Harremana

    OEH - Bilaketa

    1 emaitza luzakin bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (1)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    txorten.
    tradizioa
    Tr. Documentado en textos guipuzcoanos de los s. XIX y XX. Las formas más empleadas son txorten y zorten. Hay además txurten en Orixe, Zaitegi y Munita, y zurten en Iñarra, Orixe y Oñatibia.
    sense-1
    1. (V-gip, G-bet; Lar, Añ (G), A Apend ; <ch-> Hb, Dv (G), H), zorten (Lar, Añ (G), H), xorten (G-azp-to), txurten (G, AN-5vill), surten (G), zurten (G) Ref.: A (surten, xorten, txurten, zurten); Garate Cont RIEV 1933, 102; Iz ArOñ; IzTo(txurtena); ZestErret.
    Pedúnculo, peciolo, rabillo. "Palo, palito, el pezoncillo de cualquiera fruta" Lar. "Pezón, de la fruta" , "tallo, pezón" Añ. "Tallo del fruto" Garate Cont RIEV 1933, 102.
    Txurtenak orobat sartu dioke bildurra, / 'izugarriak' an gorde oi, bait da susmurra. Or Eus 60. Baratzeko pikuak iru txorten ditu, / neska mutiltzaliak ankak arin ditu. (Canc. pop. in TAg Uzt 204 ). Orain bat gara biok: / adarra ta txortena. Arti MaldanB 232. Ezkurra ere txikiagoa du [zingira-aritzak] baxakan antzera, ta txurten-gabea, esate baterako. Munita 40. Irureun gramo gerezi-txortenak [...] litro bat uretan egosi. Ostolaiz 46.
    v. tbn. Or Mi 55.
    azpiadiera-1.1
    Irugarren Aita gureak, aurretik txorten au zuen: Aita San Antonio bedeinkatua! Jaungoikoaren aurrean balia zakizkit!.NEtx LBB 142.
    sense-2
    2. (Lar→H (<ch->)), zorten (Gc ap. A; Lar, Añ (G), H), zurten (Lar).
    Tallo; brote. "Tallo, zortena, txortena, zurtena " Lar. "Troncho" Lar, Añ. "Tallo de maíz" A. Cf. zurtoin.
    Ikusi al dezu beñere baratza batian, bere txortenaren puntta-punttan, graziyazko patxaran koloka dabillen lore bati aize goxozko baga batek nola eragiten diyon balantz? Bil 160. Kupidagabeko esku bat dijoa zortenetik ateratzera larrosarik ederrena eta usaigozoena. EE 1881b, 63. Lagundikako baratzan beiñ ta, / Ai ura onen zurtena! / Lirain ta leun, adabagea, / Luze, mardul ta zuzena. Iñarra Ezale 1898, 201a. [Txertua] itsatsi baldin bada, berari utzi genion osto-txortena ikutu utsez eroriko zaio, baña itsatsi gabe bertan beztu ta zimelduta geratu bada txorten ori, oso zail izango da kentzea. EEs 1917, 34. Ni aza-zurten batzuk yaten niarduen gosaritako. "Ciertos tronchos de berzas" . Or Tormes 75. Ariaz lorearen zortenak lotu oi diran bezela sorta egiteko. Aitzol ( in Ldi UO 5 ). [Orrillua edo ikatz-miña] Artaburuan edo zortenetan sortzen da gaitz au. ArgEgut 1934, 97. Amets egin zun, ordea: eta, ara! zorten ber-beretik zazpi galburu aletsu eta eder garai. 'Culmo' . Ol Gen 41, 5 (Urt pipa, Ur lasto, Dv ondo, Ker galgerri, Bibl zango, BiblE gerri). [Belar] berdaska izaten da, zurten bigunekoa. Oñatibia Baserria 43. Besteak [zuaitzak sortzeko] txortenak sartu zituen lurrean, lau epaidun arbastak edota egurrezko ziri punta-zorrotzak. "Stirpes" . Ibiñ Virgil 83. Malkar artan etzan nintzan, ankartean ote zorten baten laguntza nuala. AZink 80. Lore oria, ez oso zabala, txorten luzea, eskamaren antzera dauzka txortenaren jiran. Ostolaiz 145.
    azpiadiera-2.1
    Aukeratutako puja oietatik, erdialdeko ondo azitako begiak bakarrik artuko ditugu, ta begi oei inguruko ostoak kenduko dizkiegu txorten-ondoak bertan utziaz.EEs 1917, 34.
    sense-3
    3. zorten (Aq 627 (G) A). "Raja o tallo que se mete entre uña y carne y otras partes" Aq 627. "Rajita de leña que se mete, por ej., bajo la uña" A.
    sense-4
    4. zorten (A, que cita a Ur). Mango.
    Egingo ere dituzu urre garbienez kandelero bat malluz landua, bere zortena eta adarrak. "Hastile" . Ur Ex 25, 31 (Dv girthain, Bibl zangoa).
    azpiadiera-4.1
    Ez zala askatuko / praka-kremaillera. / Txortena autsia ta / ezin jetxi beera. Zendoia 87.
    sense-5
    5. "Il s'emploie pour éteule, chaume" H (s.v. zurthina).
    sense-6
    6. (G ap. A, s.v. sagar ).
    Nombre de una variedad de manzana.
    sense-7
    7. Raíz de diente.
    [Juizioko agiña] gora atera bearrean, zortena matraill-ezurra zulatu ta azpira aterata zegoala. JAzpiroz 179.
    sense-8
    8. "Txapelaren goialdeko luzakin txikia" ZestErret .
    azpisarrera-1
    SEME-TXORTEN. Retoño.
    Ximon, Patrixi ta Xegundok elkarri bertso bana botata sortutako seme-txortena besterik ez da. NEtx LBB 124.
    azpisarrera-2
    TXORTENEAN JO. "Hundir, txurtenean jo, hundir a uno; litm., pegar en el pedúnculo (G-to)" A EY III 301. "Txurtenean io, zoritxar andiak io (G-to)" Zait Sof II 158.
    Pelopidarren yauregia, ausiabartzek txurtenean yoa. Zait Sof 13. Ene errukarri-errukaria! atsekabeak txurtenean iota nagon au! Zait Sof II 135 (v. tbn. 137).
    azpisarrera-3
    TXORTEN-LUZE (G). Ref.: A (sagar); ZestErret. Nombre de una variedad de manzana. "Kolore gorrixka du eta zaporez geza da; bereziki sagardoa egiteko sagarra da" ZestErret.

    txorten

    txorten
    0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper