OEH - Bilaketa

157 emaitza pairatu bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
pairatu.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición septentrional (aunque en textos suletinos y mixanos sólo se documenta en CatS, y, con significado diferente del usual, en Maister,CatLan y Eguiateguy). Al Sur lo emplean algunos autores del s. XX, como Ayerbe o Aresti; cf. en Mg PAb 158 (en una oración labortana) y, como glosa, en Legaz 2. En DFrec hay 27 ejs., todos ellos meridionales.
sense-1
1. (L, BN, S ap. A ; Volt 33, SP, Urt I 340, Ht VocGr 426, Lar, VocS 142, (AN), Lecl, Izt 86r, VocBN , Dv).
Sufrir, padecer. v. jasan, eraman (3), egari.
Baldin falta eginik bufetatzen zaretenean pairatzen baduzue. 1 Petr 2, 20 (TB sofritu, Dv egari ). Pairatu zuen Ponzio Pilatusen manuaren azpian. Mat 58. Gaztiguak bat banaka behar ditu pairatu. EZ Man I 109. Ezta eridenen penarik [...] kondenatu batek pairatu beharko eztuenik. Ax 574 (V 368). Zuk hanbat pairatu ondoan, / Jesus, zure gorphutzean. 92. Ikhusazu nola han pairatuko ditutzun bethi iraunen duten suplizioak. Ch I 24, 6. Zer nahi den paira dezazun. He Gudu 101. Saindu guti bide da hark bezanbat pairatu duenik. Lg II 92. Haren espos erregina gaixoak / zorte bera behar du pairatu! Iraultza 16. Non egiazki bainitagon zer nahi egiterat, pairatzerat eta sakrifikatzerat. Dh 129. Eta [bekhatu] heien borratzeko nahi zituzken mila heriotze pairatu. Laph 235s. Lagüntzera hitz saintiaren gosia pairatzen dien arima gaxo hen. CatS IX. Gurutzearen gainean guretzat pairatzen egotu den denbora. Arb Igand 172. Piztu ala pairatu gerlak. JE Bur 180s. Ala-estirak paira (sufritu) itzak. Ayerb EEs 1916, 144. Badakit zerbait minxka pairatzen dela, anpallatzean. Barb Sup 10. Pairatu nuen pasioa. Arti MaldanB 205. Anartean, hobendun ez zenak pairatu izan dik. Larz Senper 120. Zure lekua hartu duen andereak / gurekin behar ditu pairatu bereak. Xa Odol 208. Nik uste dut ainitz pairatu ere zuela: ez haatik xixtakoa egitean! Larre ArtzainE 178.
v. tbn. Harb 300. Hm 188. SP Phil 373. Arg DevB 124. CatLav 6 (V 12). Mih 95. Brtc 156. Monho 78. JesBih 451. CatLuz 3. Jaur 401. Gy 288. Dv LEd 19. Hb Egia 61. Jnn SBi 14. Lap 15 (V 9). CatJauf 55. Ox 135. Iratz 100. Zerb IxtS 55. Canc. pop. in SMitx Aranz 126. Lf in Casve SGrazi 9.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).Sufrido, paciente.
Eta nik mantsoki guziak / Sofri mendekatu gabe? / Ez dut bihotz hain pairatua! Monho 132.
azpiadiera-1.2
(Sobre todo con ezin, ahal o con ongi, gaizki, etc.).Tolerar, soportar. " Eztut pairatzen ahal nitaz irri egin dezaten " H.
Ezen baldin norbeit ethor baledi guk predikatu eztugun berze Iesus bat predika liezazuenik [...] hura ungi paira zinezakete. Lç 2 Cor 11, 4 (TB pairatu; Dv jasan, Ol adeitsuki entzun, Ker ondo artu, IBk e IBe onartu, Bibl ongi jasan). Berehala gero berriz ezin paira argiak. EZ Man I 110. Berzek ezin paira ditzaken bezalako faltak egin ditut. Harb 132. Eta guztiarekin ere [Iainkoak] badu pazientzia, [bekhatuak] pairatzen derauzkitzu. Ax 116 (V 77). Ogen bat paira, bertzea gaira. O Pr 343. Sekulan eztut neure gogoan pairatuko zure gogara ezten gauzarik. SP Phil 38. Ezterrazula: eziñ paira dezaket hau edo hori hunelakoren ganik. Ch III 19, 2. Ah! kokinak! / Gaixtaginak! / Ez dezakegu paira hori. Monho 46. Ezin paira nitzake premia gogor hauk. Arti MaldanB 191.
azpiadiera-1.3
(VocBN, H (que cita a Ax)).Esperar, aguantar. "Patienter" VocBN. .
Halakotz gehiagorik ezin pairatuz, on irudi izan zaiku geurok Athenesen geldi gentezen. 1 Thess 3, 1 (TB soportatu, Dv iharduki, Ol itxoin, Ker itxaron, IBk horrela egon, IBe iraun, Bibl egon ). Ordea nor izanen da, urthean behin baizen kofesatuko eztena? Urthe batez osoki, bere konzientzia bisitatu gabe, eta nola dadukan auteman gabe, pairatuko duena? Ax 534 (V 343).
sense-2
2. (Aux. intrans.).Contentarse, conformarse.
Grazia aldiz debot eta komün da, berhezkerier ihesi egiten dü, aphürrez pairatzen da. Mst III 54, 4 (SP y Ch gutiz kontentatzen da, Ip gütiz elika da, Ol gutxitaz ase da). Konferentzaz paira ez zitien misionetan ['que no os conforméis con el sermón'] . Egiat 196.
sense-3
3. Privarse; abstenerse. (Para la relación de esta acepción con la anterior, cf. elikatu ).
--Zertan datza Elizak manatzen daukün barüra? --Dago haragitik pairatzian. CatLan 104. Bata hetarik borhondadiari khinper aritzia zela, berzia aldiz gaiza maite günükienetzaz pairatzia. Egiat 231.
azpisarrera-1
EZIN PAIRATU. "Intolérable, insupportable" H.
O dolore, dio, eta miñ ezin pairatua. EZ Man I 100.
azpisarrera-2
EZIN PAIRATUZKO. a) "Intolérable, insupportable" H.
Eta suaren tormenta / ezin pairatuzkoa. EZ Noel 132. Ezin pairatuzko banaloria da. SP Phil 210. Eziñ pairatuzko zilizioz. He Phil 325.
b) Intolerante, inflexible, que no soporta.
Eman zuela harekin alhargun errumes, grinatsu, koleratsu, burugogor, arrankurati eta ezin pairatuzko bat. SP Phil 179 (He 181 nihorekiñ eziñ konportatuzko bat). Koleran largatuko dugun hitz arinagatik, leku guzietan banatuko du ezin pairatuzkoak garela. Ib. 428 (He 433 ezin pairatuzko; Echve Dev 479 ezer sufritzen ez dakigula).
c) De insensiblidad, de no padecer.
Kalitate horrek ezarri zuen Salbatzailea sekulan gehiago ezin kolpatuzko eta deusik ezin pairatuzko estatuan. Jaur 164.
azpisarrera-3
PAIRATU ERAGIN. "Bellum uentri indicere, [...] bere buruari [...] paireragitea" Urt III 295.
azpisarrera-4
PAIRATZEKO. a) "Tolérable" SP.
Nekhagarri guziak ez othe dira pairatzekoak sekulako bizia gatik? "Toleranda". SP Imit III 47, 4.
b) Sufrimiento, lo que se ha de sufrir.
Iasanen zaitu eta eramanen desira duzun lekura, non ezpaita pairatzekorik. SP Imit II 12, 5 (Mst soferitze, Ol yasanbear).
pairatu
0 / 0 pairatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper