OEH - Bilaketa

59 emaitza zuzentasun bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zuzentasun.
sense-1
1. (gral.; Urt, Ht VocGr 377, Dv, H (s.v. xuxentasuna)), zuzentarzun (A), zuzendasun (V-arrig, G-nav, AN-ulz, BN-ad) Ref.: A; EI 324 .
Justicia. "Aequabilitas" Urt I 324. Tr. Documentado desde el s. XVIII, algo más en la tradición septentrional. En DFrec hay 90 ejs., 75 de ellos meridionales.
Zure obra guziak perfetak dire, zure iuiamenduak zuzentasunez betheak. Ch III 21, (Ol zuzen ). Zuen izpiritu zuzentasunez betheak. He 2 Petr 3, 1. Bere zuzentasunaren ta justizi izugarriaren ezpat zorrotza. Mb IArg I 116. Partitu ziotzoten hango hiriak eta lurrak Israelgo populuei; eta hori egin zuen zuzentasun eta zuhurtzia miragarrienekin. Lg I 199. Jainkoaren yuiamenduen zuzentasuna. Ib. 201. Zure hitzak saindutasuna eta zuzentasuna bera dire. Mih 90. Egia, zuzentasuna eta nazione guziaren dohatsutasuna. Revol 115. Eman zion [Adani] graziaren doai ederra, eta zuzentasun edo justizia orijinala. AA I 399. Zeiñ-ere andia eta baztergabea dan Jaunaren ontasun eta miserikordia, ez da txikiagoa beraren zuzentasun edo justizia. AA III 433. Zoini berea ta merezi duena zuzentasun guzian. Dh 184. Zuzentasuna eztu batere kolpatuko [...] uzten bagitu sekulako zorigaitzean erortzerat. Ib. 240. Eragotzita dago gurarija, zuzentasuna okertuten dabelako. fB Ic II 266. Jueza izateko euki biar dau sendotasun ta zuzentasuna. JJMg BasEsc 79. Ezagutzak eta zuzentasunak ez othe dute galdegiten guziez balia eta zerbitza gaiten haren loriakotz? Jaur 180. Baña Jainkoak au zeukan, nerekiko, aukeratua, onen bidez bere zuzentasun andia agertzeko. Lard 121. Doatsuak zuzentasunaren gosea eta egarria dutenak: zergatik berak izango dira asetuak. Ur Mt 5, 6 (Ur (V), Leon, Ker, IBk zuzentasun; Lç, He, TB, Echn, SalabBN, Samper, Hual justizia, Dv zuzenbide, Ip untsa, Ol, Arriand zuzen, IBe Jainkoaren nahia betetze- ). Auzija imiñi jakela gure Foruben egija ta zuzentasunari. "La verdad y justicia" . (1864) BBatzarN 207. Egun artino, ez dugu zuzentasunaren itzalik ere ikhusi. Prop 1876-77, 134. Erregeari [...] beartzan zuzentasuna eskatzeko. EE 1883b, 225. Gure eginbide hertsienetik baztertzea laiteke eta zuzentasun guzien haustea. Arb Igand 58. Debruak darama laster [...], herriko buruzagien zuzentasuna. HU Zez 83. Zuzentasuna lenbizi: bakoitzari zor zaiona eman. Etxeg ( in Ag AL 7 ) Zuzentasunaren kontra [...] emon direan erabagiak. Ag Serm 492.
(s. XX) Zuzentasunak aginduten dausku gaizkiñak zigortau egin biar dirala. Kk Ab I 27. Baldin zuzentasunaren eta egiaren eskubideai kalterik egin ez ba-die. Zink Crit 71. Gaiztakerien bat / egin ete dabe? / zuzendasunarren / dagoz lotuta? GMant Goi 85 (29 zuzentasun ). Gai ontan jaumaitasuna edo karidadea baño zuzentasuna naiago dutelako. JBDei 1919, 226. Jaungoikoaren zuzentasunak lurraren baittan egiñik daukan itxitegia dala [infernua] . Inza Azalp 115. Sozialismoa gizartean zuzentasuna ipintera [...] datorrela. Eguzk GizAuz 148. Zuzentasunari ta erriaren onari begiratuta. Munita 31. Iainkoaren zuzentasuna aldakor al da orregatik? Or Aitork 65. Leengo artzaien ezten-miztoa, zuzentasun-ezpata biurturik. Erkiag Arran 187. Zuzentasua gura badozu / diruen kontra ez asi. BEnb NereA 242. Zuzentasuna eta xuxentasuna izan dira zure ahal haundienak. SoEg Herr 28-11-1963, 1. Ementxe utzi zituen noski Zuzentasunak bere azkeneko oñatzak lurretik igesi ioan zenean. Ibiñ Virgil 91. Ez da baitezpada saindu izaitea zuzentasunari uko egitea! Ardoy SFran 117. Beti burrukan ibilli gabe / zuzentasunaren eske. Olea 175. Hor ederki agiri bait dira jokabide bien --alde, kontra-- zuzentasuna eta arrazoizkotasuna. Azurm Iraultza 110. Batzutan nortzen ere dituzte Zuzentasuna, Bakea, Egia, Urrikalmena. Lf ( in Casve SGrazi 8 ). Nun ere ez baita zuzentasunik, ez da izaiten ohorerik. EZBB II 72. Peru arlotea egiaren eta zuzentasunaren martiri bihurtua. MIH 337. Zuzentasun eta bidegabekeria hitzen erabateko balioa. MEIG IX 96.

v. tbn. Brtc 254. Añ CatAN 65. Lap 207 (V 92). Ag AL 127. Itz Azald 183. Kortazar Serm 6. CatJauf 93. ForuAG 315. KIkV 65. KIkG 79. ArgiDL 114. Altuna 112. Enb 126. Otx 143. Ir YKBiz 134. Etxde JJ 225. Zait Plat 145. Vill Jaink 107. Xa Odol 265.
azpiadiera-1.1
(Con -(z)ko, adnom.). "Qui est de droiture" Dv (que cita a Zby).
Zuzentasunezko szeptro bat da zure erregetasuneko szeptroa. He He 1, 8 (Lç zuzenezko ). Gure Aita Saindu handi eta maitea bera, zuzentasunezko eta ohorezko lege guzien kontra [...] hantxe baitagoke gathibo. Zby Pel 10. Jesus zuzentasunezko iguzkia. Dh 78. Zuzentasuneko eguzkija. Ur MarIl 88 (Arr May 103 zuzentasunezko eguzkia). Baiña zuzentasunezko ispilu [= Kristo] artan askoz geldiago ta garbiago ta bizkorrago erraiñutzen zan Iainkoaren begia. Or QA 171.
azpiadiera-1.2
Justicia, autoridad judicial.
Zuzentasunaren (justicia) zigorpean erortzeko arrisku aundirik gabe. Etxde JJ 146. Nora ezean eta berriz ere zuzentasunari igesi. Ib. 189.
azpiadiera-1.3
(L, B, BN; Ht VocGr, Dv, VocB ), zuzentarzun (BN, S; VocS 132) Ref.: A; Lh; Etxba Eib. .
Rectitud, honradez, honestidad. "Droiture" Ht VocGr, VocS y Dv. " Zuzentasuna lekutzen ari da geroago ta geiago (B), cada vez va desapareciendo más la rectitud" A. " Job-en zuzentasuna probatzen izan ziran gauzak dagoz Eskrituretan " Etxba Eib. .
Ikhusten duzunean norbait zuhurtziaz, zuzentasunez, mansotasunez, edo bertze zenbait bertutez berregindua. He Gudu 131. Ordean izan dezagun heien fede on eta zuzentasun bera. Lg I 249. Bertute moralak: Justizia-zuzentasuna. Monho 96. Kristauzko prudenzia zer da? --Da birtute bat, euskeraz zuzentasuna esan deikiogu, ezagutu, eta artu eragiten diguna Jaungoikoagana garamazan bidea. Gco II 83. Eurak euki biar ebeen ontasunaren ta zuzentasunaren ezauberia. fB Ic III 288. Zuzentasuna biar genduen, / gertatu gera biyurri. PE 138. Onen bidez iritxi bear dute beren salbazioa zuzentasunaren eskalleratik eta bide zuzenetik joan nai dutenak. Arr May 160. Judas, añ ondo zekiana Jesusen zuzentasun da errueza. Ag Serm 350. Graziako eta zuzentasun oso bateko egoera izatez gañetiko baten. Itz Azald 189. Etzuela lana baizik maite, zuzentasunez ala zuhurtziaz ez ziztakola nehor hurbiltzen herrian. JE Bur 11. Zuzentasunak eraikitzen ditu erriak; pekatuak ordea errukarri egiten ditu. Or SCruz 145. Gaxuxaren zuzentasuna bat-batean yazartzen da eta xutiturik erraiten dako: --Debru franximent lizuna! Zub 106. Zeure goguaren zintzotasun eta zuzentasuanren erakuskarri ixanez ganera. Otx 119. Zeru ortan sartzeko bear dan zuzentasun ta sandutasuna. Ir YKBiz 134. Ni aien lizunkerizko zaletasunak itsusitzen! Ta zer izan naiz ba ni? Ongose ta zuzentasun auek nondik sortu zaizkit neri? ABar Goi 58. Lagun-urkoaren jardueraren zuzentasunagan uste onik izan deike. EAEg 2-3-1937, 1186. Amatxorentzat lotsagarri litzake alabatxo bat zuzentasun eske joatea. Etxde JJ 246. Maite diat aita bere indar eta zuzentasunaren gatik. JEtchep 66. Lenago edarikeriak bezela, orain zuzentasunak atseginduko zaitu. MAtx Gazt 89. Ikasbide txar aiek baiño geiago eragitzen zion amandrearen zuzentasunak. NEtx LBB 39. Sosegau zan alakoren baten, emaztian zuzentasunak kalterik ez ebanetik. Etxba Ibilt 458. Etxe ontako nagusi jaunak / koplatutzera narama, / paregabea zuzentasunez / eta ospetsu dodana. Ayesta 77.
azpiadiera-1.3.1
(Con -ko, adnom). " Ez du zuzentasuneko bidea baizik ezagutzen, il ne connaît d'autre chemin que celui de la droiture" Dv.
Epalle ona dan Jaunak emango didan zuzentasuneko koroia. NEtx Nola 38.
sense-2
2. (V-gip ap. Etxba Eib; Urt, Lar, Añ).
Rectitud, cualidad de recto, rectilíneo. "Aequabilitas motus, mobimenduaren zuzentasuna " Urt I 324. "Derechura" , "rectitud, derechura" Lar. "Rectitud" . " Erregeliaren zuzentasuna " Etxba Eib. .
sense-3
3. Dirección, gobierno.
Zergaitik sartu bear dau Eleizeak politikan edo erreñuetako gauzen zuzentasunean? Itz Azald 51. Ezin itxi ginaike egin eta bete baga, bere nagusitasunak irakatsi eta aginduten deuskuna, Eleizearen ontasunerako eta zuzentasunerako dan guztia. Ib. 48.
sense-4
4. " Zuzentarzun (BN, S), zuzentasun (L, BN), [...] bon sens, jugement" Lh.
sense-5
5. Precisión.
Makineria gallendu zaigu / ta balio aundikoa, / egiten duten lana da berriz / zuzentasun guzikoa. Basarri 132.
sense-6
6. Orden. " Billera au bere ordenan egin bear degu (G-azp), zuzentasunean (V-gip)" Gte Erd 42.
sense-7
7. Sobriedad.
Ni ikaratu nintzan aien zuzentasunarekin jan-edanean. Jan ere neurri-neurrian, edo gutxi. Edateko, ura. Insausti 201.
azpisarrera-1
ZUZENTASUN-EGARRI. Sed de justicia.
Gizasemeak euren barruan daroen zuzentasun-egarria. Erkiag BatB 127. Bere eskuz zuzentasun-egarria asetzeko era aukerakoa. Ib. 90.
zuzentasun
0 / 0 ZUZENTASUN-EGARRI >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper