OEH - Bilaketa
72 emaitza Bilbo bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (67)
- abegi
- aboliña
- agertu
- alatz
- alfer
- ama
- antxitu
- arenbat
- arramartsu
- askatasun
- atakatu
- atsedenaldi
- azaldari
- azaldu
- barber
- batu
- berau
- bertan
- bete
- bezain
- bitezartegi
- burdinola
- diru
- egotiri
- elizaurre
- eragin
- erdaldundu
- espetxeratu
- estu
- etxetsu
- euskaldun
- euskaratu
- gaberik
- gaztaina
- gotzaintza
- gudari
- habia
- hantxe
- harpauso
- hauxe
- hemen
- 1 idi
- inguratu
- jabede
- jauntxo
- jendetsu
- jimel
- jimelketa
- karlista
- kontzientzia
- landalde
- laugarren
- mandatari
- mirriz
- multzotu
- nabo
- normaldu
- ongin
- opost
- 2 pisu
- presoner
- pultsu
- taka-taka
- txikitero
- uztarri
- xurgatu
- zer
goiburua
atakatu.
tradizioa
Tr. Hallamos la forma ataki en algunos textos suletinos, como Xarlem y Etchahun.
sense-1
1.
(Urt, Lar, VocBN
, Gèze, Dv, H),
ataki
Atacar, arremeter, acometer. "Aggrediri, [...] atakátu, akometatu" Urt I 434. "Adoriri, [...] altxatu, atakatu" Ib. 226. "Attaquer. Syn. erasotzea, eraunstea, akopilatzea, oldartzea" H. v. eraso.
Tr. Se documenta, ya desde Etcheberri de Ziburu, en textos septentrionales y en Iztueta. Apenas se encuentra en el s. XX. En DFrec hay 11 ejs., todos menos uno meridionales.
Hauk eta are gehiago berze mila maneraz, / Eritua atakatzen du Sathanek koleraz. EZ Man I 54. Etsaiez atakatuko dena. EZ Man II 92. Kausa gure bekhatuak, / Egia da direla, / Tenpestaz atakatuak / Zeren garen hunela. Arg DevB 216. Elas pena, pena, triste, / Sesitu ziñtuena! / Atakatu bezaiñ fite, / Hill kolpea zuena. Ib. 225. Deabruak [...] Ienkoaren permisionez alde orotarik Iob saindia athakatu zian. Tt Onsa 30. Idia edo behia hestulaz atakatua denean zer egin behar den. Mong 590. Hartako eritarzuna duten idiak ordinariozki atakatuak dire bi hilabetetarik bi hilabetetara. Ib. 588. Badakigu, diot, gutien pensatzen zutenean, egundaiño baiño borthizkiago atakatuak izatu direla erdi garaituak ziren etsaiez. He Gudu 88. Nuiz ere boronthate hunetako gizon bat thürbüratü, tentatü edo pensamentü gaixtuez atakatü beita. "Malis cogitationibus affligitur" . Mst I 12, 2 (SP penatzen, Ch penatuagoa, Echve afligitua, Pi naigabetua). Deborak manatu zioen Barak-i abiatzeaz hamar milla gizonekin atakatzekotzat Sisara. Lg I 203. Ordean alferrik dagoena zazpi Deabruz eta gehiagoz ere atakatua da. Brtc 188. Ramira behar dügü / mementian atakatü. Xarlem 746. Nik kabalier hura / nahi dit ataki / Eta nahi dirot / Bizia idoki. Ib. 894. Hantik atakiren beitüzü / gero aisa Franzia. Ib. 311. Alferkeriaren pozoinak / Atakatzen tu eztiki / Gure biziaren harroinak / Eta bihurtzen hain nagi. Monho 110. Zeren leku eta denbora guzietan gure etsaiek atakatzen eta etsekutatzen baigituzte. CatLuz 8s. (Añ CatAN 13 tentatzen, Mb IArg I 18 gudu egiten, Cb CatV 16 konbatietan, Cb CatG 25 gonbatitzen, CatAe 16, CatSal 17 tentatzen, CatR 17 tentatan, Legaz 9 gudatzen) Etsaiaren atakatzeko / biharamon-goizian. Iraultza 151. Bentzutuko ditugu gure etsaiak, baldin atakatzen bagituzte. Jaur 107. Bazeuzkala armak eta gogoa beraren kontra peleatzeko, eta baldin atakatzen bazeban, ikusiko zala nor geiagoak ziran. Izt C 489. Eta lendabizi asi zitzaidan atakatzen Mayans, Arnesto Osorio, Traggia eta oen lagunai ikasitako galde-era desegokiakin. Ib. 231. Baiña ikhusi zuenean / Oste hura phernesian, / Batek bertzea atakatzen, / Zauritzen eta odolstatzen, / Egon zen konsolatua. Gy 279. Bere bizia salbatu, / Edo bertzena atakatu. Ib. 55. Atakatubaz noiznai / Zeutako erriya. Afrika 135. Belek eta arranuek bidian naie atakatü. ChantP 348. Nuizere beita gizon bat bulkatürik, tentatürik, phensamentü gaistoz atakatürik. Ip Imit I 12, 2. Atakatü zian builta handiarekin Turken armada. Ip Hil 31. Pixkat atakatzia / Harek eztu kalte, / Haren kontra jokatzia / Mattinek du maite. Mattin 143. Nik orai hasi beharko dut / Xalbadorren atakatzen. Mattin ( in Xa EzinB 117 ). Biziki errex baita hamabortz urteko mutiko baten atakatzea eta akusatzea. Etchebarne 50. Bilbo partera egoan maldara geiago atakatu eben. Gerrika 74. Sei kilometroak arte neri atakatuz; baña ez nion aurrea artzen uzten Jose Mari Agirrezabalari. Albeniz 117. Katarroak ere asko atakatzen niñun. Ib. 69.
Hauk eta are gehiago berze mila maneraz, / Eritua atakatzen du Sathanek koleraz. EZ Man I 54. Etsaiez atakatuko dena. EZ Man II 92. Kausa gure bekhatuak, / Egia da direla, / Tenpestaz atakatuak / Zeren garen hunela. Arg DevB 216. Elas pena, pena, triste, / Sesitu ziñtuena! / Atakatu bezaiñ fite, / Hill kolpea zuena. Ib. 225. Deabruak [...] Ienkoaren permisionez alde orotarik Iob saindia athakatu zian. Tt Onsa 30. Idia edo behia hestulaz atakatua denean zer egin behar den. Mong 590. Hartako eritarzuna duten idiak ordinariozki atakatuak dire bi hilabetetarik bi hilabetetara. Ib. 588. Badakigu, diot, gutien pensatzen zutenean, egundaiño baiño borthizkiago atakatuak izatu direla erdi garaituak ziren etsaiez. He Gudu 88. Nuiz ere boronthate hunetako gizon bat thürbüratü, tentatü edo pensamentü gaixtuez atakatü beita. "Malis cogitationibus affligitur" . Mst I 12, 2 (SP penatzen, Ch penatuagoa, Echve afligitua, Pi naigabetua). Deborak manatu zioen Barak-i abiatzeaz hamar milla gizonekin atakatzekotzat Sisara. Lg I 203. Ordean alferrik dagoena zazpi Deabruz eta gehiagoz ere atakatua da. Brtc 188. Ramira behar dügü / mementian atakatü. Xarlem 746. Nik kabalier hura / nahi dit ataki / Eta nahi dirot / Bizia idoki. Ib. 894. Hantik atakiren beitüzü / gero aisa Franzia. Ib. 311. Alferkeriaren pozoinak / Atakatzen tu eztiki / Gure biziaren harroinak / Eta bihurtzen hain nagi. Monho 110. Zeren leku eta denbora guzietan gure etsaiek atakatzen eta etsekutatzen baigituzte. CatLuz 8s. (Añ CatAN 13 tentatzen, Mb IArg I 18 gudu egiten, Cb CatV 16 konbatietan, Cb CatG 25 gonbatitzen, CatAe 16, CatSal 17 tentatzen, CatR 17 tentatan, Legaz 9 gudatzen) Etsaiaren atakatzeko / biharamon-goizian. Iraultza 151. Bentzutuko ditugu gure etsaiak, baldin atakatzen bagituzte. Jaur 107. Bazeuzkala armak eta gogoa beraren kontra peleatzeko, eta baldin atakatzen bazeban, ikusiko zala nor geiagoak ziran. Izt C 489. Eta lendabizi asi zitzaidan atakatzen Mayans, Arnesto Osorio, Traggia eta oen lagunai ikasitako galde-era desegokiakin. Ib. 231. Baiña ikhusi zuenean / Oste hura phernesian, / Batek bertzea atakatzen, / Zauritzen eta odolstatzen, / Egon zen konsolatua. Gy 279. Bere bizia salbatu, / Edo bertzena atakatu. Ib. 55. Atakatubaz noiznai / Zeutako erriya. Afrika 135. Belek eta arranuek bidian naie atakatü. ChantP 348. Nuizere beita gizon bat bulkatürik, tentatürik, phensamentü gaistoz atakatürik. Ip Imit I 12, 2. Atakatü zian builta handiarekin Turken armada. Ip Hil 31. Pixkat atakatzia / Harek eztu kalte, / Haren kontra jokatzia / Mattinek du maite. Mattin 143. Nik orai hasi beharko dut / Xalbadorren atakatzen. Mattin ( in Xa EzinB 117 ). Biziki errex baita hamabortz urteko mutiko baten atakatzea eta akusatzea. Etchebarne 50. Bilbo partera egoan maldara geiago atakatu eben. Gerrika 74. Sei kilometroak arte neri atakatuz; baña ez nion aurrea artzen uzten Jose Mari Agirrezabalari. Albeniz 117. Katarroak ere asko atakatzen niñun. Ib. 69.
azpiadiera-1.1
(Construcción intrans.).
Thatxadura, deithzen dutena ere barhe hirotua, atakatzen da xikhiroer. " Attaque les moutons" . Arch Gram 127.
Thatxadura, deithzen dutena ere barhe hirotua, atakatzen da xikhiroer. " Attaque les moutons" . Arch Gram 127.
azpiadiera-1.2
Acometer.
Eta orduan liteke [...] pilotarien josteta zinez emendatua eta guziz usu atakatua. Zby RIEV 1908, 86.
Eta orduan liteke [...] pilotarien josteta zinez emendatua eta guziz usu atakatua. Zby RIEV 1908, 86.
sense-2
2.
(-adu Lcc).Atar, ajustar al cuerpo prendas de vestir.
"Atacar calzas, kalzak atakadu
"
Lcc.
sense-3
Kunplitu nütinianin, berregeta zazpi / haurren zerbait geinhatzen izan ninzan hasi; / geinhazale laguna zortiak ataki. Etch 188.
atakatu
-
atakatu. Tr. Hallamos la forma ataki en ...
-
1. (Urt, Lar, VocBN , Gèze, Dv, H), ata...
-
(Construcción intrans.). Thatxadura, de...
-
Acometer. Eta orduan liteke [...] pilota...
-
2. (-adu Lcc).Atar, ajustar al cuerpo pr...
-
3. ataki. Designar. Kunplitu nütinianin...
<< askatasun 0 / 0 atsedenaldi >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
