jarri zun / marrubi mardul-mardulenaren / gorria. Jaukol Biozk 22. Jaten marrubi goxuak. MendaroTx 102. Bego tximirriten egaketa, / beude marrubi-loreak eta / irusta-salla ere bego. Ldi BB 114. Mamia du nâsian / oretua, iñolaz, / loreil-laño goiztar ta / marrubi-odolaz. Ib. 56. Aren tankera [...]. Otzana, usakumaren antzera. Gozoa, marrubi eldua bestean. Erkiag Arran 97. Nere amak saski onekin marrubitara bialdu nau. NEtx LBB 161. Marrubiak onak al zeudeken? Ataño TxanKan 69. Zertako ariza naizen mahuri eta kañika solas. Larre ArtzainE 13 (ib. 13 marrubi).
v. tbn. Echag 174. Izt C 137. Sor Bar 18. Lh Yol 9. Anab Usauri 45. Lab EEguna 68. Laux BBa 74. TAg Y 1933, 24. Etxde JJ 215. Gand Elorri 54. Ibiñ Virgil 40.
azpiadiera-1.1
(Referido a la planta).
Aitzondo ezadetsu oetan arkitu izan zituen ugari, [...] garau eder gozoakin ondo janzitako gerixa, aran, [...] almendra, gaztaña [...] mizpira, marrubi. Izt C 2.
Aitzondo ezadetsu oetan arkitu izan zituen ugari, [...] garau eder gozoakin ondo janzitako gerixa, aran, [...] almendra, gaztaña [...] mizpira, marrubi. Izt C 2.
azpiadiera-1.2
(Fig.; empleado para referirse a cosas de color rojo).
Egalda zaio bat, ezarri da tentte / ezpain-marrubian, arrosa arek uste. Loram 131. Ez al dirudie edurrezkoak ezpain-ondoetako marrubien artetik agiri zaizkon bitxiak? TAg Uzt 14. Begiak pozez ler-zori, / laztanka-aotxo-marrubi, / biotza maiteka gori! NEtx LBB 341. Sudur politaren azpi, / odol-tanta ala marrubi? Ib. 341.
Egalda zaio bat, ezarri da tentte / ezpain-marrubian, arrosa arek uste. Loram 131. Ez al dirudie edurrezkoak ezpain-ondoetako marrubien artetik agiri zaizkon bitxiak? TAg Uzt 14. Begiak pozez ler-zori, / laztanka-aotxo-marrubi, / biotza maiteka gori! NEtx LBB 341. Sudur politaren azpi, / odol-tanta ala marrubi? Ib. 341.
sense-2
2.
"
Marrubia, la mûre"
Arch VocGr.
azpisarrera-1
BARATZE-MARRUBI.
"Baratze-malubi (B), baratze-marrubi (G-to, L-ain), [...] fresa de huertas" A (s.v. maillugai).
azpisarrera-2
BASA-MARRUBI.
Fresa silvestre.
Basa-marrubia ttiki-gorri: / zure ao politaren neurri. NEtx LBB 334.
Basa-marrubia ttiki-gorri: / zure ao politaren neurri. NEtx LBB 334.
azpisarrera-3
MARRUBI BELTZ.
"Ballote" T-L.
azpisarrera-4
MARRUBI-INTXAUR
(Gc ap. A; marubintxaur G-azp-to ap. A). "Cierta especie de nuez, la más grande" A.
azpisarrera-5
MARRUBI-SAIL.
Fresal.
Zakur beltz aundi bat zioken marrubi-sail ondoan etzanta. Ataño TxanKan 68.
Zakur beltz aundi bat zioken marrubi-sail ondoan etzanta. Ataño TxanKan 68.
azpisarrera-6
MARRUBIZKO.
De fresa (fig., empleado con el sdo. de 'rojo').
Marrubizko ezpainarte ezti aetatik. TAg Uzt 307. Gartxot semearen marrubizko muxu gorriari begira etzan aspertzen. Sorarrain EG 1954 (5-8), 83.
Marrubizko ezpainarte ezti aetatik. TAg Uzt 307. Gartxot semearen marrubizko muxu gorriari begira etzan aspertzen. Sorarrain EG 1954 (5-8), 83.
marrubi
-
marrubi. Tr. Documentado en textos merid...
-
1. (G, AN-larr-araq-erro; SP, Urt III 25...
-
(Referido a la planta). Aitzondo ezadets...
-
(Fig.; empleado para referirse a cosas d...
-
2. " Marrubia, la mûre" Arch VocGr ....
-
BARATZE-MARRUBI. "Baratze-malubi (B), ba...
-
BASA-MARRUBI. Fresa silvestre. Basa-marr...
-
MARRUBI BELTZ. "Ballote" T-L....
-
MARRUBI-INTXAUR (Gc ap. A; marubintxaur ...
-
MARRUBI-SAIL. Fresal. Zakur beltz aundi ...
-
MARRUBIZKO. De fresa (fig., empleado con...
<< 1 mantu 0 / 0 mendi >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
