Harremana

    OEH - Bilaketa

    18 emaitza labaindu bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    labaindu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en algunos autores meridionales a partir de principios del s. XIX. Labandu es la forma propia de la tradición vizcaína, pero tbn. se encuentra en algunos autores guipuzcoanos como Barandiarán y (alternando con labaindu ) Etxaide.
    sense-1
    1. (Lcc, VP 52v, Lar, Dv, H (+ -añ-)), labandu (V; Añ, Dv (V), H) Ref.: A; Iz UrrAnz, ArOñ ; Etxba Eib ; Elexp Berg (labandu).
    Resbalar, resbalarse. " Labándu, labánketan, resbalarse" Iz ArOñ. " Suertau jatan danen aurrian labandutzia, eta milagroaz ez nintzan jausi, resbalé delante de todos" Etxba Eib.
    [Juan nitzan] Mañarira / labandu ta jausi. DurPl 55. Labanduta joko dot eskallerati beera. Mg PAb 118. Jarri zaitiala jausi baga, labandu edo larrapastadaren bat emonda. Ib. 156. Argizari urtuan labainduta burua arkaitzetan ausi ez dakizuen. TAg Uzt 92. Zaldia labaindu ezkero jausita min ar zezaketen. Etxde JJ 254. Beiak ez labaindu edo irrixtatzeko, lerro edo raia batzuk egiten dizkiote [porlanari] . Oñatibia Baserria 20. Eskallerari eustea nai luke, labaindu ta erori ez dedin. MAtx Gazt 57. Egur bat mando gaiñean ezin gelditu, loiak lirdikatuak dauzkalako edo elur-izotzetan labaintzen zaizkalako. AZink 132.
    v. tbn. Labandu: AB AmaE 363.
    azpiadiera-1.1
    Sermoi malkarretan labaintzen bazaigu inoiz Erkiaga, ez du behinere han behera eroriko larririk egiten.MEIG III 78s.
    azpiadiera-1.2
    (Trans.).Hacer resbalar.
    Gezurrak egia labaindu, egiak gezurra amildu. EZBB I 127.
    sense-2
    2. (Lcc, Lar, H), labandu (Añ, H).
    Deslizar(se), pasar suavemente por algún sitio; pasar por encima. "Deslizarse" Lcc, Lar y Añ. "Couler sur un corp gras ou une surface polie" H.
    Beera labaiñtzen dan iturri iori gezagozoa. Aran SIgn 85. Dantzatokiko solairu dirdaitsuan oiñak irristaka labainduz. TAg Uzt 248. Ni xagu bat baiño biziago alboko abaro baten babeseraño labaindu naiz. Etxde JJ 45. Lan luzea ta gogaikarria litzake [...] guzien berri xehe bat ematea. Orregatik, [...] azal-igerika labainduko gaituzu. Etxde 16 Seme 12.
    azpiadiera-2.1
    Abesti emearen kizkur txikarretan labaindu jataz arima izpiak, dardarti.'Se me han deslizado las luces del alma'. Gand Elorri 71.
    azpiadiera-2.2
    Lur aitu baten azurki / penagarri ta larriak... / labandutako gantzu ondarrez, / azpitik, zerbait bustiak. Gand Elorri 38.
    azpiadiera-2.3
    [Jainkoaren] odola, [...] meza-entzule askoren biotz gogor eta legorretan labainduko da. MAtx Gazt 97.
    azpiadiera-2.4
    Ahoan sentitu dut [hitz hau] / malko eutsiak / begiotatik behera / oroimeneraino / labaintzean.Azurm HitzB 44.
    sense-3
    3. (Lar), labandu (Vc ap. A; Añ).
    "Bruñir, labaindu " Lar. "Acicalar, limpiar y aguzar los filos de la espada u de otra arma, ezpataren aoa txoroistu, leundu, labaindu, garbitu " Ib. "Bruñir" Añ. "Alisar un objeto" A.
    Barberubak gaisuari odola aterateko, lelengo ondo igortzi, labandu ta leundu egiten deutsa besua. fB Ic II 190. Argorri eta lurgorrizko tresnatxo batzuek, danak, erabilliaz labandu eta meatuak zeuden. JMB ELG 46s.
    azpiadiera-3.1
    (Part. en función de adj.). "Bruñido, labaindua " Lar.
    Neolitos-garaiko langaiak badituzte: aizkur-labanduak, malluak, gezi-muturrak, [...]. JMB ELG 60 (cf. en la misma pág. aizkur-labanak).
    sense-4
    4. labandu (V). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg. "Hacerse resbaladizo, p. ej. el piso de un camino" A. "Izotzak dakar bidiak labantzia" Etxba Eib. "Mendebala zeuan eta frontoia partidu erdirako ziero labandu zan" Elexp Berg.
    Nai dau iges egin, / baña ezin dau ez arin; / oñak koipaturik / bidiak labandurik, / da bildur ta ikara. Mg PAb 100.
    sense-5
    5. Trabarse, caer.
    Euskereak ez dau iñoren biarrik edozein gauza esateko. Ez dozu enzuten, zelan gure baserritar ta beste nekazari askok diarduben berbeetan labandu ta ezetan katigatu baga? Mg PAb 197. Esan liteke, gezurretan labaintzeko bildur aundirik gabe, Basaburuko gaztedi guztia San Bartolometan Atharratzen biltzen dela. Etxde JJ 203.
    sense-6
    6. (Dv, H), labandu (V-gip ap. Etxba Eib ; Izt, Dv, H).
    Cometer un desliz, caer en falta. "Amancebar, labandu [...]. Labandurik egon, estar amancebado" Izt. "Tomber dans l'impudicité" Dv. "Au fig., tomber, commettre une faute, se laisser aller au mal. [...] Pekatura labaintzea, se laisser aller au péché. Gaistaginai sinistera labaindu zan, il se laisse aller à en croire aux méchants" H. " Ez da gatxa, gaurko mundu zoro onetan, beiñ edo beiñ labandu eta jaustia " Etxba Eib.
    --Illoba orrekin bildur nauk, kaxkarin utsa baita. [...] / --Jostaketan geiegi labaintzen ezpada... Etxde JJ 53s. Erriko zeresanen lotsarik ez, apaizaren laguntzarik ez eta pekatu-bidean labaindu dira. MAtx Gazt 82. Ez jolastu geiegi zure griñakin, labaindu ta erori egingo bai ziñake. Ib. 75.
    sense-7
    7. (H).
    Deslizarse (de entre las manos, etc.), caerse, escaparse. "Glisser, n'être pas être retenu, échapper. Eskutarik labaindu zait, cela m'a glissé des mains" H.
    Berak maite zun Gaxuxa eta [...] etzun utziko eskuartetik labaintzen. Etxde JJ 36. Muxin somatzen zunean, etzitzaion itzik labaintzen abotik. Ib. 55. Buruko adats ederrari kontu egin bearrez, [...] gonak beren ardurapetik labaintzen zitzaizkien. Ib. 103.
    azpiadiera-7.1
    Irse.
    Irudimena bere jaiotz-egunetaraño labandu zitzaion. Etxde AlosT 95. Lan gaiaz mintzatzen asita, beren jarduna beste gaietara labantzen zen. Etxde JJ 12. Bai baitirudi hemen Madariaga zentzuduna Baroja buruarinaren bideetara labaindu zaiguna. MIH 271.
    sense-8
    8. Engañar, adular.
    Uste neban nik, esaten eban [medikuak], / bizia luzatutea / gaiso bateri, zala berbakaz / gogoa labandutea. Azc PB 241s (Ur PoBasc 237 gozatutia ).
    azpisarrera-1
    LABAINDU ERAGIN. Hacer resbalarse.
    Antxe dago urdai azal, labandu eragi-eutsana. Mg PAb 191s.
    azpisarrera-2
    LABAINTZEKO. "Deslizadero, labainketakoa" Lcc.

    labaindu

    labaindu
    0 / 0 LABAINDU ERAGIN >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper