OEH - Bilaketa

46 emaitza tuta bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 tuta.
sense-1
1. (BN, S, R ap. A ; VocBN , Hb, Dv (BN), H, Foix) (Nombre aplicado a diversos instrumentos como cuerno, trompa, corneta, clarín, bocina, etc.). "Cornemuse à un seul tuyau" VocBN. "Instrument à vent, habituellement une corne, qui n'a qu'une note et ne rend qu'un son" H. "Cuerno o corneta de cuerno" A. "Corne creuse pour signaux d' appel, tüta" Foix (Lhande deduce de aquí un supuesto tema tüt). v. turuta, 1 tutu.
Arzaiñ gisan bestiturik, / gatzarpa eta makhila harturik, / [...] tuta aztaparrian. "La cornemuse" . Arch Fab 123. Hori da urruntik heldu den armada baten burruma. / [...] / Berek tuten seinua adiarazi dute, / eta etxeko jaunak bere dardak zorrozten tu. Balad 261. (Azkue recoge otra versión de este "Cantar de Altabizkar" en su diccionario (s.v. tuta): beren tuten soinua adiarazi dute) [Joaiten ahal zira] zure emaztearen eta zure haurren besarkatzera, / zure darden garbitzera eta altxatzera zure tutekin. Ib. 263. Goizeko bortz orenetan tuta batek atzar arazten gitu. Prop 1884, 178. [Trein-buruzagiak] bere tuta hartzen du eta jotzen luzaz eta luzaz. Barb Sup 27. Hasiko dira mila oihu eta harramantza: tuta, goare, xilintxa, oihu, marraka eta garrasia, orro, guzietarik. Ib. 122s. Ez jo tutarik zure aintzinean. "Tuba" . Leon Mt 6, 2 (He, TB, SalabBN, Ur, Ur (V), Echn tronpeta, Dv, BiblE turuta).
azpiadiera-1.1
Tirreniko borontze-tuta dun turutak bezela. Zait Sof II 14 (157 "tuta, turutaren aoa (BN)").
sense-2
2. (V-ger, L, BN, S, R-uzt; Hb, GèzeDv, Alth) Ref.: A; Lh .
"Tüta, navette" Gèze. "Canette" Ib. 322. "Navette. N'est-ce pas plutôt la canule renfermée dans la navette?" Dv. "Lanzadera del telar" A. "Khanabera mehe zathi bat, hari itzulikatuz bethea, lantzaderan haria alde bat eta bertze deramana" Alth in Lander RIEV 1911, 597. Para una descripción completa de un telar, v. Lhande pág. 411.
Sare-xulo bakoitza lau ari-gurutzez: / aiñezkak (marsoka, tuta) zenbat zizta, neurtzen asi zaitez. "Lanzadera" . Or Eus 104.
sense-3
3. Tubo.
Ezarten delarik xiluan kanabea edo sagükitze xotx hütz bat, tüta batetarik bezala elkhi dadin barneko aizia. [...] Bürützen bada dezhantaztia, tüta hori üzten da orano xiluan oren zonbait, aitzina aizia yalki dadin. Alth Bot 11s. Tuta batzuetarik igortzen dute bertz heien barnerat ur irakituaren lanhoa. JE Bur 87. Daukan olioa lanhotan atheratzen zako, untziari datxikon tuta batetik bertze untzi ur hotzez bethe baterat baitoa. Ib. 87n. Halako uraren jastatzera berunezko tuta zikin horien ahotik! Ib. 35.
sense-4
4. "(V-ple-arr-oroz-m-gip, G-goi), tango, juguete de niños; vulg., cotán" A. v. 1 tango.
sense-5
5. Sonido de bocina de automóvil, sirena, etc.
[Otoaren] atheko leihorat hor agertzen zaiku muthiko luze mehats bat. [...] --Ez duzue tuta jo. Bizikleta kaskatu dautazue eta hautsi. JE Ber 45. Treinaren tuta entzun orduko. Larre ArtzainE 96. Bazuten tuta, lanaren geldi-seinalea. Ib. 95.
azpisarrera-1
TTUTTA. (Forma con palat.). a) "Terme de tisserand, petite cheville de roseau, placée au milieu de la navette, de laquelle l'ouvrier tire le fil de la trame par le mouvement qu'il lui donne" VocBN.
b) Tubo. "Bobine, tube" (BN-mix). Premorena 3.
Anzera luma handi baten punta har, hartarik ttutta bat egin. EskLAlm 1893, 14. Ttutta luze bat arnoan sarthu-eta, hartu xorta bakhar bat, bainan ez gehiago. Prop 1894, 147. Bertzaren zolarat xortaka erortzen baita haren olio [...] goxoa, berinazko ttutta mehe batek bertzaren azpian dagon untzi batetarat deramana. JE Bur 87. Mikroskopa metalezko ttutta luxe bat dela. JE Med 31.
"Caña agujereada" A.
Aiei dei egiteko turuta edo korneta batek bear egiten ziola. [...] Baita Erregeak esan ere: "oraintxe agintzera noa bada berria Parisera, Prantzikoak abo-ttutta [='boquilla'] legunagoa baitute". Or SCruz 16.
c) "Petite cornette" H (s.v. tutua).
Xilinta, xixtu, ttutta. Barb Sup 80.
Bocina de vehículo.
Pette bazuan, bere bierrotaren gañen, ximista bezain zalhe. Ttütta akhitüxerik zian; aitzina ufatzeko plazan, hats tirrita bat gibelerat juaiten zeron. Bena ttüttak ezpeitzian erabilten gizuna, Pette etzen khexü hüxtü marhaillo baten baizik ez egin ahal ükheitiaz. Eskual 14-8-1908, 3.
azpisarrera-2
TTUTTA BELTX. Escopeta.
Kaiet-ek, ttutta-beltxa / harturik eskura, / Hartz-ama botatu du / lau zangoez gora. Etcham 232.
azpisarrera-3
TUTA-BETETZEKO. "Tuta-bethatzeko (BN), navette du métier à tisser" Lh.
azpisarrera-4
TUTA EGIN. Hacer cencerrada.
Tzintzar eta tzintzarrots / tüt eta tütots / Jaun erretorak eran dereikü / egin ditzagün gai oroz. RIEV 1924, 514.
azpisarrera-5
TUTAK EGIN. Hacer cencerrada.
Emazte bat, gazterik ezkondu zena, handik laster alargundu, eta berriz ere ezkondu: tutak egin ziozkatenetz, ixtoriak ez du aipu. Lf Murtuts 40.
azpisarrera-6
TUTAK JO. Hacer cencerrada. "Tutak norbaiti iotzea, jouer des cors à quelqu'un, le charivariser" H. v. TOBERA(K) JO.
Nunbait hatxeman ditu aitaren paperak, / sekula gauz' onik ez, lohi ta alferrak; / aise jotzen daizkote tut eta toberak. Oxald ( in AstLas 73 ). Orai behar sofritu zinak eta trufak, / eta gero, ondotik joko tuzte tutak; / holako anderiak gizonentzat hautak. Ib. 74.
azpisarrera-7
TUTA-HOTS EGIN, TUTOTS EGIN. Hacer cencerrada.
Tzintzar eta tzintzarrots / tüt eta tütots / Jaun erretorak eran dereikü / egin ditzagün gai oroz. RIEV 1924, 514.
azpisarrera-8
TUTA-SOINU. Sonido de bocina, bocinazo.
Ez dugu ikusten nehor, aditzen ere ez deus, tipust-tapastean Urtsu-mendi zolatik tuta-soinu ozen bat baizik. JE Ber 102.
azpisarrera-9
TUTEZ. A voces, a gritos.
Eltxoa badoa botzturik / bitoria, erraiten duelarik. / Guzier dio tutez: bitoria! "Il sonne la victoire, va partout l'annoncer" . Arch Fab 103.
azpisarrera-10
TUT-TUT-TUT EGIN. Hacer cencerrada.
Bena baliz ere norbait / tut tut tut egitera dezidaturik / argra gabe nahi guntukezu / izan esposaturik. PierKat 47.
tuta
0 / 0 2 tuta >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper