Orotariko Euskal Hiztegia
OEH - Bilaketa
297 emaitza ordena bilaketarentzat
Sarrera buruan (12)
Sarrera osoan (285)
- abadegintza
- abeze
- adina
- adinkide
- adoretu
- afixatu
- ageri
- agertu
- 1 agian
- agindu
- aginte
- agintzaile
- ahaztu
- aita
- aitajaun
- aitamatu
- aitzindari
- akolito
- 4 ala
- alaitasun
- aldi
- almazen
- altxatu
- anitz
- aotango
- apaizgai
- apaiztasun
- apezpikutasun
- apur
- apuro
- arima
- armada
- 1 arrasta
- 2 arrastatu
- arrazoi
- 1 arte
- artemaña
- 1 artez
- atera
- aurkitu
- aurre
- aurren
- axolatu
- azpiko
- babestu
- bada
- 2 baimendu
- 2 baita
- baitezpada
- bakeoso
- banakatu
- bandera
- banderari
- 1 barrena
- batere
- batgarren
- begiramendu
- begirarazi
- begiztatu
- behar
- 1 beharki
- behe
- behin
- berezi
- berezkun
- bertso
- bertutetsu
- bestela
- bestenaz
- bete
- bezainbat
- bezala
- biribil
- bista
- bitarteko
- botere
- 1 boto
- brida
- bueltatu
- bukatu
- burutza
- buruzagitasun
- deklaratu
- desobedientzia
- desordena
- diziplina
- ebakuatu
- egitate
- egokitu
- ekidarau
- eklesiastiko
- eliza
- elizgizontze
- engaiamendu
- enponituro
- epistolari
- erabat
- eradoski
- erakutsi
- erregela
- erregelamendu
- errejimendu
- erremate
- errezibitu
- eskomulgatu
- espiritu
- espos
- 1 estatu
- estu
- etxe
- euskaltzainkide
- ezarri
- ezkontza
- 1 ezpata
- fundamentu
- funtzio
- gain
- gaizki
- gaje
- 1 galdegin
- 1 garratz
- gehien
- gero
- gertaera
- gibelatu
- gizonezko
- goren
- gorputz
- halabehar
- hamalaugarren
- han
- hartarako
- hartaratu
- 1 hartu
- hasipen
- haste
- hautsi
- hautu
- 1 hazi
- herdoil
- heren
- herronkatzaile
- hirugarren
- honetaratu
- hurran
- ilun
- indar
- inola
- interditu
- iraindura
- iraulka
- izate
- jaitsi
- jakiara
- jarri
- jatorri
- jeneral
- jerarkiko
- jetzi
- 1 kabitu
- kanbiatu
- kanon
- 1 kantu
- kapilla
- kaputxino
- kargu
- kargudun
- 1 karmen
- kausa
- kituordain
- kituorde
- kolejio
- komisionatu
- konjunto
- konpas
- kontaketa
- kontrariatu
- 1 kontu
- 1 kotxu
- kreatura
- legoatsu
- lehenago
- libre
- logika
- 1 lotu
- luzamen
- maila
- maitatu
- makur
- mamitu
- manari
- manatzaile
- 1 manera
- manuzpe
- mendre
- menosprezor
- merzed(e)
- ministro
- miragarri
- molde
- mosaiko
- mugarrigabe
- nagusi
- nagusigo
- 1 nahi
- narrazio
- nekatu
- neurgarri
- neurri
- nibel
- nongonahiko
- nor
- normal
- noski
- odol
- 1 oi
- okertu
- onartu
- ondoren
- ondra
- ordain
- ordea
- orden
- ordenatu
- ordenatzaile
- ordia
- ordre
- orotasun
- oso
- osotasun
- ospetsu
- 2 ostiario
- parte
- partiada
- pasio
- pena
- piztu
- plantatu
- prefet
- prefetura
- premu
- pretorio
- prozedimentu
- publiko
- puntu
- 1 sakratu
- sakrilego
- salbu
- santo
- sazerdote
- segida
- segurantzia
- seinale
- sekular
- serafiko
- serbitu
- seroratza
- sintagma
- soldadu
- sortarautu
- 2 sumatu
- superintendent
- sutunpa
- tentagarri
- tinki
- toki
- tolestu
- tortika
- 1 tratatu
- xehetasun
- xuhurrezia
- xumetu
- xuxentasun
- zaldungo
- zangope
- zein
- zentzu
- zerbait
- 1 zerratu
- zeuen
- ziazkutu
- zierto
- zorrotz
- zuzen
- zuzendu
goiburua
tortika.
sense-1
1.
(V-arrig, G-to, L-ain, B ap. A
; Lar, Lh).
"El sudor o humedad que suda el árbol" Lar (s.v. árbol). "La vacas [...] peligran en los jarales, porque [...] producen los renuevos una hoja roya llamada tortica, las cuales engendran enfermedad" (Goizueta, 1788). LexHNav II 150. "Tanino, substancia astringente contenida principalmente en las cortezas de algunos árboles, como la encina y el olmo" A.
"El sudor o humedad que suda el árbol" Lar (s.v. árbol). "La vacas [...] peligran en los jarales, porque [...] producen los renuevos una hoja roya llamada tortica, las cuales engendran enfermedad" (Goizueta, 1788). LexHNav II 150. "Tanino, substancia astringente contenida principalmente en las cortezas de algunos árboles, como la encina y el olmo" A.
sense-2
2.
(V, G, AN-5vill; Mg PAbVoc→Izt 31r, H)
Ref.:
A; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg.
.
Costra de suciedad, mugre. "Zelango tortikia daukan gaiso onek bere miñian! ¡Qué costra tiene este enfermo en su lengua!" Mg PAbVoc. "3.º cualquier suciedad; [...] 5.º costra que dejan algunas enfermedades en la piel, mugre de la ropa" A. "Suciedad blanca que se forma en la lengua" Iz ArOñ. "Egun urteko tortikia eban ontzi aren ipurdixak, mugre de cien años [...]" Etxba Eib. "Gaur baiñua artu biozu, belaunetan tortikia eindda daukazu ta" Elexp Berg.
[Izkribuari ipinten ezbazaizka puntu, koma, admirazio eta interrogazioak] zer irudingo du ezkribu ark? Ez besterik, ez bada, tortika pilla bat. Izt D 48. Gisa onetako gaitz eriotsu gogorrakin etorritako anitz [...] erdoi ta tortika likits nazkagarri guztiak arras botarik [...] leun ta garbi jarten dirala. Izt C 77. Urre, zillar ta beste edozein menasta, zaborraz ta tortikaz naspillaturik egon arren. Ib. 7. Ezta atzo goizeko intzak ezarritako erdoia, gure izkuntza au tortikaz bete [...] duena. EEs 1917, 130. Pipeari tortikea garbitu. EEs 1918, 10. Gazta ta ke usai darion txabola illun dago. Ao-zapaia legorra dauka, tortika egiñik. EG 1955 (5-12), 92. Ortzia goibel, bazterrak arre / Dakusgunean zolda-tortikez, / Negu gordiñez oroi gera, bai. Gabriz ( in Onaind MEOE 870 ). Lurraren egarri zauritua / tortika galdak arrakalatua. (Interpr?). Azurm HitzB 68.
Costra de suciedad, mugre. "Zelango tortikia daukan gaiso onek bere miñian! ¡Qué costra tiene este enfermo en su lengua!" Mg PAbVoc. "3.º cualquier suciedad; [...] 5.º costra que dejan algunas enfermedades en la piel, mugre de la ropa" A. "Suciedad blanca que se forma en la lengua" Iz ArOñ. "Egun urteko tortikia eban ontzi aren ipurdixak, mugre de cien años [...]" Etxba Eib. "Gaur baiñua artu biozu, belaunetan tortikia eindda daukazu ta" Elexp Berg.
[Izkribuari ipinten ezbazaizka puntu, koma, admirazio eta interrogazioak] zer irudingo du ezkribu ark? Ez besterik, ez bada, tortika pilla bat. Izt D 48. Gisa onetako gaitz eriotsu gogorrakin etorritako anitz [...] erdoi ta tortika likits nazkagarri guztiak arras botarik [...] leun ta garbi jarten dirala. Izt C 77. Urre, zillar ta beste edozein menasta, zaborraz ta tortikaz naspillaturik egon arren. Ib. 7. Ezta atzo goizeko intzak ezarritako erdoia, gure izkuntza au tortikaz bete [...] duena. EEs 1917, 130. Pipeari tortikea garbitu. EEs 1918, 10. Gazta ta ke usai darion txabola illun dago. Ao-zapaia legorra dauka, tortika egiñik. EG 1955 (5-12), 92. Ortzia goibel, bazterrak arre / Dakusgunean zolda-tortikez, / Negu gordiñez oroi gera, bai. Gabriz ( in Onaind MEOE 870 ). Lurraren egarri zauritua / tortika galdak arrakalatua. (Interpr?). Azurm HitzB 68.
azpiadiera-2.1
"Hez, heces, liak, ondakinak, lapa, tortika, tortikea
"
Lar.
"Lie, dépôt, saleté, malpropreté resté au fond d'un vase"
H, que cita a AA.
Neurria garbitu gabe tortikaz, edo liaz betea badago. AA II 167 (v. tbn. 183).
Neurria garbitu gabe tortikaz, edo liaz betea badago. AA II 167 (v. tbn. 183).
azpiadiera-2.2
"(V-arr-oroz-m-gip), suciedad que se adhiere al que ordeña la vaca"
A.
"Toute humeur visqueuse que jettent les animaux"
Lh.
sense-3
3.
"(V-m), membrana interior de la castaña y de la nuez fresca"
A.
tortika
-
tortika....
-
1. (V-arrig, G-to, L-ain, B ap. A ; Lar,...
-
2. (V, G, AN-5vill; Mg PAbVoc →Izt 31r...
-
"Hez, heces, liak, ondakinak, lapa, tort...
-
"(V-arr-oroz-m-gip), suciedad que se adh...
-
3. "(V-m), membrana interior de la casta...
<< tolestu 0 / 0 1 tratatu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
