OEH - Bilaketa
75 emaitza zelo bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (74)
- amodio
- amoregabe
- anitz
- apostoliko
- ardent
- 1 ardura
- argi
- arrazoi
- 2 arte
- atsegin
- auzoko
- azku
- bantatu
- behaztopa
- bero
- berotasun
- bezainbat
- bitarteko
- debozio
- dei
- 1 dena
- denbora
- doble
- ea
- erabaki
- erakutsi
- 2 erne
- errabiatu
- funsgabeki
- gain
- gaitz
- gaitzikusi
- gar
- gartsu
- gehiegi
- 1 gortasun
- gozo
- haginkari
- haserre
- 1 hazi
- horrenbeste
- hoztu
- hunkitu
- indiskret
- isiotu
- itzaltsu
- juzgu
- kamustu
- 1 kontu
- lar
- laudorio
- libratu
- ministro
- miretsi
- misionero
- modutasun
- neurrigabe
- neurtu
- nolanahi
- 1 non
- okasio
- onginahi
- operario
- pasatu
- pena
- probetxatu
- saiakera
- saiatu
- sospetxa
- 1 zapo
- zelan
- zeru
- zorroztu
- zortada
goiburua
zelo.
sense-1
1.
(Lcc 94, Lar, Añ, Hb).
Celo, cuidado, diligencia. "Zelo, [...] cuidado y vigilancia de cómo se hacen y ejecutan las cosas" Lar (v. tbn. Añ). Tr. No hay testimonios del s. XX.
Hire etxeazko zeloak ni ian niauk. Lç Io 2, 17 (He zelo; TB, Dv, Leon khar, Ker zaletasun, Ol azku, Or arreta, IBk maitemin). Ezen zelo handia duela zuengatik. Lç Col 4, 13 (He grina, TB artha, Dv, Ol, Bibl nek(h)e, Ker lan). Eta guziei baitaxeté Iainkoaren zeloa. Lç Act 21, 20. Har ezak beraz zelo, eta dolu bekik. Lç Apoc 3, 19. Hunela hasi zitzaion / hizten koleraturik, / Iainkoaren alderako / zeloak alhaturik. EZ Noel 89. Zelo onezko hira, amoriozko haserrea, onginahizkoa. Ax 278 (V 186). Arimen salbamenduaren zeloa. SP Phil 105. Jesus, arimen zeloa duzuna. Gç 96. Zelo gaizki neurthu batez bertzeei skandala eman diozoguten. Ch III 11, 2. Ez gakizkola libra debozionearen zelo indiferent bati. He Gudu 168. Ala beitie zelo eta sü handirik ükhen profeitü ezpiritüalarentako! Mst I 18, 2. Orrenbeste Jainkoaren zelo dezun ezkero. Cb Eg II 159. Eztitasunik gabeko zeloa faltsoa da. Lg II 209. Jinkoaren loriarentzat zelo gabe. Mih 3. Zeloak ez balinbadu / lagun prudentzia. Monho 50. Onelako ministro zelo andikoak. Mg CC 136. Orri zelo ona deitzen diogu. Gco II 47. Seme alabak azi ditubee zelo santu bategaz erakutsi onian. fB Ic III 323. Betheko dituzte bere eginbideak zelo eta karitate handi batekin. JesBih 424. On komunaren zeloa. Gy 292. Etxiak ugaritzeko nere semiak daukaten zelo geiegi ori. Bv AsL 204. Siniste eta zelo andiz beterik. Itz Azald 10.
v. tbn. Hm 230. CatLav 415 (V 198). Mercy 28. Egiat 196. JJMg BasEsc 82. MarIl 9. Jaur 396. Aran SIgn 107. Arr May 132.
Celo, cuidado, diligencia. "Zelo, [...] cuidado y vigilancia de cómo se hacen y ejecutan las cosas" Lar (v. tbn. Añ). Tr. No hay testimonios del s. XX.
Hire etxeazko zeloak ni ian niauk. Lç Io 2, 17 (He zelo; TB, Dv, Leon khar, Ker zaletasun, Ol azku, Or arreta, IBk maitemin). Ezen zelo handia duela zuengatik. Lç Col 4, 13 (He grina, TB artha, Dv, Ol, Bibl nek(h)e, Ker lan). Eta guziei baitaxeté Iainkoaren zeloa. Lç Act 21, 20. Har ezak beraz zelo, eta dolu bekik. Lç Apoc 3, 19. Hunela hasi zitzaion / hizten koleraturik, / Iainkoaren alderako / zeloak alhaturik. EZ Noel 89. Zelo onezko hira, amoriozko haserrea, onginahizkoa. Ax 278 (V 186). Arimen salbamenduaren zeloa. SP Phil 105. Jesus, arimen zeloa duzuna. Gç 96. Zelo gaizki neurthu batez bertzeei skandala eman diozoguten. Ch III 11, 2. Ez gakizkola libra debozionearen zelo indiferent bati. He Gudu 168. Ala beitie zelo eta sü handirik ükhen profeitü ezpiritüalarentako! Mst I 18, 2. Orrenbeste Jainkoaren zelo dezun ezkero. Cb Eg II 159. Eztitasunik gabeko zeloa faltsoa da. Lg II 209. Jinkoaren loriarentzat zelo gabe. Mih 3. Zeloak ez balinbadu / lagun prudentzia. Monho 50. Onelako ministro zelo andikoak. Mg CC 136. Orri zelo ona deitzen diogu. Gco II 47. Seme alabak azi ditubee zelo santu bategaz erakutsi onian. fB Ic III 323. Betheko dituzte bere eginbideak zelo eta karitate handi batekin. JesBih 424. On komunaren zeloa. Gy 292. Etxiak ugaritzeko nere semiak daukaten zelo geiegi ori. Bv AsL 204. Siniste eta zelo andiz beterik. Itz Azald 10.
v. tbn. Hm 230. CatLav 415 (V 198). Mercy 28. Egiat 196. JJMg BasEsc 82. MarIl 9. Jaur 396. Aran SIgn 107. Arr May 132.
sense-2
2.
(Lar, Hb),
zelu. (Gralmte. pl.).
Celo(s). "Zelos, zeloak " Lar. " Zeloak, jalousie" Hb. En AxN se explica ielosiaz (300) por zeloaz. Tr. Exclusivamente meridional. En DFrec hay 2 ejs.
Oi alkanzadu daikeano / ez artu jagin [laztanari] zelorik; / gabaz-egunaz serbidu begi / sekula asperzakarik. Lazarraga A14, 1183r. Zelo lar daukeenz [senar emazteak] . Cap 113. Bertan zeloak / penaz betetan ditu / bien gogoak. Mic TAV 3.1.27, 14. Ugartek orain probatzen ditu zeloak zertzuk direan. (Eibar, 1685). SocLen 532. Emazte batek zeloak arturik bere senarrari. Añ MisE 212. Ez diozu eman bear emazteari zeloak artzeko biderik. AA I 589. Inogaz berba bat egiten isten ez badeutsu, zelo arrabijauz erretan badago. fB Ic III 363. Zenbat billdur, zelo, juzgu, ta sospetxa igaroten da estaduba artuta gero? JJMg BasEsc 123. Baña jakizu jaun ori dala / zeloak artzen nausia. AB Olerk 348. Ezelan kendu ezinik / zeloak burutik. Azc PB 129. Zelo ta aserreak. Urruz Zer 106. Arrazoi gabe askok / oi ditu zeluak. MendaroTx 368. Kezkatsu ta zeluz beterik Beronike dala-ta. Erkiag BatB 183. Bere zeluak baketu zittuan entzun ebanagaz. Etxba Ibilt 481. Euskal-Erriko Ama Birjiñok / ez neri zelorik artu, / Itziarkoa baztartutzera / ez nazazute beartu. AZink 60.
Celo(s). "Zelos, zeloak " Lar. " Zeloak, jalousie" Hb. En AxN se explica ielosiaz (300) por zeloaz. Tr. Exclusivamente meridional. En DFrec hay 2 ejs.
Oi alkanzadu daikeano / ez artu jagin [laztanari] zelorik; / gabaz-egunaz serbidu begi / sekula asperzakarik. Lazarraga A14, 1183r. Zelo lar daukeenz [senar emazteak] . Cap 113. Bertan zeloak / penaz betetan ditu / bien gogoak. Mic TAV 3.1.27, 14. Ugartek orain probatzen ditu zeloak zertzuk direan. (Eibar, 1685). SocLen 532. Emazte batek zeloak arturik bere senarrari. Añ MisE 212. Ez diozu eman bear emazteari zeloak artzeko biderik. AA I 589. Inogaz berba bat egiten isten ez badeutsu, zelo arrabijauz erretan badago. fB Ic III 363. Zenbat billdur, zelo, juzgu, ta sospetxa igaroten da estaduba artuta gero? JJMg BasEsc 123. Baña jakizu jaun ori dala / zeloak artzen nausia. AB Olerk 348. Ezelan kendu ezinik / zeloak burutik. Azc PB 129. Zelo ta aserreak. Urruz Zer 106. Arrazoi gabe askok / oi ditu zeluak. MendaroTx 368. Kezkatsu ta zeluz beterik Beronike dala-ta. Erkiag BatB 183. Bere zeluak baketu zittuan entzun ebanagaz. Etxba Ibilt 481. Euskal-Erriko Ama Birjiñok / ez neri zelorik artu, / Itziarkoa baztartutzera / ez nazazute beartu. AZink 60.
azpiadiera-2.1
Envidia.
Au izaten oi da motivo anaia arreben artean zelo eta enbidia artzeko. FamInst 779. Oneek enbidijaz, ta zeloz murmuretan, ta ernegeetan dagoz, inok aintzat artu ez ditubalako. fB Olg 70.
Au izaten oi da motivo anaia arreben artean zelo eta enbidia artzeko. FamInst 779. Oneek enbidijaz, ta zeloz murmuretan, ta ernegeetan dagoz, inok aintzat artu ez ditubalako. fB Olg 70.
sense-3
3.
Inquietud, temor.
Ilarazi baizitue zelogorreki Belénen ta ingúruan ziren aur guzíak. LE Doc 152.
Ilarazi baizitue zelogorreki Belénen ta ingúruan ziren aur guzíak. LE Doc 152.
azpisarrera-1
ZELOAN
(Estar, etc.) celoso.
Zeloak gora zeloak beera zeloan euren artean. EiBer 532.
Zeloak gora zeloak beera zeloan euren artean. EiBer 532.
azpisarrera-2
ZELOTAN
(Estar, etc.) celoso.
Gizona trabenan ta / andrea zelotan. Urruz Urz 62. Zelotan daukat mutilla, zure ondoan lan egiten dedalako. NEtx LBB 62.
Gizona trabenan ta / andrea zelotan. Urruz Urz 62. Zelotan daukat mutilla, zure ondoan lan egiten dedalako. NEtx LBB 62.
zelo
-
zelo....
-
1. (Lcc 94, Lar, Añ, Hb). Celo, cuidado...
-
2. (Lar, Hb), zelu. (Gralmte. pl.). Celo...
-
Envidia. Au izaten oi da motivo anaia ar...
-
3. Inquietud, temor. Ilarazi baizitue ze...
-
ZELOAN (Estar, etc.) celoso. Zeloak gora...
-
ZELOTAN (Estar, etc.) celoso. Gizona tra...
0 / 0 amodio >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
