(V, AN-gip-egüés; Lar, Añ, H (leo-)), legorpe (V, G, AN-gip, B; H), leihorpe (Lar, H), liorpe (V-gip; H) Ref.: A (leorpe, legorpe); AEF 1924, 11; Iz ArOñ (liorpeia); Elexp Berg (liorpe); Gte Erd 30.
Lugar cubierto; cobijo, refugio. "Pórtico" , "recova, cubierta", "sotechado", "tinada, tinado", "colgadizo" Lar. "Portales de plazas y calles para pasearse, leorpeak " Ib. "Asilo" , "cubierto, defendido" Añ. "(A la) inclemencia: (c.) etxe-kanpoan, barru edo leorpez kanpoan " Ib. "1.º (AN-egüés), pórtico (LE); 2.º [...] Akerraren buztanpean leorpe gitxi, debajo del rabo del chivo hay poco refugio" A. " Inguruko arri-leorpe batzutaa eaman giñuzten (AN-gip)" AEF 1924, 11. " Legorpe, y mejor, legorpeia, dicen en el barrio al apeadero que acaban de inaugurar en Guesalza, para esperar al auto bajo cubierto" Vill (comunicación personal). v. aterbe. Tr. Documentado en textos meridionales desde la segunda mitad del s. XVIII.
Portiku edo atariko leorpea. Cb Just 4. Dá Jerusalenen ur-balsa bát [...] zituéna bortz leorpe. "Porticus" . LE Io 5, 2 (Ir YKBiz 102 legorpe; He aldamio, TB arkha azpi, Dv, Leon lorio, Ol, Ker, IBk, IBe aterpe; v. tbn. LE Io 10, 23). Ostaturik edo liorperik inok emon gura ez. fB Ic I 73. Jana ta erariya, / oia, legorpea ta / jantzi-erantziya. Echag 32. [Elizaren] atari-aurreko leorpe begitangoa. Izt C 58. Gauaz leorpera sartzeko lekuari billorra [esaten zaio] . Ib. 224. Komentu zar baten legorpean [...] lo egiten zuten. Aran SIgn 92. Baserri bat or dago zuek lakoentzat, / emongo deutsuela badakit leorpea. AB AmaE 388s. Eskatu zuten [...] legorpe bat gau ura igaro arteko. Bv AsL 108. Euriak ez bustitzeko, legorpea ona da. Oñatibia Baserria 39. Ez noski leorpean, zeru-soil-pean baizik. Berron Kijote 146. Obe izango da onezkero leorpera joaten bazera lo egitera. "Debajo de techado" . Ib. 140. Lo egitera joan giñan belar onduarekin beteta zegoan legorpe zar batera. BasoM 119. Ortarako altxa zituzten legorpe edo pabelloiak. AZink 93. Publikoa sartzeko lekua tapatuta zegoan; legorpea, alegia. Albeniz 151.
v. tbn. Ag G 154. Or Tormes 33. Otx 183. Legorpe: Ataño TxanKan 21. BAyerbe 35. BBarand 77. Liorpe: Ur MarIl 42.