OEH - Bilaketa
49 emaitza xirripa bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (46)
- ahitu
- argi
- 1 arro
- atzeman
- azpi
- betan
- erasia
- eripa
- erribera
- erripa
- eta
- gurgura
- haizpe
- haraindi
- haratu
- hegi
- holatx
- 1 ibai
- 1 ibi
- 1 itsaso
- jaidura
- jario
- kutsugabe
- laster
- lohitsu
- marmariotu
- mortu
- negar
- ohe
- ongune
- osin
- osintsu
- pilpira
- soinu
- txirripa
- ubide
- ur
- xingola-mingola
- xirripatto
- xirripaño
- xume
- xurxur
- zartzo
- zentro
- ziripa
- ñir-ñir
goiburua
xirripa.
tradizioa
Tr. Documentado en autores septentrionales no suletinos desde Echeberri de Ziburu; al Sur lo encontramos en algunos autores del s. XX como Txillardegi, Villasante, L. M. Mujika, y (en la var. txirripa ) N. Etxaniz, Gaztelu e Ibiñagabeitia.
sense-1
1.
(L, BN ap. A; O-SP 223 y 229, SP, Urt II 8, Ht VocGr 419 Lar <ch->, Lecl, Dv, H (L, BN, G)),
txirripa
Arroyo; pequeño caudal de agua. "Mortuko xirripak, les sources d'eau en hautes montaignes" O-SP 223. "Xirripa mortukoa, ruisseau qui coule de la haute montaigne" Ib. 229. "Ruisseau" SP. "Petit ruisseau" Lecl. "Petit ruisseau, filet d'eau" Dv. "Arroyo" Lar. "1.º manantiales en montañas elevadas (O); 2.º (L, BN?), raudal [cita Dv Prov 5, 15]; 3.º (L), arroyo" A.
Suak ere harengatik egitentik zarzoak, / bai halaber gurguraia xirripa mortukoak. EZ Man II 17. Zuk zeure zainetarik xirripa batzuetarik bezala zeure odola gure salbamendutan isuri duzu. Harb 139 bis. Xirripa baten miratzen zegoela. SP Phil 133 (He 136 xirripa ). Ene Iainkoaren grazia horrela iarieiten da emeki xirripa xume hau bezala. Ib. 134 (He 137 xirripatto). Tristeziaren ithurburutik sortzen diren bi xirripa onak gatik, sei hagitz gaixto heldu dire hartarik. Ib. 465 (He 471 xirripa). Eztiago da guretzat, / Maria, zure izena, / ezen ez harrizkotxoetan / xirripa soiñuz doana. Gç 134. Bihotza hala zihoatan / xirripa ziduriela, / zeruko itsaso handia / atzeman behar zuela. Ib. 107. Bazoazte arinkiago / ezen ez xirripan ura. Ib. 103. Xirripa eta hibai usintsuak. ES 188. Han kausitzen ditu nigarrezko xirripak zeiñez garbitzen baitu gau guziez bere arima. Ch I 20, 6. Ibaia iraganik, xirripan ithotzen. Gy 302. Uhertsik hastapena Urdazurinbi, / ehun xirripek dute bidean berratzen. Hb Esk 94. Bidetan, haitz non nahi sorthuak, xirripa lohitsuak. Hb Egia 154. Edan zazu zure urtegiko uretik eta zure ithurriko xirripetarik. "Et fluenta putei tui" . Dv Prov 5, 15. Primadera goiz batez, / xirripa batera, / ama gabe, bildotxa / gan zen edatera. Zby RIEV 1908, 758. Heldu ziren xirripa baten bazterrerat [...], saltoz iragan eta [...]. Atheka 158. Maiz edan du xirripakotik. Ox 31. Intzolako erreka, erreka iluna, / dena haitzpe, xirripa, hats eta pilpira. Iratz 145. Iturri apala da [...] goldioak berdez margotua, iturburuaren xirripa etengabeaz besterik ez du. Txill Let 22. Ura, xirripatik errekarat bezain segur, [...]. Larz GH 1959, 94. Gure egarri au ezin iraungi diteke ur xortakin eta ez xirripekin: iturburua bear dugu atzeman. Vill Jaink 144.
Suak ere harengatik egitentik zarzoak, / bai halaber gurguraia xirripa mortukoak. EZ Man II 17. Zuk zeure zainetarik xirripa batzuetarik bezala zeure odola gure salbamendutan isuri duzu. Harb 139 bis. Xirripa baten miratzen zegoela. SP Phil 133 (He 136 xirripa ). Ene Iainkoaren grazia horrela iarieiten da emeki xirripa xume hau bezala. Ib. 134 (He 137 xirripatto). Tristeziaren ithurburutik sortzen diren bi xirripa onak gatik, sei hagitz gaixto heldu dire hartarik. Ib. 465 (He 471 xirripa). Eztiago da guretzat, / Maria, zure izena, / ezen ez harrizkotxoetan / xirripa soiñuz doana. Gç 134. Bihotza hala zihoatan / xirripa ziduriela, / zeruko itsaso handia / atzeman behar zuela. Ib. 107. Bazoazte arinkiago / ezen ez xirripan ura. Ib. 103. Xirripa eta hibai usintsuak. ES 188. Han kausitzen ditu nigarrezko xirripak zeiñez garbitzen baitu gau guziez bere arima. Ch I 20, 6. Ibaia iraganik, xirripan ithotzen. Gy 302. Uhertsik hastapena Urdazurinbi, / ehun xirripek dute bidean berratzen. Hb Esk 94. Bidetan, haitz non nahi sorthuak, xirripa lohitsuak. Hb Egia 154. Edan zazu zure urtegiko uretik eta zure ithurriko xirripetarik. "Et fluenta putei tui" . Dv Prov 5, 15. Primadera goiz batez, / xirripa batera, / ama gabe, bildotxa / gan zen edatera. Zby RIEV 1908, 758. Heldu ziren xirripa baten bazterrerat [...], saltoz iragan eta [...]. Atheka 158. Maiz edan du xirripakotik. Ox 31. Intzolako erreka, erreka iluna, / dena haitzpe, xirripa, hats eta pilpira. Iratz 145. Iturri apala da [...] goldioak berdez margotua, iturburuaren xirripa etengabeaz besterik ez du. Txill Let 22. Ura, xirripatik errekarat bezain segur, [...]. Larz GH 1959, 94. Gure egarri au ezin iraungi diteke ur xortakin eta ez xirripekin: iturburua bear dugu atzeman. Vill Jaink 144.
azpiadiera-1.1
(Como segundo miembro de compuestos).
Han aurkitzentu nigar xirripak bere buruaren gau guziez xukatzeko eta garbitzeko. SP Imit I 20, 6 (Ch nigarrezko xirripa, Mst nigarren turrusta, Ip nigarren üthürri). Mendian ur-xirripa, harrien artean / auhen eta nigarrez yausten da bidean. Elzb Po 180. Hara ta, ur xirripa bat argi-argia, ñir-ñir, mendixka baten azpitik sortzen dena erasian. JE Bur 34 (v. tbn. ur-xirripa Zub 18, Iratz 40, Zerb Azk 40, LMuj BideG 222, Gatxitegi Othoizlari 1964, 564). [Labearen atetik zerion] zillar txirripa agortzen zalarik. Lh Yol 12. Gorputzen ederra, ongiaren ederra, egiaren ederra, horra hirur edertasun-xirripa gutienetik gure hel-menean. Lf ( in Zait Plat XIX ). Ur-txirripa garbi bat / ariñ, jostari, ba dator araño. Gazt MusIx 77 (v. tbn. ur-txirripa Lh Yol 24, NEtx Antz 152, Ibiñ Virgil 104).
Han aurkitzentu nigar xirripak bere buruaren gau guziez xukatzeko eta garbitzeko. SP Imit I 20, 6 (Ch nigarrezko xirripa, Mst nigarren turrusta, Ip nigarren üthürri). Mendian ur-xirripa, harrien artean / auhen eta nigarrez yausten da bidean. Elzb Po 180. Hara ta, ur xirripa bat argi-argia, ñir-ñir, mendixka baten azpitik sortzen dena erasian. JE Bur 34 (v. tbn. ur-xirripa Zub 18, Iratz 40, Zerb Azk 40, LMuj BideG 222, Gatxitegi Othoizlari 1964, 564). [Labearen atetik zerion] zillar txirripa agortzen zalarik. Lh Yol 12. Gorputzen ederra, ongiaren ederra, egiaren ederra, horra hirur edertasun-xirripa gutienetik gure hel-menean. Lf ( in Zait Plat XIX ). Ur-txirripa garbi bat / ariñ, jostari, ba dator araño. Gazt MusIx 77 (v. tbn. ur-txirripa Lh Yol 24, NEtx Antz 152, Ibiñ Virgil 104).
azpiadiera-1.2
"(L?, BN?), corriente"
A, que cita el ej. de Dv.
Ez ditu ikhusiren hibaieko xirripak. "Non videat rivulos fluminis" . Dv Iob 20, 17.
Ez ditu ikhusiren hibaieko xirripak. "Non videat rivulos fluminis" . Dv Iob 20, 17.
sense-2
2.
Orilla, ribera.
Iduritzen zitzaitan ibaiaren xirripa ondoan nintzela. "Super ripam fluminis" . Urt Gen 41, 17 (Bibl Nil bazterrean).
Iduritzen zitzaitan ibaiaren xirripa ondoan nintzela. "Super ripam fluminis" . Urt Gen 41, 17 (Bibl Nil bazterrean).
xirripa
-
xirripa. Tr. Documentado en autores sept...
-
1. (L, BN ap. A; O-SP 223 y 229, SP, Urt...
-
(Como segundo miembro de compuestos). Ha...
-
"(L?, BN?), corriente" A, que cita el ej...
-
2. Orilla, ribera. Iduritzen zitzaitan i...
0 / 0 NEGAR-XIRRIPA >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
