OEH - Bilaketa

17 emaitza zizt bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zizt.
sense-1
1. (AN, BN, S, R-uzt ap. A ), zist, sist (L, BN, S ap. Lh ; H, A Apend) .
(Onomat. de punzada, pinchazo, picadura). "Coup de pointe aiguë, entrant sans éffort en un corps. Sartu zion nabala [...] sist " H. "Onomat. de una incisión, punzada, sajadura. Itze bat sartu zait zizt, un clavo se me ha metido, zizt " A. "Onomat. marquant la piqûre, la morsure subite, la coupure" Lh.
Hasten dire goizetik / gure sorginak, / debruz eginak, / sist handik, sast hemendik. / Zer listafinak, / laphar, ausinak! Zby RIEV 1909, 106. Eta sist, mokoarekin, / eta zart, aztaparrekin. Ox 106. Pot bat edo bi / sist edozoini, / asea nun ni. Ib. 118 (en boca de una mosca). Asi ziran [egaztijak] mokoka-mokoka askakuari, sist, atzekatxu lenengotan; sast, urrengotan ez ain kezkatsu. Otx 155.
azpiadiera-1.1
" Egiara fuera ta gezurra zist, egiara kanpo ta gezurra barne (Sal), la verdad fuera, la mentira dentro" A (s.v. hegiara).
sense-2
2. (Onomat. de acción rápida y repentina). "Exprimant un mouvement rapide, instantané. Ioan zen, ethorri zen, agertu zen, estali zen [...] sist " H (s.v. xixt).
Asmo berriko bide bat ikusi omen zuen, kaletik mendirakoa. Zearka ibili gabe zuzen-zuzen joaten omen dira betik gora, zzzzzzzzist! "Aitaren" egin-orduko. A Ardi 39. Goitik beera ta beetik gora dabilen burnizko soka lodiari lotuta zzzzzist! Ib. 39. Besua altxatü zian bonteko izerdiaren txukatzeko, eta zist! khüia ezkapi zeion dürdüllaxka . (en roulant). D. Béhéty GH 1927, 434. Lehenbiziko berhorat heltzean, nahi bazuen eta ez, sist sartzen da sasiaren azpian. Barb Leg 141. Lagunetarik batto sist sartzen zaio aldera. Ib. 144.
azpisarrera-1
XIXT (L, B, BN, S; VocBN, H), XIST (H). Ref.: A; Lh. (Formas con palat. expr.). a) "D'une manière prompte" VocBN. "Ioan zen, ethorri zen [...] xixt, [...] tout d'un coup, inopinément" H. "Rápidamente" A. "Xist joan zen, il partit soudain, tout d'un coup, comme un trait" Lh (s.v. xixt).
Guk badegu txakur bat / deitzen zaiona Lixt, / atiaren gañetik / iju eitian pixt, / azpiko txulotikan / azkar sartzen da txixt. Tx B 149. Jordaniatik xixt joan-jina laster egin duten arabek bidean ehortzi dute bonba edo mina bat. SoEg Herr 1-12-1966, 1.
b) (B ap. A; H; xist H; txist Lh). "Xixt [...] exprime encore un coup de pointe aiguë, entrant sans éffort en un corps. Sartu zion nabala xixt" H. "Pinchazo (onomat.)" A. "Onomat. d'une piqûre" Lh.
Euli plakoa laster asi zan / txist emen ta txist an. Zendoia 93.
azpisarrera-2
XIXTEAN.
azpisarrerakoSense-2.1
a) Rápidamente. "Ioan zen [...] xixtean, il s'en fuit [...] tout d'un coup, inopinément" H (s.v. xixt).
Su eman baliote ere ez zuken lasterrari bortizkiago emanen! Zonbait xahar eta andre ere aurtiki zituen, hain zen xixtian partitu. Egan 1972 (1-6), 56.
azpisarrerakoSense-2.2
b) TXISTEAN (V-m ap. A). "Txistean laiatu, layar superficialmente con las puntas de las layas" A.
Gerri biguna ta beso giartsuak zituen Zeonek, adimenaren lurrak oro txistean naiz zirrian laiatzeko. Zait Plat 41.
azpisarrera-3
XIXT EDO SAST. Rápidamente, de improviso.
Holako guduetan sarthuz, xist edo sast, atheratzeak lanak emaiten ditu ziliporta zonbeit bildu gabe, eta ardura zakua peazuaren alde da. GAlm 1934, 127. (ap. DRA; s.v. ziliporta)
azpisarrera-4
XIXT EGIN (txist e. V-gip ap. Elexp Berg). (Voc. puer.). "Txist eiñ, indizioa sartu. Txist eindda pasauko jatzu pupua. Txist ein biotsut, baiña eztotsut miñik emongo" Elexp Berg.
azpisarrera-5
XIXTEZ. De paso, de improviso; rápidamente, repentinamente. Cf. XIXTAZ (s.v. zizta).
Bere buruaren ahal bezain guti agertzera lehiatzen zen. Xixtez han edo hemen hartako doia ikusia baiginuen ordean. JE Bur 95 (v. tbn. GH 1922, 347 xistez). Xixtez baizik ez badugu ere ikusi, ikusi dugu; labur bazen ephea, laburregi, ikusi nahi ginuena ontsa dugu ikusi. JE Ber 78. Beribileko ene lagunak behatzen du xixtez [...] sakelorenari: hamabiak eta hogoi. Ib. 20. Larrun-mendiari ez gira xixtez baizik ohartzen. Ib. 99. Sartzen zaizko karrika labur batzu. Behin, bietan, hiruetan, xixtez ikusten dugu itsasoa. Ib. 78. So bat bere begitarteari, haren begitartean xixtez botatzen. SoEg Herr 20-9-1956 (ap. DRA ). Ordu berean, xixtez, xori papo gorri bat sartzen da Peio ttipiaren ganbaran. JEtchep 25.
azpisarrera-6
ZIZTEAN.
azpisarrerakoSense-6.1
a) "Exprimant un mouvement rapide, instantané. Ioan zen [...] sistean, il s'en fuit [...] tout d'un coup, inopinément [...]. Syn. xixt-mixt" H (s.v. xixt).
azpisarrerakoSense-6.2
b) Pinchando, zahiriendo.
Mattinek errotik ezagutzen ditu pertsuaren muntatatzeko jikutriak. Ez huni galda sobera goxokeri edo ilhunkeri arrazoin gothorrik. Bainan "sistian" du bere alderdirik hoberena. Herr (ap. DRA ).
azpisarrerakoSense-6.3
c) Patinando, resbalando.
Gizonak artzen ziren maizenik musean. Emazteak trukean edo kalakan. Gu aldiz, haurrak, sistean, ipurdi zikinka. Larz Herr 21-12-1967, 4.
azpisarrera-7
ZIZT EGIN. Picar, morder.
Biok lagun geran ezkero urruti juan bear degu. Tarteka, ori bai, zist egingo dizut. (En boca de una pulga). Bordari Egan 1961 (4-6), 197.
azpisarrera-8
ZIZT ETA SAST (Onomat. de punzar, aguijonear, golpear). v. zizt-zazt.
[Irugarren zuaitzaren] gañean, asieran bezela zeuden jokalariak, zall, zimel, zauli ta kementsu, zizt eta zazt, dinbi ta danba, batak besteari aurrerik artu ezinda. Ag G 103. Demontren firridan emaiten da Pello, sist eta sast bere behien akhulatzen. Barb Sup 170. Artu makillea eta zist eta zast, emonalean zigortu ei yuen agurea. Bilbao IpuiB 56.
azpisarrera-9
ZIZT ETA ZAUST, DSIST ETA DSAUST (Onomat. de pinchazo, de acción rápida).
Izurdeak azpitik gora ta kaiuak goitik bera, dsist eta dsaust, sartuten dira arrañ pilloaren erdian. Ag Kr 38.
azpisarrera-10
ZIZTEZ (sistez L ap. Lh; Dv (s.v. sista)). "Sistez ikhustea, entrevoir" Dv. "1.º (Hb), par intervalles; 2.º (L), rapidement" Lh (no lo encontramos en Hb).
Lana, zistez, badoa. [...] Hor egingia berri bat laster ikhusiko dü. Herr 14-6-1959, 3.
azpisarrera-11
ZIZT-ZIZT (Onomat. de punzar, hincar).
Gizon bat xutik ari da harekin [makilarekin], zilo egiten: sist, sist, sartzen du behin bere tresna zilo bakhotxean eta badoa bethi aitzina. Eskual 11-6-1909 (ap. DRA ).
zizt
0 / 0 ZIZT-ZIZT >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper