OEH - Bilaketa
37 emaitza ziztrin bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (36)
goiburua
ziztrin.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición meridional, sobre todo vizcaína. En DFrec hay 5 ejs. de ziztrin.
sense-1
I .
(Sust.).
azpiadiera-1.1
(V-arr ap. A
),
sistirin.
"Colgajo de camisa" A.
Belauna agirian / prakeen zulotik, / adurra ta mokoak / okotz ingurutik. / Sistiriña dariozu / ukondoetatik, / txapelaren atala / belarri ondotik. Zav Fab RIEV 1909, 37.
"Colgajo de camisa" A.
Belauna agirian / prakeen zulotik, / adurra ta mokoak / okotz ingurutik. / Sistiriña dariozu / ukondoetatik, / txapelaren atala / belarri ondotik. Zav Fab RIEV 1909, 37.
sense-2
II .
(Adj.).
azpiadiera-2.1
1.
(V, G),
zistrin (V-gip),
sistrin (V, G)
Ref.:
A (ziztrin, sistrin); Etxba Eib (zistriña); Etxabu Ond 116; Elexp Berg; ZestErret
.
Desmedrado, raquítico; insignificante, despreciable (usado tbn. como insulto). "Ama aiñ gorbixa eta umia zistriña" Etxba Eib. "Sistriñe, de cuerpo menudo. Creo que se dice de las hembras" Etxabu Ond 116. "Esmirriado, poca cosa" Elexp Berg. "Pultsera ziztrin hori galdu zazula ta hola" ZestErret.
Zeuganatu egizu nire biotz erkin, ziztrin ta errukarri au. Ur Bisit 61. Arbola aren azpian bere ipurtargia, / aurkietan zan arro, naiz izan ziztrin txikia. AB AmaE 376. An, eskutuan amaitu eien [orriak] euren bizitza zistrin mengela. Ag AL 108. Beti aurkituten dau gizonak argal, ziztriñ, uts da ezereza bere burua itsasoko zabaltasun aulgarriaren altzoan. Ag Kr 61. Arren ondoan erritar neskatxarik aukeratuenak, urri, ziztrin ta itxusi agertzen ziran. Ag G 169. Sei baratzuri ta lau tipula ziztrin. Ib. 323. Txaldan, txatxu, ziztrin, ezertarako ez dan ori al da gauza guztien jabea? Arruti EEs 1913, 203. --Eta zeu sorgiñ, atso motze neu mozkorre. --Neuri esan ori, begira gero sistriña. Alz Bern 78. Eskallu ziztrin oiek. Alz Burr 26. Onetxek irabazten eban alogera urri, ziztriñari, begira bizi ziraan ama-semeok. Alt EEs 1917, 42. Uskeri bategaitik eta eskintza ziztrin bategaitik. Pi Imit III 3, 3 (Ol zirtzil). Txikija ta ziztriña dalako burla egin dautsoela. Kk Ab I 35. Ikusitta daukot jakinge ta ziztriña zarala. "You belong to the lower orders" . Altuna 83. Neu ixanik, ba, sasi arteko / txoritxu ziztrin epela. Enb 129. Ludi au txatxar / Ziztriña dozu, / Txatxar ta eskar / Bagia. Ib. 113. Txori ziztrin orreri egaz egitten itzi dautsagulako. Otx 50. Papertxo ziztriñenik ere etzan arerioen eskuetan eroriko. Ibiñ EG 1951 (11-12), 14. Naiko negar ikusten dogu automobil edo motor sistrinok direla-ta. EgutAr 12-6-1958 (ap. DRA ). Aruntzatxuago mutil ziztrin bi, lurrean ia agiri eziranak. Erkiag Arran 56. Munduaren guzitasuna batera argitzeko, ziztriñegia [gure argitxoa] . Txill Let 134. Yakintzari ta ontasunari ziztriñak ziztrin eresten dautse. "Vile" . Larrak EG 1958 (3-4), 336. Ori bai ori gizona ta ez i, txiki ziztriñori. SM Zirik 90. Nere andra ziztriñak bere burua bota jok ibaira. Ib. 121. Zistrin ori, gaur be adarra joteko umorez? Bilbao IpuiB 136. Jentatze ziztrin hori. Arti OC I 358 (ap. DRA). Gizonaren [...] gogoa ere, kokatzen da, ezta dudarik, emengo izaki zeatz, ziztrin eta mugatuetan. Vill Jaink 133. Aalak egin bear dira lengo bide sistriñak obeagotzen. Etxabu Kontu 215. Zistriña ta makal antzekoa [maixua] . Ib. 13. Bereizten gaituzten gerekoikeria ziztrinak baztertuz elkar har dezagun. MEIG I 113.
Desmedrado, raquítico; insignificante, despreciable (usado tbn. como insulto). "Ama aiñ gorbixa eta umia zistriña" Etxba Eib. "Sistriñe, de cuerpo menudo. Creo que se dice de las hembras" Etxabu Ond 116. "Esmirriado, poca cosa" Elexp Berg. "Pultsera ziztrin hori galdu zazula ta hola" ZestErret.
Zeuganatu egizu nire biotz erkin, ziztrin ta errukarri au. Ur Bisit 61. Arbola aren azpian bere ipurtargia, / aurkietan zan arro, naiz izan ziztrin txikia. AB AmaE 376. An, eskutuan amaitu eien [orriak] euren bizitza zistrin mengela. Ag AL 108. Beti aurkituten dau gizonak argal, ziztriñ, uts da ezereza bere burua itsasoko zabaltasun aulgarriaren altzoan. Ag Kr 61. Arren ondoan erritar neskatxarik aukeratuenak, urri, ziztrin ta itxusi agertzen ziran. Ag G 169. Sei baratzuri ta lau tipula ziztrin. Ib. 323. Txaldan, txatxu, ziztrin, ezertarako ez dan ori al da gauza guztien jabea? Arruti EEs 1913, 203. --Eta zeu sorgiñ, atso motze neu mozkorre. --Neuri esan ori, begira gero sistriña. Alz Bern 78. Eskallu ziztrin oiek. Alz Burr 26. Onetxek irabazten eban alogera urri, ziztriñari, begira bizi ziraan ama-semeok. Alt EEs 1917, 42. Uskeri bategaitik eta eskintza ziztrin bategaitik. Pi Imit III 3, 3 (Ol zirtzil). Txikija ta ziztriña dalako burla egin dautsoela. Kk Ab I 35. Ikusitta daukot jakinge ta ziztriña zarala. "You belong to the lower orders" . Altuna 83. Neu ixanik, ba, sasi arteko / txoritxu ziztrin epela. Enb 129. Ludi au txatxar / Ziztriña dozu, / Txatxar ta eskar / Bagia. Ib. 113. Txori ziztrin orreri egaz egitten itzi dautsagulako. Otx 50. Papertxo ziztriñenik ere etzan arerioen eskuetan eroriko. Ibiñ EG 1951 (11-12), 14. Naiko negar ikusten dogu automobil edo motor sistrinok direla-ta. EgutAr 12-6-1958 (ap. DRA ). Aruntzatxuago mutil ziztrin bi, lurrean ia agiri eziranak. Erkiag Arran 56. Munduaren guzitasuna batera argitzeko, ziztriñegia [gure argitxoa] . Txill Let 134. Yakintzari ta ontasunari ziztriñak ziztrin eresten dautse. "Vile" . Larrak EG 1958 (3-4), 336. Ori bai ori gizona ta ez i, txiki ziztriñori. SM Zirik 90. Nere andra ziztriñak bere burua bota jok ibaira. Ib. 121. Zistrin ori, gaur be adarra joteko umorez? Bilbao IpuiB 136. Jentatze ziztrin hori. Arti OC I 358 (ap. DRA). Gizonaren [...] gogoa ere, kokatzen da, ezta dudarik, emengo izaki zeatz, ziztrin eta mugatuetan. Vill Jaink 133. Aalak egin bear dira lengo bide sistriñak obeagotzen. Etxabu Kontu 215. Zistriña ta makal antzekoa [maixua] . Ib. 13. Bereizten gaituzten gerekoikeria ziztrinak baztertuz elkar har dezagun. MEIG I 113.
azpiadiera-2.1.1
(Precedido de gen., uso sust.).
Giza-bizitzaren ziztriñaz ta ezin erremedatuzko miseriaz mintzatzen asiko bagiña. Vill Jaink 119.
Giza-bizitzaren ziztriñaz ta ezin erremedatuzko miseriaz mintzatzen asiko bagiña. Vill Jaink 119.
azpiadiera-2.2
2.
Malvado.
Pertza albuan, dantzan, Muruko sorgiña, / egazka Anbotoko andere ziztriña. Laux BBa 6. Zelako bezuza zirtzil ta zekena egin dautzue adu ziztrin erraiabakoak? Erkiag Arran 152.
Pertza albuan, dantzan, Muruko sorgiña, / egazka Anbotoko andere ziztriña. Laux BBa 6. Zelako bezuza zirtzil ta zekena egin dautzue adu ziztrin erraiabakoak? Erkiag Arran 152.
azpiadiera-2.2.1
Inmoral, de mala vida (ref. a mujeres).
Emakume ziztrin eta likits orrekin ezkontzean. Etxde AlosT 44. Emakume ziztrin aren burua bere xalantarentzat besterik ezpaitzegon eta arekin bakarrik billatzen baitzun biotz-atsegiña. Etxde JJ 228. Mutillik onenak neska ziztriñen eskuetan jausi ditunala eta beste batzuk erbesteko emakumeen sareetan galdu. Erkiag Arran 110.
Emakume ziztrin eta likits orrekin ezkontzean. Etxde AlosT 44. Emakume ziztrin aren burua bere xalantarentzat besterik ezpaitzegon eta arekin bakarrik billatzen baitzun biotz-atsegiña. Etxde JJ 228. Mutillik onenak neska ziztriñen eskuetan jausi ditunala eta beste batzuk erbesteko emakumeen sareetan galdu. Erkiag Arran 110.
azpiadiera-2.3
3.
"
Sistriñ, sistriña, de carácter o genio displicente"
Iz ArOñ.
.
azpiadiera-2.4
4.
"Inquieto. Ume ziztriñ onek leporaiño nauka
"
Elexp Berg
.
azpisarrera-1
XIXTRIN (V-gip, G-bet).
a)
"Xixtriña, lo raquítico, lo mezquino" Iz ArOñ. "Xixtriñ arraiaua eta antzekoetan (G-bet)" (Comunicación personal).
Estalpe xixtriñ, zarpill batean nolako kantu gozuak! Basarri 63. An zeukaten aurren, alako gizontxo xistrin bat. NEtx LBB 178. Batzuren-batzurentzat "artzai-erri" izatea, gauza xixtriña da. Lek Egan 1972, 24. Kopetako izerdiarekin truk lan-sari xixtriña irabaziz. AZink 130. Baiña lau puntu xixtriñengatik ez nintzan pasa aurreragoko taldera. Insausti 29.
b)
Inquieto.
Geldi bazaude, berealaxe bukatuko det eta etzaitut lotuko ume xistriñak bezela, egon, ba geldi eta ixilik une batean. EgutAr 15-5-1959 (ap. DRA).
Estalpe xixtriñ, zarpill batean nolako kantu gozuak! Basarri 63. An zeukaten aurren, alako gizontxo xistrin bat. NEtx LBB 178. Batzuren-batzurentzat "artzai-erri" izatea, gauza xixtriña da. Lek Egan 1972, 24. Kopetako izerdiarekin truk lan-sari xixtriña irabaziz. AZink 130. Baiña lau puntu xixtriñengatik ez nintzan pasa aurreragoko taldera. Insausti 29.
Geldi bazaude, berealaxe bukatuko det eta etzaitut lotuko ume xistriñak bezela, egon, ba geldi eta ixilik une batean. EgutAr 15-5-1959 (ap. DRA).
ziztrin
-
ziztrin. Tr. Documentado en la tradició...
-
I . (Sust.). (V-arr ap. A ), sistirin. "...
-
(V-arr ap. A ), sistirin. "Colgajo de ca...
-
II . (Adj.). 1. (V, G), zistrin (V-gip),...
-
1. (V, G), zistrin (V-gip), sistrin (V, ...
-
2. Malvado. Pertza albuan, dantzan, Muru...
-
3. " Sistriñ, sistriña, de carácter o...
-
4. "Inquieto. Ume ziztriñ onek leporai...
-
XIXTRIN (V-gip, G-bet). a) "Xixtriña, l...
0 / 0 1 a >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
