(S ap. Lrq ; SP, Urt IV 460, Arch VocGr, VocBN , Dv, Gèze, H (BN)), karidade (Lar, Izt 5r, H (V, G)), karitade (Urt I 423), karidede, kaitate, garitate.
Caridad. "Caridad, virtud teologal" Lar. " Fede, esperanza ta karidadeko egintzak " Izt 5r. " Iainkoaren alderako karitatea edo amodioa, charité ou amour à l'égard de Dieu [...]. Giristino lagunaren karitaterik eztu, il n'a pas de charité, d'amour, de compassion, d'indulgence pour son prochain" H. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. La forma propia de la tradición septentrional es karitate (tbn. en Aresti MaldanB 223), y karidade la de la occidental (tbn. en Eguiateguy un ej. de kharidade ). Duvoisin emplea kaitate en un catecismo escrito en el habla de Arcangues (BOEl 431). Entre los alto-navarros y dialectos pirenaicos hay karidade en Mendiburu, Lizarraga de Elcano, CatB (86), CatAe (32), Legaz y CatUlz (55), y karitate en el CatAN (71) de Añibarro, en CatSal, y CatR (63); ambas formas en Beriayn (Trat 87r karidade , Doc 171r karitate ). Hay además garitate en la elegía de Juan de Amendux. Karidede aparece en VJ (12, etc.), junto al menos frec. karidade . Se documentan formas con aspiración inicial en Eguiateguy (267 kharidade ) y Chourio (III 55, 4 kharitate, junto a karitate (I 18, 4)). Leiçarraga escribe <ch->, probablemente grafía cultista, aunque no hay que excluir que represente una pronunciación palatal. En DFrec hay 6 ejs. de karitate y 1 de karidade .
Ene anima duzuen gomendatu, garitates mobiturik. Amendux 3. Baldin karitate <ch-> baduzue batak berzeagana. Lç Io 13, 35. Espiritu santuaren karidadean. Miserere 333. Idukazu enegana / zure karitatea. EZ Noel 143. Iainkoak karitateaz eta amorioaz eman deraukun [manua] . Ax 327 (V 216). Zelaan eugiko da karidedea? VJ 12. Karitate behar da guzien aldera. SP Imit I 8, 2 (Mst, Ip karitate; Ol, Pi maitasun). Karitate eder bat pratikatzen zian. Tt Arima 107. Nihor berezi gabe behar du artha eta karitate aberatsentzat bezala pobrentzat ere. CatLav A, 6r (V 7). Jangoikoarekiko karidadeaz ta amodioaz. Lar SAgust 13. Karidade andiz ta elkar ganako maitanzez. Mb IArg I 238. Luis karidade gozoz beterik. Cb Just 54. Inklinaziño txar karidadearen kontrakoa. Añ LoraS 55. Guziok karidade egiazko batekin alkar amatzea. Gco II 65. Esperánza sánoa, karidade bétea. LE Ong 31v. Karitate gaizki aditu batez. Dh 122. Bihotz guziz sainduak duen karitate samurra. MarIl 29. Iñazio Loiolakoaren karitateak sobera khar zuen. Laph 119. Inbidiaren kontra karitatea. CatSal 63. Españolen kristau-karidade ta onginaia. Aran SIgn 88. Zer gauza da karidadea? Maite izatea Jangoikoa gauza guzien gañean. Legaz 37. Il da karidadea! / Bizi da mengantza! PE 17. Karidadeak irekitzen dituala Zeruko ateak. Moc Damu 19. Besteak maitatzea, karidade-bearra. Txill Let 142. Karidadea bizi da emen / kale ta baserrietan. NEtx LBB 370. Etxetako karidadea ta atariko aizea bat dirala. Ia ez dala arkitzen biotzoneko jenderik. Lab SuEm 181. ["Monsieur Vincent" filmeak] karitateari buruz zalaparta gehiegitxo ateratzen zuelako. MIH 322.