OEH - Bilaketa

65 emaitza txiker bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
txiker.
tradizioa
Tr. Documentado desde Lazarraga, es usado por autores vizcaínos y roncaleses, así como por algunos guipuzcoanos como Jauregui, Iztueta o Lizardi (tbn. por Lhande en dialecto guipuzcoano). La forma mejor documentada es txikar, aunque también hay numerosos testimonios de txiker. Añibarro y Kirikiño emplean ambas formas. Hallamos además txikir en Lazarraga y (junto a txiker ) en CatLlo . En DFrec hay 3 ejs. de txiker.
Onom.: Toda chicarra. (1255) Arzam 410. Miguel Chiquirra. (1366) Ib. 410.
sense-1
1. (V-ger-arr-arrig-oroz; Mic 8v, Lar, Añ (V), Dv (<ch-> G), H (<ch-> G; + -kh- L), Mdg 163, Zam Voc (V-ple)), txikar (V, G-to-bet; Izt 27r, H (<ch->, que cita a Izt), A Apend ), txikir (Lcc, Dv (V)) Ref.: A (txikar); Holmer ApuntV (txikar); EAEL 209 .
Pequeño, menudo; mínimo. "Chico, es voz bascongada" Lar. "Chico con grande, txiki ta andi, [...] txikerra andiagaz " Ib. "Pequeño, diminuto. [...] Beatz txikar (G-to-bet), atxikar (V-m), dedo meñique" A, que cita a Moguel. " Kaltza txikarretan iñor ikusi, ¿paños menores?" A Apend. v. txiki. .
Ziudadetxo txikir batean. Lazarraga A10 1177r. Atz txikirra. Ib. A25, 1197v. Hostia andia edo txikarra artuten dabenak artuten dau grazia geiago? Arz 58. Zeure esklaborik txikarrena. Urqz 4. Liburu txikar baten. Oe 168. Hume txikerra zala. Zuzaeta 60. Korputz humanua da mundu txikar bat edo mikroskosmua. Mg PAb 84. Seme bi ta bata nagustuba edo egingo danekua ta bestia txikarra edo pardeletan daguana. CrIc 56. Ze gauza txikerra dan diamantea! LoraS 178. Ume txikarrak daukeezan gurasoak. fB Ic I app., 5. Txikarregia da liburutxu au. EL2 228. Seiña bada denpora bakoa, ta guztiz txikerra? CatLlo 59. (73 txikirrenian) Ez jauna, ta dago Jesukristo guztia Hostia guztian, ta guztia hostiaren apurrik txikarrenean. CatBus 46. Mantxarik txikerren bategaz bere iñoz loitu bagakoa. Ur BulaAl 33. Etzenduketeke nigan arkituko ez lekurik txikarrena ezen laguntzarik txikien txikiena ere. Jauregui 241. Ez ebela goituko armada ain txikarra? AB AmaE 98. Zazpi ta erdiak emoten dituz / etxeko erloju txikerrak. Azc PB 91. Adalsenda bere umetxu txikarrena belaunen gaiñean arturik. Ag AL 153. Neure oilanda nabarra / txikarra, baina zabala. Balad 148. Bere beatz txikarraren azalaz ukitzeko bekokia ba-leuke. Lh Yol 25. An egoan sute-alboan arbitxo bat txikarra. Or Tormes 27. Esterijaz gixon txikarra zan. Otx 11. Lur-txatal bana eurentzat emoten ei-eutsien, andiegoa edo txikerragoa, eurek emonaren neurrien. Akes Ipiñ 26. "Fiat" txiker bat etorren bidean beera errirantz. Erkiag BatB 87. Bai txikarra latindar olerkariaren gizabidezko neurridun mundua! Gazt MusIx 68. Gogoaren batel txikerrak / ur egin zidan. Azurm HitzB 50. Aurtxo txiker bategaz. Ayesta 17.
azpiadiera-1.1
(Ref. a cosas no materiales).
Geuk daukagun agradezimentu txikarra. Urqz 10. Ez jausi faltatan txikarrak direala ustearren bere. Oe 87. Uste izan arren gauza [akziñoren bat] arin edo txiker bat dala. Zuzaeta 68. Guzur txikar bat esatia. Mg CO 146. Ez zan txikarragua beste neba arrebeen debozinoia. JJMg BasEsc 74. Guzurragaz lagunari egiten jakon kalte agirija, eskina guztietati txikarra, edo gitxija danian. fB Ic II 176. Pekatu txikar bat. fB Ic III 293. Ofensa txiker arinenak. LoraS 153. Ez da inos pekaturik txikarrena bere damu santua baga. CatBus 32. Beste erdara-mordolloen kutsurik txikarrena ere bage. Izt C 220. Nai ez deinak onre ez eta abrastarzunik, txikerrak izanik ere. CatR 71. (CatSal 71 txikinak) Kristoren gudari bulardetsuak baña esparik (queja) txikarrenik agertzen etzuten. EEs 1913, 177. Lasterra dian llabur eta txiker. Mdg 164. Bere gogua zetara eguan iñok ezin igarri eikion, ikara txikarrenik be eragiten ezeutsolako bere arpegiko narrubari. Kk Ab I 51 (II 161 txiker). Eguneroko gauza txikarren nekea. Ldi IL 155. Esku biekaz burkoari oratu ta astiñaldi txiker batzuk emonaz [...]. Erkiag Arran 59s. Eskupeko txikerra. Erkiag BatB 187. Loreen usai / argi ta txikarra. Gand Elorri 122. Ez eban aregan utsik txikerrenik be ikusi gura. Onaind STeresa 60. Zuen arteko kezka txikerrak / iñoz gogotik ez artu. FEtxeb 124.
azpiadiera-1.2
(Uso pred.).
Zeure altzora gatorz lurra ba txiker yaku. Laux BBa 136. Txiker eta xume erne ondorean burua lerden jasoaz, gora ta gora mardo indartsu azi ta zorionen batean kozkortu ta garatuta ikusi gogo ebana. Erkiag Arran 66.
azpiadiera-1.3
Humilde, llano.
Errege, nai pobre; / nagusi, nai txiker. EL1 175. Andijak, ta txikarrak, pobre, ta aberatsak, gustijak bardinduko ditu eriotziak. JJMg BasEsc 265. Aren beino andiago izanik ere, txikerrago dena zeurien reinuan. Hual Mt 11, 11 (Lç, Ip txipi, He, Dv xume, Samper txikin, Echn ttar, SalabBN, Leon ttipi, Ur (V, G), Ol, Or, Ker, BiblE txiki). Ekun baidutzu estaltruk edo altxatruk gaiza kuek sigloko sabiuer ta prudenter eta rebelatu baidutzu txikerrekuer. Ib. 11,25 (Lç, Ip txipi, He sinple eta xume, TB, Dv, BiblE xume, Samper txikillin, Echn ttar, SalabBN xinple, Ur (V) txiki, Ur (G), Ker txikitxo, Ol aurtxo). Aundizki eta txiker, guziok, / begira zagun "gerora", / munduko bizitz ezberdiñaren / mallarik ez dan altzora. EA OlBe 99.
azpiadiera-1.4
Tenue (ref. a un sonido).
Ezeban barru aldetik zarata txikarrena be asmaten. Otx 83.
azpiadiera-1.5
txikar (V-gip ap. Iz IzG y ArOñ ).
" Txikarra, el bolo pequeño que se pone entre las dos hileras de los bolos mayores" Iz IzG. .
sense-2
2. "Petite mesure pour liquides, environ un quart de litre. Txikar bat, txiki bat ardo edango degu, nous boirons un quart de litre de vin" H. Cf. txikierdi.
azpisarrera-1
HANDI-TXIKERREAN. En (dependiendo de) el tamaño. "Eztago andi txikerrean yan edana, no consiste el comer más o menos en la estatura" Izt 29r.
Ez dago andi txikarrian arimia eukitia. JJMg BasEsc 21. Eztago andi-txikarrean gizontasuna. EZBB I 114.
azpisarrera-2
TXIKERRETAKO. De la infancia.
Txikarretako pekatu loi ta txikiñak zikiñak goguan daukezala konfesau ezinda egon dirianak egin biarko dabe konfesinoe jenerala? CrIc 180.
azpisarrera-3
TXIKERRETAN. "Txikarretan (V), en la infancia" A, que cita PAb.
Ez neuke osoz esango euskeraz kredua, ta dakidana bere erdi erdera ta erdi euskera: alan erakutsi eusten txikarretan. Mg PAb 162. Badira bai txikarretan edo geruago ganadu edo giberriren bategaz egin ditubezanak pekatu ezañak. Mg CO 165.
azpisarrera-4
TXIKERRETATIK (V-ple-arr; -tati V-ger-ple; txikarretatik H <ch->; txikir- V-ger), TXIKERRETARIK (V-ple-arrig; txikar- V-oroz; txikir- V-arrig). Ref.: EI 154-155. Desde pequeño. "Depuis petit, depuis l'enfance" H (s.v. txikarra).
Lotsatuten dira azita, ainbeste gauza loi ain txikarretati egiña. Mg CO 159.
txiker
0 / 0 ABENDU TXIKER >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper