OEH - Bilaketa
26 emaitza ospitale bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (25)
goiburua
ospitale.
sense-1
1.
(L, BN, S; Urt III 402, Ht VocGr 371, Arch VocGr , Dv; h- Volt 85, SP, Gèze),
ospital
(V-gip; VocBN , Gèze),
ospittal
(V-gip). Ref.: Lrq (ospitale); Lh (hospitale); Etxba Eib (ospital, hospittal); Elexp Berg (ospittal).
Hospital; hospicio. "Hôpital. Hospitaleko pobrea" SP. "Hospice, hôpital" VocBN. "Ospitalari Eritegia jarri zetsan izenez Diputaziñuak, [...]" Etxba Eib. "Hospittala, lelengo denboretan, Santiagora zoiazenentzat ostatua" Ib. "Txibistok ospittalian pasau zittuan azkenengo urtiak" Elexp Berg.
Tr. Documentado al Norte desde principios del s. XVII y al Sur desde el XVIII. Hay ejs. de (h)ospitale no ambiguos en algunos autores septentrionales y en Astarloa, fray Bartolomé (Olg 162 os-), Uriarte, E.M. Azcue (tbn. ospital) y Zubiri; hay tbn. ejs. no ambiguos de (h)ospital en autores meridionales. En cuanto a la h- inicial (sin duda meramente gráfica tbn. al Norte), se encuentran ejs. tanto con ella como sin ella, aunque son algo más frecuentes los casos sin h-, e incluso varios autores emplean ambas formas (Eguiateguy, Moguel, Añibarro y Mirande). Por último hay un ej. de hospittal en Anduaga. En DFrec hay 31 ejs. de ospital(e), 5 de ellos septentrionales.
Persuna sainduei oiñak / ziñarozten xahutzen, / karzela eta ospitale / karitatez ikhusten. EZ Noel 155. Puteki bizitzea da ospitalera abiatzea. O Pr 400. Bisitatzen zituen hospitaleak orzirale guziez. SP Phil 540. Salzen da hospital jeneralean. El 1. Azkenean ill zen hospital batean. Mb IArg I 294. Aur ttipittoeri, soortu berrieri, bialtzentuzte hospitaletara, bertze batzuek uztentuzte eliza ateetan. FamInst 781. Gaisuai lagunduten ospitaletan. Mg CO 193 (137 hospitaletan). Dago bat gexotegi edo hospitale baten gexuai lagunduten. Astar II 242 (v. tbn., como glosa de gaixotegi o var., en Ur MarIl 89, Aran SIgn 20, Ag Kr 151 y Urruz Zer 45). Elizatxo bat jarri zeban eskale bideanteentzako arroztegi edo hospital, gela berezitua estudianteentzat zebala. Izt C 452. Lehenbiziko arratsean, ospitale batean galdatzen du arrats hartako atherbea. Laph 107. Miñez daguana ospitalera. Sor AKaik 120. Izanen da ospitale beharra, bizirik gelditzen diren dohakabeentzat. HU Zez 16. Haur umezurtz eta eri xaharren aterbe, ospitale. HU Aurp 148. Hospitale Santuko / zokondo batean / dago Frailetxu zar bat / gaisdunen artean. Azc PB 280 (315 ospitalak). Etzara gomutetan San Mamesen argintzan alkarregaz bierrien ibilli giñiela, ta bein, mankaute, Hospitalera yaso ninduela? Kk Ab II 58. Azkenerako il biarko du / hospital zarren batian. Tx B 140 (271 ospitalen). Orreagan bazen eritegi eta hospitale bat. Zub 125. Eri izan nuzu; lehenik ospitale batetan egon nuzu eta gero Bretainarat jin nuzu. Mde Pr 362 (46 hospitaleko). Lagun batak bestiari: --Uleixak (urliak), eukan dana laga jetsak ospitalari. --Zenbat? --Zortzi seme. SM Zirik 109. Gizon bat zijoan aita bizkarrean artuta hospittalera eramatera. And AUzta 38. Oraindik ordu batzuek iraun zuan gizarajoak ospitalean. Ugalde Iltz 53. Zauritua eta, erran dudan bezala erdi illa zagon. [...]. Ospitalera eraman dugu. Izeta DirG 44. Luzaz egon zen ospitalean... Orai ez du osagarri haundirik. Larz Iru 104. Ospital ontan zeuden gerran eritutako soldaduak. Salav 75. Bazen hor ere ospitale bat. Norentzat? Erientzat. "Hôpital". Ardoy SFran 156. Donibanen Garazin, orai Ospitale, orduan Santa-Eulalia eliza. "Hospice". Ib. 49 (pie de foto). Illak lurpera sartutzen dira, / eriak ospitalera. Uzt Sas 125. Eztakit berez ospitala zan ala ez. Gaixuek eruanda egozan. Gerrika 81. Pariseko San Josep ospitalea kontseilatu zautan. Larre ArtzainE 238. Al zan azkarrena joan nintzan klinika edo ospital ortara. Albeniz 132.
v. tbn. CartUrruñ 136. INav 10. Jnn SBi 91. JEtchep 62. Lf in Casve SGrazi 16. Ospital(e): Tt Onsa 162. Cb Just 53. Egiat 245 (244 h-). Xarlem 1197. Añ MisE 222 (LoraS 57 h-). Gy 29. ChantP 318. AB AmaE 292. Arr May 105. Elsb Fram IX. Lap 258 (V 117). Ip Hil 150. StPierre 23. JanEd 14 (h-). Goñi 110. JAIraz Bizia 124. Osk Kurl 190 (h-). Ospital: Bv AsL 38. Lek EunD 41. Berron Kijote 170. Etxabu Kontu 172. Ataño TxanKan 180.
(Como segundo miembro de comp.).
Sei-eun eri beintzat zituen ontzi-hospital artan. Mb IArg II 342.
(En nombres de lugar). "Ospitalia, l'hôpital Saint-Blaise, village de Soule, E. de Mauléon, à 12 km (S)" Lrq (v. tbn. Lh).
Eta huna non, han nonbait, Aphat-Ospitaleko kasko hartan, entzuten duen irrintzina bat gaitza! Barb Sup 181. Abantxu dut ahatze Ospitale Pia / zeren den kaskoinat arrunt ezkapia. GAlm 1948, 15 (ap. DRA). Doi-doia ginakiena, Ospitale Pia han zela nunbeit Kaskoiniako mugan, oihan batzuetan galdua bezala. Zerb Herr 26-8-1957, 4. Phiper salsaliak oro: Ospitaleko. GAlm 1957, 57 (ap. DRA). Gisa hortan sortu ziren Ospitale-pia, Urdiñarbeko ospitalia eta Urdaix-ekoa, hau deitu baitzuten Ospitale gañia. Lf in Casve SGrazi 16.
Hospital; hospicio. "Hôpital. Hospitaleko pobrea" SP. "Hospice, hôpital" VocBN. "Ospitalari Eritegia jarri zetsan izenez Diputaziñuak, [...]" Etxba Eib. "Hospittala, lelengo denboretan, Santiagora zoiazenentzat ostatua" Ib. "Txibistok ospittalian pasau zittuan azkenengo urtiak" Elexp Berg.
Tr. Documentado al Norte desde principios del s. XVII y al Sur desde el XVIII. Hay ejs. de (h)ospitale no ambiguos en algunos autores septentrionales y en Astarloa, fray Bartolomé (Olg 162 os-), Uriarte, E.M. Azcue (tbn. ospital) y Zubiri; hay tbn. ejs. no ambiguos de (h)ospital en autores meridionales. En cuanto a la h- inicial (sin duda meramente gráfica tbn. al Norte), se encuentran ejs. tanto con ella como sin ella, aunque son algo más frecuentes los casos sin h-, e incluso varios autores emplean ambas formas (Eguiateguy, Moguel, Añibarro y Mirande). Por último hay un ej. de hospittal en Anduaga. En DFrec hay 31 ejs. de ospital(e), 5 de ellos septentrionales.
Persuna sainduei oiñak / ziñarozten xahutzen, / karzela eta ospitale / karitatez ikhusten. EZ Noel 155. Puteki bizitzea da ospitalera abiatzea. O Pr 400. Bisitatzen zituen hospitaleak orzirale guziez. SP Phil 540. Salzen da hospital jeneralean. El 1. Azkenean ill zen hospital batean. Mb IArg I 294. Aur ttipittoeri, soortu berrieri, bialtzentuzte hospitaletara, bertze batzuek uztentuzte eliza ateetan. FamInst 781. Gaisuai lagunduten ospitaletan. Mg CO 193 (137 hospitaletan). Dago bat gexotegi edo hospitale baten gexuai lagunduten. Astar II 242 (v. tbn., como glosa de gaixotegi o var., en Ur MarIl 89, Aran SIgn 20, Ag Kr 151 y Urruz Zer 45). Elizatxo bat jarri zeban eskale bideanteentzako arroztegi edo hospital, gela berezitua estudianteentzat zebala. Izt C 452. Lehenbiziko arratsean, ospitale batean galdatzen du arrats hartako atherbea. Laph 107. Miñez daguana ospitalera. Sor AKaik 120. Izanen da ospitale beharra, bizirik gelditzen diren dohakabeentzat. HU Zez 16. Haur umezurtz eta eri xaharren aterbe, ospitale. HU Aurp 148. Hospitale Santuko / zokondo batean / dago Frailetxu zar bat / gaisdunen artean. Azc PB 280 (315 ospitalak). Etzara gomutetan San Mamesen argintzan alkarregaz bierrien ibilli giñiela, ta bein, mankaute, Hospitalera yaso ninduela? Kk Ab II 58. Azkenerako il biarko du / hospital zarren batian. Tx B 140 (271 ospitalen). Orreagan bazen eritegi eta hospitale bat. Zub 125. Eri izan nuzu; lehenik ospitale batetan egon nuzu eta gero Bretainarat jin nuzu. Mde Pr 362 (46 hospitaleko). Lagun batak bestiari: --Uleixak (urliak), eukan dana laga jetsak ospitalari. --Zenbat? --Zortzi seme. SM Zirik 109. Gizon bat zijoan aita bizkarrean artuta hospittalera eramatera. And AUzta 38. Oraindik ordu batzuek iraun zuan gizarajoak ospitalean. Ugalde Iltz 53. Zauritua eta, erran dudan bezala erdi illa zagon. [...]. Ospitalera eraman dugu. Izeta DirG 44. Luzaz egon zen ospitalean... Orai ez du osagarri haundirik. Larz Iru 104. Ospital ontan zeuden gerran eritutako soldaduak. Salav 75. Bazen hor ere ospitale bat. Norentzat? Erientzat. "Hôpital". Ardoy SFran 156. Donibanen Garazin, orai Ospitale, orduan Santa-Eulalia eliza. "Hospice". Ib. 49 (pie de foto). Illak lurpera sartutzen dira, / eriak ospitalera. Uzt Sas 125. Eztakit berez ospitala zan ala ez. Gaixuek eruanda egozan. Gerrika 81. Pariseko San Josep ospitalea kontseilatu zautan. Larre ArtzainE 238. Al zan azkarrena joan nintzan klinika edo ospital ortara. Albeniz 132.
v. tbn. CartUrruñ 136. INav 10. Jnn SBi 91. JEtchep 62. Lf in Casve SGrazi 16. Ospital(e): Tt Onsa 162. Cb Just 53. Egiat 245 (244 h-). Xarlem 1197. Añ MisE 222 (LoraS 57 h-). Gy 29. ChantP 318. AB AmaE 292. Arr May 105. Elsb Fram IX. Lap 258 (V 117). Ip Hil 150. StPierre 23. JanEd 14 (h-). Goñi 110. JAIraz Bizia 124. Osk Kurl 190 (h-). Ospital: Bv AsL 38. Lek EunD 41. Berron Kijote 170. Etxabu Kontu 172. Ataño TxanKan 180.
(Como segundo miembro de comp.).
Sei-eun eri beintzat zituen ontzi-hospital artan. Mb IArg II 342.
(En nombres de lugar). "Ospitalia, l'hôpital Saint-Blaise, village de Soule, E. de Mauléon, à 12 km (S)" Lrq (v. tbn. Lh).
Eta huna non, han nonbait, Aphat-Ospitaleko kasko hartan, entzuten duen irrintzina bat gaitza! Barb Sup 181. Abantxu dut ahatze Ospitale Pia / zeren den kaskoinat arrunt ezkapia. GAlm 1948, 15 (ap. DRA). Doi-doia ginakiena, Ospitale Pia han zela nunbeit Kaskoiniako mugan, oihan batzuetan galdua bezala. Zerb Herr 26-8-1957, 4. Phiper salsaliak oro: Ospitaleko. GAlm 1957, 57 (ap. DRA). Gisa hortan sortu ziren Ospitale-pia, Urdiñarbeko ospitalia eta Urdaix-ekoa, hau deitu baitzuten Ospitale gañia. Lf in Casve SGrazi 16.
sense-2
2.
ospital
(V-ger). "Nombres de bancos de proa a popa: a) Aurre (V-m) [...]. c) Kontraburu (V-m), ospital (V-ger)" A s.v. tosta. "Orekan egoteko erruna ospitala da, la manga en que se está a la rema (para sostener la lancha en la cala en equilibrio) es el ospital (nombre de un banco de la lancha)" Ib. s.v. errun.
ospitale
-
ospitale....
-
1. (L, BN, S; Urt III 402, Ht VocGr 371,...
-
2. ospital (V-ger). "Nombres de bancos d...
0 / 0 arranguratu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
