Harremana

    OEH - Bilaketa

    162 emaitza presente bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    presente.
    tradizioa
    Tr. En la tradición septentrional se documenta la forma present, que tbn. se encuentra en Ros, Mendiburu y Ubillos. En los textos meridionales la forma documentada es presente. Su frecuencia disminuye en todas las acepciones desde principios del s. XIX. En DFrec hay 24 ejs. (1 septentrional) de presente y 6, septentrionales, de present.
    sense-1
    I . (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (Lcc), present (SP).
    (Tiempo, momento, etc.) presente, actual. "Presente cosa, gauza presentea " Lcc (el significado es ambiguo).
    O iaun hona, gogo dizit oren present honetan / goardatzeko bekhaturik bizi nizan artian. E 41. Zein baitzén denbora present hartako figurá. " Pour le temps présent" . Lç He 9, 8 (Dv oraiko, Ker oraingo ). Saldu daben fiadurik gorago zeinda pagua ordu presentean egonik. Cap 109. Ordu presente oni begiratzen badiot. Cb Eg II 94.
    azpiadiera-1.1.1
    (Uso predicativo).
    Eztu igarena, eztu jinen dena, eztu presentekoa baizi, eta present dena ere eztakigu noiz dugun. Tt Onsa 99.
    azpiadiera-1.2
    2. present (S ap. Lrq ; Urt, Dv, H) .
    (Uso predicativo). (Estar, etc.) presente. "Adesse, present, lekhuaren gáñean izan " Urt I 241. Tr. Su mayor frecuencia relativa se da en los textos suletinos.
    Badirade hemen present diradenatarik batzu herioa dastaturen eztutenik. Lç Mt 16, 28 (TB present izan ; He hemen direnetarik ). Zerren arimaetan klaramente / dago musikea beti presente. Lazarraga B3, 1154r. Eta nola dagon aldareko Sakramentuan presente. Ber Trat 53v. Infernurat ieusten baniz han present zira. Tt Arima 12. Ordu bietan presente dago Bikarioaren aurrean. EiBer 532. Egiazki eta errealki present zarela sakramendu huntan. Ch IV 4, 2. Meza guzian presente dagonak. El 62. Jaungoikoa dan partetik gauza guztiak dauzka presente, eta eztu memoriaren bearrik. Iraz 55 (v. tbn. Oe 58; cf. infra PRESENTE EDUKI). [Othoizten zaituztet] nik, present naizenean alabainan hain xume agertzen naizenak zuen artean, eta absent naizenean hain ausart zuen alderat. He 2 Cor 10, 1. Ezi sakramentü huntan egiazki present zütüt. Mst IV 11, 1 (SP presentean ). Testamentu onetan presente arkitzen diranak. Cb Eg III 223. Orhoit zaite Jinkoa present dela. Mih 66. Jesü-Kristo errealki present idereiten baita Meza seindian. CatLan 135. Jauna beti present dugu, / beti begira dagoku. Monho 148. Geldituzéna bateo ain erreálki presénte. LE Ong 28r. Gurasuak ezpalijuaz eurakaz, edo juan arren beti presente ezpadaukeez. JJMg BasEsc 255. Bethi present zarelarik. JesBih 460. Han present diren orogatik. UskLiB 46. Süjet hunen ama zuin beita present. Etch 506. [Zure Aita] baitago presente gauza guzientan [sic] . Samper Mt 6, 18 (Hual presente baitago ). Barrabas bere Satanasekin / presente eriotzian. Xe 363. Iru apuntadore / an zeuden presente. Ud 71. Sakramentü saintü hortan present zirela. Ip Hil 233. Present espiritian, manka besuen artian. (S). RIEV 1927, 700. Ni ez nintzen presente egon. Arti Tobera 278. Lotsa gutxikin egongo ziñan / danen aurrian presente. Uzt LEG I 306. Jokoa egiteko momentuan neu ez nengoan presente. Albeniz 161.
    v. tbn. EusJok II 83. PE 22. Yanzi 182. Present: Xarlem 146. Jaur 366. CatS 65. PierKat 47.
    sense-2
    II . (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    1. present ( VocBN , Dv, H).
    "Cadeau" Gèze. " Present bat egitea, faire un présent, un cadeau. Au plur., cadeaux de noces, de baptême, etc." H.
    Eta presentak igorriren dirauezé elkharri. Lç Apoc 11, 10 (He present; TB, Dv, Ur (G), IBk emaitza, Ur (V) opari, Ker bezuza, IBe eskuerakutsi ). Atrebitzen naiz zure señoriari ain present apurraren <apeuraren> bidaltzera. CartEsp 460. Zergatik artu baitzituen Nahamenganik donak eta presentak. MRos 15a, 1r. Ofrezitzen baitiogu presente bat guzis abaratsa. Ber Trat 30r. Artzainak bere presentez / nausi konfesatzen. EZ Noel 56. Presentak eman ziotzatenean. Harb 67. Igorri zerautzan bere anaia hari aitzinetik presentak. Ax 71 (V 46). Jauriko presentak eskua ondoan. Bela 34. Bai Tiriako donzeillak / presentez kargaturik. Hm 52. Zoinbait denboraz luzaturik bere presenta eta bere donoa. Tt Arima 40. Zeruak egiñ presenta / orai agertzen munduan. Gç 63. Ezin zinaio Jaungoikoari / presente andiagorik. Urqz 80. Jüje garratz [...] zuñ presentez ezpeita apaisatzen. Mst I 24, 1. Egin ziozkaten lurreko beren presentak. Mb IArg I 165. Zuen diñako presente edo obra berrizko doairik ez dakart. Cb Eg II 3. Ekharri zioen present edo emaitza hainitz. Lg I 334. Bere kreaturei egin ahal diotzoketen present aberatsenak. Mih 102. Zor nizun zuri liburu onen eskintza edo presente labur au. VMg III. Presentik ezpeinin. Etch 186. Orietaik tugun presentak / neka bidia inozentak. Bordel 59. Egorzkiok horri hire present berak. Gy 153. Ekarriko diyot afal ondoako presente txiki bat. Sor Gabon 46. Baldin tiranoen presentak ez balire bethi lanyeros. Elsb Fram 60. Ethorriak hekien herriraino presentik handienekin. Jnn SBi 17. akotxak eroiela / beren presentia. (V-ger). Balad 195. Aste guzietako bere present-andana. Lf Murtuts 9. Eskuak presentez beteak heldu den norbaiti. Ardoy SFran 250. Presentak eskuratu ondoan. Xa Odol 333. Ez ninduen harek ere ahantzi present eder batekin. Larre ArtzainE 112.
    v. tbn. Present: Saug 28. Ch I 24, 1. CatLan 38. AstLas 37. Ub 63. LuzKant 63.
    azpiadiera-2.1.1
    (Uso pred.). " Liburu hau present ekarri dautzut (BN-arb)" Gte Erd 60 ( erregalo eman (AN-5vill)). v. infra PRESENTE EGIN.
    Eman baleizie present zunbait pularda. Etch 480. Present uzten diotza [ezpata eta puñala] Birjina Mariari. Laph 34. Untzi bat [...] nonbeiko printze batek present igortzen ziona. Jnn SBi 57. Hitz-pollit batekin, zart! [liburua] emanen zion present. Lf ELit 278.
    azpiadiera-2.1.2
    "Il se prend pour souvenir, compliment, souhait, de cadeau qui en est accompagné ou qui en est le signe. Zure presenta izan dut, j'ai eu (reçu) votre présente" H.
    azpiadiera-2.2
    2. (En una carta, refiriéndose a la misma). (La) presente.
    Aseguratzen zaitudala nere fidelitateaz fin emanen diot presenteari. (c. 1597). FLV 1993, 464. Orai puntuan errezebitu dut presentarekin aurkituko duen karta hori, zoiña baita ene kusin kapitene Meriteinnek bidaldua. Ib. 465.
    azpiadiera-2.3
    3. present (S ap. Lrq ; H).
    Presente, tiempo presente. "(Le) présent" Lrq.
    Zeren konserbatu bainauzu anbat denboraz eta orai presente onetan. Ber Trat 74r. Egiteko guztiak egunetik biharrera, presentetik ethorkizunera eta gerotik gerora luzatzen dituena. Ax 44s (V 28). Léngoa, oraikoa, gerókoa dagókio [Jangoikoari] presénte bátean. LE Doc 120. Jinkuak ikhusten dütü igarana, presenta eta gerua. CatS 2. Betiko loa nahi nuke / presentearen atean. Azurm HitzB 36.
    azpiadiera-2.3.1
    Presente (tiempo gramatical).
    Berbo pairuzkoaren edo pasiboaren presentean. ES 95.
    azpisarrera-1
    PRESENTEAN.
    azpisarrerakoSense-1.1
    a) (Estar, etc.) presente. " Presentean zen, il était présent" SP.
    Hik Martin Arano arzen duk Johana presentean dagoenau eure emazteren? (Huici, 1506). FLV 1992, 56. Ezen zuk hartu duzula eta hartzen zure senhar lejitimotan N. presentean dena. Lç Ins B, 6r. Baldin haurkendu bagina presentean Kalbarioko oianean. Ber Trat 17v. Hilltzen denak presentean du Iaun bihotz eztia. EZ Man II 93. Han presentean edireiten direnei. Ax 238 (V 159). Presuna haren beraren presentean ezteneko erranak. Ib. 288 (V 151). Zu hemen presentean enekin zare aldarean. SP Imit IV 1, 8 (Ch gure hurbillean eta aitzinean, Mst nihauren khantian ). Ezen zu zeroni zaitut egiazki presentean hemen zure sakramenduan. Ib. 11, 1 (Mst present zütüt ). Galde egin zuan ea pelukerorik ba al zegoan presentean. Albeniz 57.
    azpisarrerakoSense-1.2
    b) " Presentean, à cette heure" H. "/présentin/, maintenant" (S). Lrq.
    Nik presentean jakin al dudana aur da, eta etorkizunaz asegura bedi zure señoria esana egonen naizela. CartEsp 453. Gaitz guzietarik, pasatuetatik eta presentean diradenetatik. Ber Trat 72v. Nigar egin ginezake fuña xukatzeraño, / presentean ere isurtzen eztugu gutiago. EZ Man I 114. Eta othoitzez nagotzu presentean ene errezibitze hau balia dakidan neure salbamendutan. Harb 220. [Ethorkizuneko pena] hura ere presentean bezala [...] daduka. Ax 596 (V 384). Ikhusten du presentean / bien diferenzia. Arg DevB 35. Presentian dena, igarenaren eta jitekoaren artian pundu eta momento bakoitz bat. Tt Onsa 99. Bai nik ekarri presentean neurekin. Acto 211. Ni nohan lekhurat zuek ezin zathozkete, hala erraten darotzuet zuei ere orai presentean. " Modo" . He Io 13, 33 (HeH, Dv orai ). Üdüri bazaizü presentian garhaitzen zütiela. Mst III 36, 3 (Ch orai ). Agerrekoa presentian Kabalerenian. " Terre d'Aguerrea que ceux de Cabalerenia possedent" . (1768) SenperEus 73. Damnatiak presentian gorpütz eta arimetan erratzen direa Ifernian? CatLan 60. Aingeruen janari sakratua / presentean ezin errezibi. Iraultza 27. Azkarki defenda gitian / orai heben presentian. Xarlem 457. Emandezádan árteo bere bedeizioa, ta salbázio eternoarén baiméndea, eta preséntean ene bekátuen barkaméndua. LE Ong 123v. Kolejiyoan gorde / zuten presentean. FrantzesB II 39.
    azpisarrera-2
    PRESENTE EDUKI.
    Tener presente, tener en cuenta, considerar.
    Presente euki daiela aztu baga. OrdEib 733. Causinoren liburua / beti presente euki. DurPl 93. [Jaunak] beti presente dauka / guztion kontuba. FrantzesB II 62. Eukiteko beti presente geure Jaun ta Jangoikua dala solo, baso, nai edozein leku ta biargintzatan. JJMg BasEsc 87. Gauza guziyak presente dauzka, / badaki nola itzegin. Ud 146. Jose de Beaskoetxea, / presente euki: / galdu arren dirua / ez izan erruki. EusJok II 84.
    azpisarrera-3
    PRESENTE EGIN.
    azpisarrerakoSense-3.1
    a) Regalar; ofrecer.
    Present egidazu othoi fin on baten orena. EZ Man II 44. Sartu dira barrena, / Manueltxogana; / presente egin diyote / arkumetxo bana. (1705). GavonC Egan 1956 (5-6), 30. Present egin zioten prinzipe aur oni Txinako txakur polit bat. Mb IArg I 231. Lonbardiako erresuma / present deizüt egiten. Xarlem 1374. Egin ziozkan presente Jesusi bi serbitzari leial. Bv AsL 171.
    azpisarrerakoSense-3.2
    Present egin ziozala bere seme maite onezaz. Ub 18.
    azpisarrerakoSense-3.3
    b) Manifestar.
    Aita Leoni presente egiñ diyo: / nai degu lege puruba. Ud 135.
    azpisarrera-4
    PRESENTE-EMAILE.
    (El) que hace presentes.
    Baldin kausi baledi bertze halako kargu, eta present emaille bat. ES 169.
    azpisarrera-5
    PRESENTEKO.
    azpisarrerakoSense-5.1
    a) (Dv, H).
    "Présent, la présente personne [...]. Presenteko jauna, le présent monsieur" Dv.
    Lehiaz eztarazut ezkribatzen luzazago; fin egiten dizit presenteko hunezaz. Echaux 155. Prezatzen ez baditutzu presenteko hitz fiñak. EZ Man I 53. Presenteko kofesioan. Harb 195. Hain [...] ikharatu ziren, ezen presenteko guztiak, are ziren gaixtoenak ere, ethorri baitzeitzan galdegitera. Ax 572 (V 366). Sinatu dut presenteko aprobazionea. (In Arg DevB II ). Presenteko karta edo guthun gomendiozko hunen eramailea. ES 400. Eta izanen da gure presenteko manamendua irakurria eta publikatua herrietako pregarioetan. CatLav A, 4v (V 5). Ez jakinez neronek eskribatzen, eskribarazi izan diot presenteko kitantza hau [...] Beneseneko jaunari. (1753). SenperEus 152. Presenteko letra huntaz. (Osses, 1792). RIEV 1934, 689. Presenteko dekreto onen kunplimentua. FrantzesB I 100. Dekreto presenteko au. Ib. 99. Presenteko indulientzien plama hunentzat. JesBih 473.
    azpisarrerakoSense-5.2
    b) Presente, actual, de ahora. " Presenteko egitekoa, l'affaire présente" H. "/preśénteko/, du moment présent, de maintenant" Lrq.
    Presenteko bizitzearen eta ethortekoaren promesa duelarik. Lç 1 Tim 4, 8 (He, Dv, Bibl oraiko, Ol, Ker, IBk, IBe oraingo ). Zeren iuramentu batzuk baitira presenteko gauzez. Ax 257 (V 172). Libra gaitzatzu presenteko tristeziaz, eta sekulako boztasunaz gozaraz. Hm 164s. Guthiziatzen bazare presentekoez. SP Imit III 16, 1. Ez presenteko doloreak, ez etorkizuneko kasuen beldurrak. SP Phil 471. Zeren dugun trabaillua / presenteko [mundu] hunentzat. Arg DevB 106. Predikaria presentekoei xoilki mintzo zaie; iskiribatzaillea presentekoei eta ethorkizunekoei. ES 150s. Presenteko atsegiñ iragankor baten itxurapen enganiosez. Ch III 26, 3. Presenteko gaitzak. He Gudu 152. Presenteko gaizen amuriuaz. Mst III 30, 3. Presenteko bere estatuak. Brtc 119. Presenteko denbora. Jaur 174.
    azpiadiera-2.1
    (SP (que cita a Ax), H) .
    (Uso sust.). (Lo) presente.
    Iragana eta ethorkizuna presentekoarekin lothurik eta bat eginik, etzaiku presentekoa hain labur iduritzen. Ax 155 (V 102). Ioana ioan, ethorkizuna ethorkizun, presentekoa da gure, eta ez bertzerik. Ib. 154 (V 102). Denbora da gauza bat, igarenaz, presentekoaz, eta jitekoaz egiten baita. Tt Onsa 98. Zeren hirur parte haietarik, gure biziak ezpaitu poseditzen bat baizi, baita presentekoa. Ib. 98.
    azpisarrerakoSense-5.3
    c) (Adverbial). Para el presente.
    Zure umeari ardiets diotzotzu iragan denborarenzat urrikirik miñena; presenteko, leialtasunik handiena; eta ethorkizunekotzat, deusek ezin inharrosiko duen konstanzia bat. Mih 58.
    azpisarrera-6
    PRESENTEKOTZAT.
    "Pour le moment, quant à présent" H (s.v. presenta ).
    azpisarrera-7
    PRESENTEON (SP).
    En este momento, en el presente. "À present. Orai presenteon, tout à present" SP.
    Begira gaitzala orai presenteon sentitzen ditugun gaitz guztietarik. Mat 90. Hirur bekhatu suerte hauk zeinetzaz mintzo baikara presenteon. Ax 189 (V 128). Halatan emanen du orai presenteon kontu ona. Ib. 548 (V 351). Ni presenteon bekhatore pobrea suplikatzen natzaizu. Harb 264. Orai presenteon ezin obra ditezkeienak gorderik idukitzekoak dire. SP Phil 390 (He 395 ordu berean ). Eta hala nola orai presenteon [...] ohoratzen baitgaitutzue, esperantza dugu [...] gero bizitze hunen ondoan ere [...] khoroatuak izanen garela. ES 126.

    presente

    presente
    0 / 0 PRESENTE EDUKI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper