OEH - Bilaketa
179 emaitza poxi bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (176)
- aberastto
- abrildu
- ageri
- ahamen
- ahantzarazi
- ahogozo
- airatu
- 1 aire
- ai(t)-
- aldaxkaño
- aldi
- alegeratu
- alun
- amiñi
- aparteko
- apurtto
- ardo
- arnoño
- 1 aro
- arrailero
- arroztu
- artaburu
- askalondo
- 1 askazi
- azal
- bai
- 2 baita
- balaku
- 2 basa
- bazkalondo
- behartu
- belarluze
- beltzaran
- berregindu
- bidenabar
- bihoztun
- bilaxka
- 1 bilgor
- birbirika
- bitarteko
- 1 bizar
- bizkar
- bonet
- boxi
- boxin
- brebeta
- 1 burra
- buxi
- deabru
- desagertu
- desgune
- deus
- dilinda
- doi
- ebaska
- egia
- emanarazi
- erorkako
- 1 erreka
- eskola
- 1 esku
- eskualdeka
- eskugain
- etxalota
- euskalki
- eut
- ezkontza
- ezpel
- fantasia
- freskatu
- fritarazi
- gain
- garbitu
- gatz
- gehiago
- giristinoki
- gobernuburu
- 1 goma
- gora-behera
- gorrasta
- gorrastatu
- gurbildu
- 2 hain
- haize
- 1 hala
- halere
- han
- harea
- harritu
- 2 hego
- hetsi
- hinkili-hankala
- hiritar
- hoberen
- hotz
- 1 hur
- iduri izan
- ikuskin
- iltze
- inprimatu
- irin
- izan
- jalgi
- jarraikarazi
- jendetasun
- kafesne
- kalaka
- kantail
- kemear
- klik
- kontrabando
- 1 korritu
- koskan
- kristo
- lagun
- lanbide
- lasto
- leundu
- lipar
- lokarrarazi
- 1 lotu
- lotzaile
- lur
- makurtu
- 1 memento
- mengoa
- mikrogramo
- mintzo
- mustra
- nahikari
- ogi
- ongi
- 1 oro
- oso
- paper
- pentsatu
- pikorkatu
- pirudun
- pixka
- plegu
- pobretto
- poxika
- poxintu
- poxitto
- poxitxo
- poxiño
- pozi
- preferitu
- prezio
- 1 punta
- saiaketa
- salbu
- sanja
- soraiotu
- soño
- talikatu
- 1 tapa-tapa
- tarrotu
- tinkatu
- 1 tiran
- tren
- ttuttulean
- uataki
- usaia
- xarpot
- xatar
- 1 xerra
- xitxuri
- xukatu
- zalutu
- zentzatu
- zerbait
- zerbaixka
- zizkir
- zorrotz
- zuhain
goiburua
poxi.
tradizioa
Tr. Documentado en textos septentrionales y en Zaitegi e Ibiñagabeitia. La forma más usual durante los ss. XIX y XX es poxi; no hay ningún ejemplo de poxi anterior a Monho. Emplean la forma poxin Axular, Tartas, Etcheberri de Sara, Haraneder y Goyhetche, y pozin Haraneder. Los autores suletinos emplean boxi (poxi en Archu (Fab 109)). En varios autores se encuentran tanto poxi como pozi: Duvoisin (además de un ej. de poxin ), Lapeyre, Hiriart Urruty, J. Etchepare y Larzabal. Hay también phozi en Duhalde (182). En DFrec hay 13 ejs. de poxi, 11 de ellos septentrionales, y 1 de pozi.
sense-1
(L, BN-ad-baig; Ht VocGr 387, VocBN , Dv, H (+ ph-)),
poxin (L; O-SP 223, SP, Urt III 415, Hb, Dv, H (L)),
potxi (Dv),
boxi (Arch UFH (S), H (S)),
boxin (SP, Hb),
pozi (L, S),
pozin (L-côte; Urt III 415),
puxin (S; SP (s.v. boxin), H)
Ref.:
A (poxi, poxin, pozi, pozin);
Lh (poxi, pozi, puxin);
EI
210;
Satr VocP
.
Pedazo, trozo; bocado. " Labore poxina, un morceau de pain fait de ce blé mêlé" O-SP 223. " Boxi, buccela panis, seu alterius cibi" O Not 49s. "Morceau" SP. "Petit morceau, un peu" Dv. "Morceau à mettre à la bouche" Ib. " Potxia ahoratu orduko, hil gogorra erori zen " Dv (s.v. ahoratu). "Tajada" A. "Pequeñez, una nada" Satr VocP. . Aizkibel y Azkue, que citan a Oihenart, dan, ambos por error, las formas bohina y botxi, respectivamente. En AxN se explica poxin (63) por zati. v. buxi.
Egunoro hiltzen gara, zeren egun oro gure bizitzeari zenbait poxin eta parte gutitzen eta edekitzen baitzaika. Ax 63 (V 41). Lehenbiziko poxinean eta ahamenean. Ib. 490 (V 317). Haur duenak eztitu beretzat boxirik hobenak. O Pr 217. Iaunaren auharian eztugu ukhanen parterik, ez boxirik. Tt Onsa 83 (Arima 83 poxin). Eremu gutitan, lur paporra xerrenda poxin batean primeza aberats bat utzi darokula. ES 146. Judas bada pozin hura hartu eta ilkhi zen berehala. " Buccellam" . He Io 13, 30 (Dv poxi; Lç ahamen ). Ordian haboro konsolazione dükezü Jinkuaren untsa othoitüz eziez zure khorpitzaren boxi hunez haziz. Mst I 24, 6. Zu poxirik friantenez beti sasiatua. Monho 68. Izkiriba daitezke paper xerra poxi batzuen gainean. MarIl 38. Noiztik hunat axeria / da poxiñ haiñ berezia? "Un si bon mets" . Gy 186. Ezkontzaz zion Blancak Thibauti ekharri / Nafarroa guzia, poxi prezagarri. Hb Esk 78. Ez dute yaten egunean eguneko poxia baizik. Dv Dial 26s. Hunelako sententzia bat soinean, nork atsegin eta deskantsurekin poxin bakhar bat ere ahora har dezake? Dv LEd 123s (Cb Eg II 65 bokadurik ). Ekharriko dut ogi pozi bat, eta barnea hazkartuko darotzuete. Dv Gen 18, 5 (Urt ogi pozin bat; Ur ogi mokadu, Ol ogi puska, Ker ogi apur, Bibl ogi puxka, BiblE jateko zerbait). Erlen ezti guzia / laster iretsirik, / handik goiti ez zuten / jateko poxirik. Zby RIEV 1908, 768. Bere ogi poxiak bustitzen zituen arroltze freskoan. Lap 57 (V 30; v. tbn. ogi-poxi Bordel 78, Arch Fab 137). Jesu-Kristo oso-osoa da Ostiaren poxi bakhotxaren azpian. CatJauf 111. Irakurraldiño aren atsegin-poxia atsekabe bilakatu zitzakidan . (Quijote IX). Or RIEV 1929, 6.
v. tbn. Elsb Fram 123. Gatxitegi Laborantza 91.
Pedazo, trozo; bocado. " Labore poxina, un morceau de pain fait de ce blé mêlé" O-SP 223. " Boxi, buccela panis, seu alterius cibi" O Not 49s. "Morceau" SP. "Petit morceau, un peu" Dv. "Morceau à mettre à la bouche" Ib. " Potxia ahoratu orduko, hil gogorra erori zen " Dv (s.v. ahoratu). "Tajada" A. "Pequeñez, una nada" Satr VocP. . Aizkibel y Azkue, que citan a Oihenart, dan, ambos por error, las formas bohina y botxi, respectivamente. En AxN se explica poxin (63) por zati. v. buxi.
Egunoro hiltzen gara, zeren egun oro gure bizitzeari zenbait poxin eta parte gutitzen eta edekitzen baitzaika. Ax 63 (V 41). Lehenbiziko poxinean eta ahamenean. Ib. 490 (V 317). Haur duenak eztitu beretzat boxirik hobenak. O Pr 217. Iaunaren auharian eztugu ukhanen parterik, ez boxirik. Tt Onsa 83 (Arima 83 poxin). Eremu gutitan, lur paporra xerrenda poxin batean primeza aberats bat utzi darokula. ES 146. Judas bada pozin hura hartu eta ilkhi zen berehala. " Buccellam" . He Io 13, 30 (Dv poxi; Lç ahamen ). Ordian haboro konsolazione dükezü Jinkuaren untsa othoitüz eziez zure khorpitzaren boxi hunez haziz. Mst I 24, 6. Zu poxirik friantenez beti sasiatua. Monho 68. Izkiriba daitezke paper xerra poxi batzuen gainean. MarIl 38. Noiztik hunat axeria / da poxiñ haiñ berezia? "Un si bon mets" . Gy 186. Ezkontzaz zion Blancak Thibauti ekharri / Nafarroa guzia, poxi prezagarri. Hb Esk 78. Ez dute yaten egunean eguneko poxia baizik. Dv Dial 26s. Hunelako sententzia bat soinean, nork atsegin eta deskantsurekin poxin bakhar bat ere ahora har dezake? Dv LEd 123s (Cb Eg II 65 bokadurik ). Ekharriko dut ogi pozi bat, eta barnea hazkartuko darotzuete. Dv Gen 18, 5 (Urt ogi pozin bat; Ur ogi mokadu, Ol ogi puska, Ker ogi apur, Bibl ogi puxka, BiblE jateko zerbait). Erlen ezti guzia / laster iretsirik, / handik goiti ez zuten / jateko poxirik. Zby RIEV 1908, 768. Bere ogi poxiak bustitzen zituen arroltze freskoan. Lap 57 (V 30; v. tbn. ogi-poxi Bordel 78, Arch Fab 137). Jesu-Kristo oso-osoa da Ostiaren poxi bakhotxaren azpian. CatJauf 111. Irakurraldiño aren atsegin-poxia atsekabe bilakatu zitzakidan . (Quijote IX). Or RIEV 1929, 6.
v. tbn. Elsb Fram 123. Gatxitegi Laborantza 91.
azpiadiera-1.1
Pequeña cantidad; resto.
Garbitasun poxiñik badute ere eziñ ezagutuzkoa da. He Phil 335. Egiten duten ongi poxia bizitze huntan berean saristatzekotzat. Jaur 121. Emaiten deraukote egun hartan irabazi diru poxia. Arb Igand 85. Ahantz-arazi nahi liokete, gehiago dena, etxean ikasi breton poxi hura ere. HU Zez 123. Eliza zaharraren berritzeko zenbeit diru pozi ardietsi badu ere. HU Aurp 144s. Erdara poxi zenbeit ere sarthu dakote buruan. JE Bur 68. Dituzten poxiak janik. Ib. 209. Beren jateko poxitik ixtudiant frantsesek eman zioten zerbeit. StPierre 32. Ihaurgi poxirik ez, lurrean arkhina. Ox 65. Bere ontasun poxia ere herriko beharrentzat uzten zioten. Lf Murtuts 28. Beren diru poxiaz [...] lagundu. Larre ArtzainE 276.
v. tbn. JEtchep 47. Pozi: EZBB II 36.
Garbitasun poxiñik badute ere eziñ ezagutuzkoa da. He Phil 335. Egiten duten ongi poxia bizitze huntan berean saristatzekotzat. Jaur 121. Emaiten deraukote egun hartan irabazi diru poxia. Arb Igand 85. Ahantz-arazi nahi liokete, gehiago dena, etxean ikasi breton poxi hura ere. HU Zez 123. Eliza zaharraren berritzeko zenbeit diru pozi ardietsi badu ere. HU Aurp 144s. Erdara poxi zenbeit ere sarthu dakote buruan. JE Bur 68. Dituzten poxiak janik. Ib. 209. Beren jateko poxitik ixtudiant frantsesek eman zioten zerbeit. StPierre 32. Ihaurgi poxirik ez, lurrean arkhina. Ox 65. Bere ontasun poxia ere herriko beharrentzat uzten zioten. Lf Murtuts 28. Beren diru poxiaz [...] lagundu. Larre ArtzainE 276.
v. tbn. JEtchep 47. Pozi: EZBB II 36.
azpiadiera-1.2
"Se dit par tendresse d'une personne. Ene poxia, ene haur poxia, mon bien-aimé, mon enfant chéri"
H.
azpisarrera-1
POXI BAT
(BN-arb ap. Gte Erd; poxin bat Urt III 415). Un poco (de). "Haizeego poxi bat ari du (BN-arb)" Gte Erd 259. "Poxi bat aberastu da (BN-arb)" Ib. 307. v. APUR BAT, DOI BAT, PIXKA BAT.
Guk hari labore poxin bat, kornadu bat edo hunelako zenbait bertze gauza aphur emaiten diogu. Ax 225 (V 149). Lur poxi bat. Iraultza 15. Ogi puxka batek burra poxi batekin egiten baitzuen hejen eguneko janhari guzia. MarIl 114. Jateko poxi baten / bilhaiskan ari behar duzu! Arch Fab 81. Ni zer naiz? Lur poxi bat. Dv LEd 71 (Cb Eg II 33 auts puska bat). Emazu xingar azpiki poxi bat kasola batian. ECocin 30. Herri hau mugatzen da termino poxi bates Errazu eta Hariskunekin. (Bidarrai, 1876). ETZ 310. Ikusten dut orai eta pozi bat enthelegatzen. Lap 28 (V 16). Haurrek ere on baitzuketen aire-sanja poxi bat. HU Zez 71. Jendetasun poxi bat ikasten dutelarik. JE Bur 37. Igorri zaukuten arroltze bana ogi xuri eta sukre poxi batekin. StPierre 24. Poxi bat zimaildua, bainan ez oraino xahar xaharra. Leon GH 1923, 532. Sainduaren bizar handiak poxi bat min egiten zautan. Barb Sup 15. Gu behar gituztela / poxi bat zentzatu. Etcham 85. Oroldi apur bat, naiz garo poxi bat artu ta txiki-ikuskiñez ikusi dezagun. Zait RIEV 1933, 60. Ez dut erraitearen beharrik jaun erretora poxi bat harritu zela. Lf Murtuts 54. Saiaketa ernegarri zenbait egin ditut arlo hortan mediumtasuna poxi bat daukan lagun batekin. Mde Pr 325. Errainetarik poxi bat makurtua. JEtchep 29. Etzan aldi poxi baten egiterat joan ziren guziak. Ib. 48. Ene arropetarik emanen dauzkiat, poxi bat bezti hadin. Larz Iru 114. Artzaingotik diru pozi baten egiterat. Ib. 56. Bazakien jadanik latin poxi bat. Ardoy SFran 93s. Gatz poxi bat emanda negurako gordetzen da [esnea] . Ibiñ Virgil 102.
v. tbn. Arb Igand 75. Lf in Casve SGrazi 15. Pozi: JE Med 36.
Guk hari labore poxin bat, kornadu bat edo hunelako zenbait bertze gauza aphur emaiten diogu. Ax 225 (V 149). Lur poxi bat. Iraultza 15. Ogi puxka batek burra poxi batekin egiten baitzuen hejen eguneko janhari guzia. MarIl 114. Jateko poxi baten / bilhaiskan ari behar duzu! Arch Fab 81. Ni zer naiz? Lur poxi bat. Dv LEd 71 (Cb Eg II 33 auts puska bat). Emazu xingar azpiki poxi bat kasola batian. ECocin 30. Herri hau mugatzen da termino poxi bates Errazu eta Hariskunekin. (Bidarrai, 1876). ETZ 310. Ikusten dut orai eta pozi bat enthelegatzen. Lap 28 (V 16). Haurrek ere on baitzuketen aire-sanja poxi bat. HU Zez 71. Jendetasun poxi bat ikasten dutelarik. JE Bur 37. Igorri zaukuten arroltze bana ogi xuri eta sukre poxi batekin. StPierre 24. Poxi bat zimaildua, bainan ez oraino xahar xaharra. Leon GH 1923, 532. Sainduaren bizar handiak poxi bat min egiten zautan. Barb Sup 15. Gu behar gituztela / poxi bat zentzatu. Etcham 85. Oroldi apur bat, naiz garo poxi bat artu ta txiki-ikuskiñez ikusi dezagun. Zait RIEV 1933, 60. Ez dut erraitearen beharrik jaun erretora poxi bat harritu zela. Lf Murtuts 54. Saiaketa ernegarri zenbait egin ditut arlo hortan mediumtasuna poxi bat daukan lagun batekin. Mde Pr 325. Errainetarik poxi bat makurtua. JEtchep 29. Etzan aldi poxi baten egiterat joan ziren guziak. Ib. 48. Ene arropetarik emanen dauzkiat, poxi bat bezti hadin. Larz Iru 114. Artzaingotik diru pozi baten egiterat. Ib. 56. Bazakien jadanik latin poxi bat. Ardoy SFran 93s. Gatz poxi bat emanda negurako gordetzen da [esnea] . Ibiñ Virgil 102.
v. tbn. Arb Igand 75. Lf in Casve SGrazi 15. Pozi: JE Med 36.
azpisarrerakoSense-1.1
(Sin bat
).
Aski zuen Pierre Favrekin poxi bere xokoan tinkatzea! Ardoy SFran 96.
Aski zuen Pierre Favrekin poxi bere xokoan tinkatzea! Ardoy SFran 96.
azpisarrerakoSense-1.2
(Con reduplicación intensiva).
Poxi poxi bat eman zautan niri, / zer jenero zen etzen ageri. ChantP 236. Ez dakinat hi gabe zer nuken hemengo bakartasunean noizean behin alegrantzia poxi-poxi baten ukaiteko. JEtchep 70.
Poxi poxi bat eman zautan niri, / zer jenero zen etzen ageri. ChantP 236. Ez dakinat hi gabe zer nuken hemengo bakartasunean noizean behin alegrantzia poxi-poxi baten ukaiteko. JEtchep 70.
azpisarrerakoSense-1.3
(Ref. al tiempo).
Eztüzüla uste osoki eitzia zirela thenpora boxi baten zunbait thürbürarzün igorri edo desiratzen zünian gaiza idoki deizüdalakoz. Mst III 30, 4 (Ol apur baterako). Txunditua aiek jasotzen gelditu zan poxi bat eta orrela galdu zun nor-geiagoka. Ibiñ Virgil 50n.
Eztüzüla uste osoki eitzia zirela thenpora boxi baten zunbait thürbürarzün igorri edo desiratzen zünian gaiza idoki deizüdalakoz. Mst III 30, 4 (Ol apur baterako). Txunditua aiek jasotzen gelditu zan poxi bat eta orrela galdu zun nor-geiagoka. Ibiñ Virgil 50n.
poxi
-
poxi. Tr. Documentado en textos septentr...
-
(L, BN-ad-baig; Ht VocGr 387, VocBN , Dv...
-
Pequeña cantidad; resto. Garbitasun pox...
-
"Se dit par tendresse d'une personne. En...
-
POXI BAT (BN-arb ap. Gte Erd; poxin bat ...
0 / 0 OGI-POXI >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
