1. (V ap. A ; Mg PAbVoc, Izt 46r, H (V)), zirkilu (V-ger-ple-oroz-m-gip, G-to ap. A; Aq 377 (G); -illu H (que cita a Iztueta)), zurkulo, zurkuilu (-ullu H, -uillu A).
Recoveco, rincón, escondrijo. " Noiz zirkiluetatik giza artera irtengo dezu? " Aq 377. "Escondrijo, rincón" Izt 46r. "Coin, cachette" H. "Rincón, escondrijo. Zirkillurik eztago etsean nik aratu bakorik, nun bendeziño daukadala-ta? (V-ger), no hay en casa escondrijo que no haya yo revisado" A. Tr. Documentado en autores vizcaínos desde principios del s. XIX. Tbn. lo emplean (todos ellos la forma zirkillu ) Iztueta, Udarregi, Arrue y A. Barriola. Entre los vizcaínos zurkulu es la forma más gral.; hay además zirkilu en Altube, Kirikiño Erkiaga, y zurkulo en un ej. de Azkue.
Erakutsi eijozuz gizon oni emengo zurkulu, tresna, erremienta ta ikuskizunak. Mg PAb 133. [Basoko saguak] ezieban / Topau zurkulurik; / Beebillen estuturik / Txillijoka gaisua. Ib. 98. Luziferren malmutzkerijak bazter ta zurkulu gustietara agino zabaldu dituban ekandu zorigaistokuak. JJMg BasEsc V. Jesus garbija: zuk ikusten dituzu gabaz, ta egunaz, etxe, bide, plaza, baso nai beste zurkulubetan. Ib. 236. Zokondo ta zurkulu billa ibilli zarenak, gaistakerijarako. JJMg Mayatz 148. Nire lagunak bakarrik dira naibageak; Nire etxeko zurkuluetan ez da besterik, Lenago berau zer izaten zan señaleak. AB AmaE 167. Aingiratako toki arek beren etxeko zurkuluak baizen ondo iakiñarren. A BeinB 91. Lekeitioko uriak [...] kale luze luze bat dauko, bertako zurkulu ia guztiak erakusten dauzana. Ib. 83. Badakite plazako zirkilluen berri. Ud 62. Andik laster kale zirkillu batetik aurre artuta aurrean jarri zitzaion. Arr Bearg 541. Nai badok, laster erakutsiko dauadaz emeko zurkulo-okoilluak. A Txirrist 173. Ain lekutako zirkillu eta sokondoetan gorde ta iñok aurkitu ezin izan ebana. Alt EEs 1912, 243. [Diruba] ezkutau egiten eban polito-polito bere etxeko zirkillubetan. Kk Ab I 73. Ilunpen bizian daramat aste osoa, bañan zirkillu batetik argi izpi bat agertzen da. ABar Goi 50. Bere ezpaietan elkar joaz, tarteetan ixuria doa; haien zirkiluetan itotzen da. "Circuitos" . MEIG IX 127. (en colab. con NEtx) Edozein etxe, atadi, kantoi, zurkulu eta egaletan, marmitako usaiña artuko dozu. Zubk Agur 11-8-1973 (ap. DRA ). Enparantzako zurkulu baten egin eben kiosku barria. Etxabu Kontu 33. Círculo, lugar de reunión. Cf.: Erkiag BatB 94: "Iñoiz euki eben zirkulu edo zurkulua, Mogelek esan eukeanez, batzanduteko baztertxu egoki lez; baiña diruz eldu-eziñik ibili ba beti, eta kontserjetasunaren ardurea duban iñok artu nai ez-ta, porrot egiten eban txitean pitean batzar-leku berezia izate orrek".
Nok galdu deusku emen / genduan bake ederra ? / Bertako zirku zurkuluetan, ze deabruzko / Asmaziñoek zortuta dogu oraiñ gerra ? AB AmaE 448.

2. Artefacto.
Otzgaillu ta berogaillu / ere or daude ixpillu, / zorion askon katillu; / berdin erropa garbitze edo / beste edozein zirkillu. Insausti 290. Alperrik izan dira ertiak gizaldi zehar asmatu dituen zirkiluak. "Artificio" . MEIG IX 131. (en colab. con NEtx)