1. (V-ger-ple-arr-oroz-m-gip, G-to-bet; H (<ch->, que cita el ej. de Izt)), txamar Ref.: A; AEF 1960, 41; Etxba Eib ; Holmer ApuntV ; Elexp Berg .
" Txamarra, chaqueta de hombres" A. "La clásica txamarra o txamarrote sin cuello, ribeteada con cinta negra y generalmente de color azul oscuro. Hasta no hace muchos años estas txamarras solían ser asimismo blancas, rojas, verdes, etc. (V-m)" AEF 1960, 41. "Chaqueta" Etxba Eib. . "Chaqueta de goma, cazadora, txamarrea " Holmer ApuntV. . "Zamarra, chaquetón" Elexp Berg. . Cf. Lar: "Chamarra, balandrán, es voz bascongada, síncope de etxamarra, que significa término y señal de casa, y la chamarra es vestido de casa". Cf. VocNav s.v. chamarra. v. 1 jaka; cf. 1 zamar. Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XIX. Hay ejs. de txamarra no ambiguo en Arana, Arrese Beitia, Beovide, Azkue (BGuzur 114), Enbeita, Eguzkitza (RIEV 1927, 436), Bilbao (IpuiB 150), Uztapide (LEG II 74), B. Barandiaran e Insausti (149), y de txamar en Lhande, Anabitarte e Insausti (100).
Txamarrak janzi bage bizkarretik zinzilika dituztela, mauka-utsean plazan egotea. Izt C 253s. Jupoi edo txamarra motx bat. Aran SIgn 60. Txamarrea bekarren domeketakoa. AB AmaE 234. Franzisko, txamarra ori motzegi daukazu; nik egingo dizut tunika bat luziagua. Bv AsL 50. Batzuk bere lanerako txamar ta eskalapoiakin, besteak igande ta jai egunetan jantzi oi duten bezela jarriak. Lh Yol 29. Liberalai txamarrak kendu zizkien. Or SCruz 72. "Txokor" ederra daula biztuta mosuan, / "txamarra" dotoria soin edo besuan. Enb 164. Gerruntz-gona-txamarrak josi eutsazan, ezetariko edergallu bakuak. Otx 125. [Guda-jantziak] prakak, txamarra luzea ta txapel-txatala. TAg GaGo 84. Txamarra zartxo bat, jauna zuri, / gorputz eder orren estalgarri / emango nizuke gustu andiz / luze laburrean ongi balitz. (G-bet) 'Zamarra' . A EY IV 123. Txamarra, galtza luzeak, lanerako galtzak, eunezko polainak eta zamarra. "Guerrera [...] tabardo" . EAEg 8-1-1937, 756. Aita-semeak jantzi zituzten arroparen gaiñetik zirazko txamar zabalak. Etxde JJ 256. [Ganadu perian] gizonak txamar beltz, abereak "txamar" gorri. Anab Poli 133. Lepo-aurreko txamarreko txuloan lorea jartzeko. Ib. 135. Zure txamarraren ezkerreko sakelean. Lab SuEm 205. Pello ere an zebillen / txaleko ta txamar. (In Uzt LEG I 235 ). Jersei gabe, alkandora utsarekin txamarra jantzita. JAzpiroz 190. Eskerrak txamarra zar bat burutik bera artu nuala. BBarand 49.
v. tbn. JanEd I 95. Ag EEs 1917, 202. Alz Burr 22. Ldi BB 6.

2. (BN, Sal, R) Ref.: A; Lh .
"Delantal de segadores" A.

3. (BN-baig ap. A ; Lh), xamarra (Chaho), txamar (L-ain ap. A ).
"Blusa" A. Cf. VocNav: "Chamarra. [...] Blusa negra y corta, usada por los hombres (Valcarlos)". v. xamar.