OEH - Bilaketa
72 emaitza Bilbo bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (67)
- abegi
- aboliña
- agertu
- alatz
- alfer
- ama
- antxitu
- arenbat
- arramartsu
- askatasun
- atakatu
- atsedenaldi
- azaldari
- azaldu
- barber
- batu
- berau
- bertan
- bete
- bezain
- bitezartegi
- burdinola
- diru
- egotiri
- elizaurre
- eragin
- erdaldundu
- espetxeratu
- estu
- etxetsu
- euskaldun
- euskaratu
- gaberik
- gaztaina
- gotzaintza
- gudari
- habia
- hantxe
- harpauso
- hauxe
- hemen
- 1 idi
- inguratu
- jabede
- jauntxo
- jendetsu
- jimel
- jimelketa
- karlista
- kontzientzia
- landalde
- laugarren
- mandatari
- mirriz
- multzotu
- nabo
- normaldu
- ongin
- opost
- 2 pisu
- presoner
- pultsu
- taka-taka
- txikitero
- uztarri
- xurgatu
- zer
goiburua
pultsu.
tradizioa
Tr. Documentado en todos los dialectos. En DFrec hay 5 ejs. de pultsu y 1 de pultso.
sense-1
1.
(V-gip, R; -ls-
VP
75r, Lar, Añ, Hb, H),
pultso (V, G, AN; Lcc (-ls-)),
pultzo (V-gip),
poltsu (Ae, Sal; H; -ls- G-to, AN-ulz, B; SP; ph- H),
foltsu (S; SP (-ls-), Urt II 369, Ht VocGr 407, VocBN
, Gèze, H, Foix ap. Lh.),
fultzo (V-gip),
boltsu (Arch VocGr)
Ref.:
VocPir
254;
A (pultsu, polsu);
Lrq (foltsü);
Iz ArOñ (fúltzo)
Ulz
(polsu);
Etxba Eib;
Elexp Berg
.
Pulso. "Pulsar, tomar el pulso a un enfermo, pulsatu, pulsua artu " Lar (tbn. en Añ). " Medikuak pultsua artu dost " Elexp Berg. Lhande trae "pultsu (L), tas, masse", tomado sin duda de Hb, que relaciona etimológicamente pulsu con multzu. .
Gizon koleratua, sukharra duenaren polsua bezala da. Ax 283 (V 189). Barrengo odola ta pulsua nola zebillen ekusteko. Mb IArg I 189. Medikuak dio pulsurik ezdaukadala. Cb Eg II 91. Ekus fultsia. StJul 231. Miñetik, pulsutik baño obeto medikuak igarten dabe askotan gaixoaren barrua. Añ MisE 217. Gaizki iduritzen zat / gaur zure pulsua. It Fab 130. Folsutik ezagutu zuten bizi zela oraino. Laph 47. Dakus au pultsu eta / arnasa bagarik. AB AmaE 341. Berotasun aundia eta pulsu bizia. Aran-Bago ManMed 229. Eriari, berehala, foltsua ikertu zion. Barb Sup 68. Gomazko goantiekiñ / artzen du pultsua. MendaroTx 415. Mira dezadan foltsua . (S). A EY IV 148. Eskuturretik pultsoa artuaz. NEtx Antz 129. Miriku famatuak foltsua hartu zion. Herr 15-5-1958, 4. Haztakatu zuen Hasparneko misionesten foltsua. J.B. Etcheberry GH 1959, 316. Errezildarrak Zarautz erritik / artuten dizu pultsua. BEnb NereA 82. Gorputz guztiya jarri / zitzayon ozturik, / pultsua nasturik. Auspoa 39, 72. Ene pulsoa ezpaita sobra ongi ebiltzen zarrerian obenaz. ZMoso 84. Pultsua artzeko da, gaixotasunik badau, sendagaiak ipinteko. Gerrika 269.
Pulso. "Pulsar, tomar el pulso a un enfermo, pulsatu, pulsua artu " Lar (tbn. en Añ). " Medikuak pultsua artu dost " Elexp Berg. Lhande trae "pultsu (L), tas, masse", tomado sin duda de Hb, que relaciona etimológicamente pulsu con multzu. .
Gizon koleratua, sukharra duenaren polsua bezala da. Ax 283 (V 189). Barrengo odola ta pulsua nola zebillen ekusteko. Mb IArg I 189. Medikuak dio pulsurik ezdaukadala. Cb Eg II 91. Ekus fultsia. StJul 231. Miñetik, pulsutik baño obeto medikuak igarten dabe askotan gaixoaren barrua. Añ MisE 217. Gaizki iduritzen zat / gaur zure pulsua. It Fab 130. Folsutik ezagutu zuten bizi zela oraino. Laph 47. Dakus au pultsu eta / arnasa bagarik. AB AmaE 341. Berotasun aundia eta pulsu bizia. Aran-Bago ManMed 229. Eriari, berehala, foltsua ikertu zion. Barb Sup 68. Gomazko goantiekiñ / artzen du pultsua. MendaroTx 415. Mira dezadan foltsua . (S). A EY IV 148. Eskuturretik pultsoa artuaz. NEtx Antz 129. Miriku famatuak foltsua hartu zion. Herr 15-5-1958, 4. Haztakatu zuen Hasparneko misionesten foltsua. J.B. Etcheberry GH 1959, 316. Errezildarrak Zarautz erritik / artuten dizu pultsua. BEnb NereA 82. Gorputz guztiya jarri / zitzayon ozturik, / pultsua nasturik. Auspoa 39, 72. Ene pulsoa ezpaita sobra ongi ebiltzen zarrerian obenaz. ZMoso 84. Pultsua artzeko da, gaixotasunik badau, sendagaiak ipinteko. Gerrika 269.
azpiadiera-1.1
(Pl.).
"
Atxeukan fultzuak!
"
Iz ArOñ.
.
Luak errenditzen du / pultsuak iltzian. Xe 254. Begiak agor, pultsuak geldi. AB AmaE 10. Pultsu guziyak salta zitzaizkan, / kolore danak zuritu. Auspoa 123-4-5, 110. Pulsuak ere ez daukat / nik ere lenian. Tx B 107. Gizajo asko ibilli ziran / pultsuak alteratuta. MendaroTx 151. Eriaren mihiari behako bat, foltsuak mia. Lf Murtuts 32. Biotza gelditzen asiko zaio, pultsoak gutxitzen. Ostolaiz 82.
Luak errenditzen du / pultsuak iltzian. Xe 254. Begiak agor, pultsuak geldi. AB AmaE 10. Pultsu guziyak salta zitzaizkan, / kolore danak zuritu. Auspoa 123-4-5, 110. Pulsuak ere ez daukat / nik ere lenian. Tx B 107. Gizajo asko ibilli ziran / pultsuak alteratuta. MendaroTx 151. Eriaren mihiari behako bat, foltsuak mia. Lf Murtuts 32. Biotza gelditzen asiko zaio, pultsoak gutxitzen. Ostolaiz 82.
sense-2
2.
Pulso, firmeza de brazos y manos.
Larga niri; bada pulsubak ezteust ikararik egiten. Mg PAb 77. Ez da folsua behar batere makhurra / lanzixken sakhatzeko ihestuz aderra. Hb Esk 224. [Ihiztari] batek bano geiago / Tiratzen zutela, / Eztakiela zoinek duen / Polsu prinzipala. (1897). LuzKant 63. Lerro bi zuzendu nai / eta pultsua dardarrez. Gerrika 93.
Larga niri; bada pulsubak ezteust ikararik egiten. Mg PAb 77. Ez da folsua behar batere makhurra / lanzixken sakhatzeko ihestuz aderra. Hb Esk 224. [Ihiztari] batek bano geiago / Tiratzen zutela, / Eztakiela zoinek duen / Polsu prinzipala. (1897). LuzKant 63. Lerro bi zuzendu nai / eta pultsua dardarrez. Gerrika 93.
sense-3
3.
(G-nav ap. Iz Als
),
poltsu (-ls- G-to, B ap. A
),
foltsu (L ap. Lh
).
" Púlsubák, las sienes" Iz Als. .
Gibel-erraiak pitrail edo kizkortuak, foltsuak gogor eta tanpakari. JE Med 146. Ezkerreko pultsuan baratxuria yarten da . (AN-larr). A EY IV 221.
" Púlsubák, las sienes" Iz Als. .
Gibel-erraiak pitrail edo kizkortuak, foltsuak gogor eta tanpakari. JE Med 146. Ezkerreko pultsuan baratxuria yarten da . (AN-larr). A EY IV 221.
sense-4
4.
"
Foltsu, [...] según Saint Jayme en (L) también significa muñeca"
DRA
.
sense-5
5.
Pulso, competición de fuerza de brazos (sdos.
prop. y fig.).
Burruka guztiz gogorrak ziran, / zan azkeneko pultsua, / mendi ortatik ikusiten zan / or gure Bilbo gaizua. FEtxeb 35.
Burruka guztiz gogorrak ziran, / zan azkeneko pultsua, / mendi ortatik ikusiten zan / or gure Bilbo gaizua. FEtxeb 35.
azpisarrera-1
PULTSUAN
(V-gip ap. Elexp Berg;
polsuan SP). A pulso. "Eun kilo jasotzeittu pultsuan" Elexp Berg.
Froga luzaro polsuan gogan behar gaixtoak. Harb (ed. 1690) ap. H (ej. tbn. citado por SP, evidentemente de una ed. anterior). Zortzi arrua esku batekiñ / pultsuan jasotakua. MendaroTx 326.
azpisarrerakoSense-1.1
(V-gip; pultsoan V, G, AN)
Ref.:
A (pultso); Elexp Berg.
.
(Jugar, competir)a pulso. " Pultsuan jokatu edo eiñ, echar un pulso" Elexp Berg. "Nai dokenian pultsuan jokatukostat" Ib.
Jostaldiatzen diraden naierara onestasun andian, batzubek danboliñaren soñuan dantzan, besteak pillotan, [...] zama jasotzen, pulsuan, indar leian, burruka, azpiraketan. Izt C 213. Pultsoan jokatzera / erbestera joana. EusJok 27. Pultsuban eta karga jasotzen / igual jokatuko zazu. Tx B I 224. Karga jasotzen Aritzaga anaiak, / Agerre ta Arteondo; / pultsuan berriz Mujika eta / Ernaniko Eltzekondo. MendaroTx 321. Segaketan, Lokate, Florentino, Ondartza, Potrokillo... Pultsuan, Eltzekondo. Burrukan, Otxoa. AZink 40.
(Jugar, competir)a pulso. " Pultsuan jokatu edo eiñ, echar un pulso" Elexp Berg. "Nai dokenian pultsuan jokatukostat" Ib.
Jostaldiatzen diraden naierara onestasun andian, batzubek danboliñaren soñuan dantzan, besteak pillotan, [...] zama jasotzen, pulsuan, indar leian, burruka, azpiraketan. Izt C 213. Pultsoan jokatzera / erbestera joana. EusJok 27. Pultsuban eta karga jasotzen / igual jokatuko zazu. Tx B I 224. Karga jasotzen Aritzaga anaiak, / Agerre ta Arteondo; / pultsuan berriz Mujika eta / Ernaniko Eltzekondo. MendaroTx 321. Segaketan, Lokate, Florentino, Ondartza, Potrokillo... Pultsuan, Eltzekondo. Burrukan, Otxoa. AZink 40.
azpisarrera-2
PULTSU-LAN.
Ejercicio de levantar a pulso.
Baña oraindik eibartar Txomin / nagusi pultsu-lanian. MendaroTx 326.
Baña oraindik eibartar Txomin / nagusi pultsu-lanian. MendaroTx 326.
azpisarrera-3
PULTSU-ON.
"Foltsu-hun (S; Foix), bon tireur" Lh.
azpisarrera-4
PULTSURA
(-ls- Lar, Hb; foltsura H). "(A) pulso" Lar. "Foltsura idukitzea, tenir, porter à bras tendu" H.
azpisarrera-5
PULTSU-ZAPADA.
Latido, pulsación.
Hatsharzeak, folsu-zapadak, arteriako mobimenduak. Harb 398.
Hatsharzeak, folsu-zapadak, arteriako mobimenduak. Harb 398.
pultsu
-
pultsu. Tr. Documentado en todos los dia...
-
1. (V-gip, R; -ls- VP 75r, Lar, Añ, Hb,...
-
(Pl.). " Atxeukan fultzuak! " Iz ArOñ. ...
-
2. Pulso, firmeza de brazos y manos. Lar...
-
3. (G-nav ap. Iz Als ), poltsu (-ls- G-t...
-
4. " Foltsu, [...] según Saint Jayme en...
-
5. Pulso, competición de fuerza de braz...
-
PULTSUAN (V-gip ap. Elexp Berg; polsuan ...
-
PULTSU-LAN. Ejercicio de levantar a puls...
-
PULTSU-ON. "Foltsu-hun (S; Foix), bon ti...
-
PULTSURA (-ls- Lar, Hb; foltsura H). "(A...
-
PULTSU-ZAPADA. Latido, pulsación. Hatsh...
<< presoner 0 / 0 taka-taka >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
