OEH - Bilaketa
2 emaitza kargamentu bilaketarentzat
goiburua
disimulatu.
sense-1
(Lcc (-adu), Urt II 474),
diximulatu,
desimulatu,
desemulatu,
desimule (V-ger).
Disimular. "Ocultar" Ort Voc. Tr. Bien documentado en textos antiguos. A partir de mediados del s. XVIII sólo aparece esporádicamente, sobre todo en textos populares. En DFrec hay 2 ejs.
Ezen eztut disimulatu zuei denunzia ezniezazuen Iaunaren konseillu guzia. "Je ne me suis point feint" . Lç Act 20, 27. Traidore atsak, / ondo disimuladurik, / afariori aurkietan / baebilen solizitorik. Lazarraga A29, 1203v. Ari begira nengoala / ondo disimuladurik. Ib. B21, 1199r. Ederki disimulatu / du [Herodesek] bere dolorea, / eta hargatik arrotzei / egin begitartea. EZ Noel 65. Ordea burua bertze alderat itzuli eta disimulatu zuen. Ax 312 (V 207; Añ GGero 232 disimulatu). Sukhar hektikaren kontua du, lehenbizian badirudi jostetako gauza, jeusere eztela, zeren disimulatzen eta estaltzen baitu bere burua. ES 180. Nahiago zuten hil, bere giristinotasuna den gutiena disimulatu baino. CatLav 229. (V 116; v. tbn. 237 (V 120)) Noiz aserrea agertu bear dan edo modu onarekin disimulatu bear dan. Gco II 47. Disimüla ezazü ahalaz lüzazki. 'Cachez (encore ce secret)' . ChantP 46. Sujet bat ederra zela / guzia da egia / inposible litzateke / horren disimulatzia. Balad 243. Kristaleko [begi] bategaz disimuletea. AB AmaE 277. Lanik asko du disimulatu eziñik bere errena. Urruz Zer 77. Ondo etxen-zu desimuletie. Ort Oroig 89. Disimuletan neban eta neure otoitz eta eskabide ixilletan niñoan: "San Juan, itsutu egizu!". Or Tormes 45. Gure ausentua bertsorik gabe / disimula zitekian. Tx B I 184. Disimulatu eta etzioten igarri etxean. Osk Kurl 66. Eskual umeak ez dezake / bere ama disimula. Xa EzinB 67. Desemulatu egin nai, baiña ezin. BAyerbe 109. Disimulatzen dira / gamelu oiekin, / errudunak tapatuz / maskara batekin. Ayesta 67. Kargamentu au ezin liteke / iñola ere diximula. Insausti 71.
v. tbn. Zendoia 167. Ostolaiz 133. Albeniz 210. Diximulatu: Olea 192.
Disimular. "Ocultar" Ort Voc. Tr. Bien documentado en textos antiguos. A partir de mediados del s. XVIII sólo aparece esporádicamente, sobre todo en textos populares. En DFrec hay 2 ejs.
Ezen eztut disimulatu zuei denunzia ezniezazuen Iaunaren konseillu guzia. "Je ne me suis point feint" . Lç Act 20, 27. Traidore atsak, / ondo disimuladurik, / afariori aurkietan / baebilen solizitorik. Lazarraga A29, 1203v. Ari begira nengoala / ondo disimuladurik. Ib. B21, 1199r. Ederki disimulatu / du [Herodesek] bere dolorea, / eta hargatik arrotzei / egin begitartea. EZ Noel 65. Ordea burua bertze alderat itzuli eta disimulatu zuen. Ax 312 (V 207; Añ GGero 232 disimulatu). Sukhar hektikaren kontua du, lehenbizian badirudi jostetako gauza, jeusere eztela, zeren disimulatzen eta estaltzen baitu bere burua. ES 180. Nahiago zuten hil, bere giristinotasuna den gutiena disimulatu baino. CatLav 229. (V 116; v. tbn. 237 (V 120)) Noiz aserrea agertu bear dan edo modu onarekin disimulatu bear dan. Gco II 47. Disimüla ezazü ahalaz lüzazki. 'Cachez (encore ce secret)' . ChantP 46. Sujet bat ederra zela / guzia da egia / inposible litzateke / horren disimulatzia. Balad 243. Kristaleko [begi] bategaz disimuletea. AB AmaE 277. Lanik asko du disimulatu eziñik bere errena. Urruz Zer 77. Ondo etxen-zu desimuletie. Ort Oroig 89. Disimuletan neban eta neure otoitz eta eskabide ixilletan niñoan: "San Juan, itsutu egizu!". Or Tormes 45. Gure ausentua bertsorik gabe / disimula zitekian. Tx B I 184. Disimulatu eta etzioten igarri etxean. Osk Kurl 66. Eskual umeak ez dezake / bere ama disimula. Xa EzinB 67. Desemulatu egin nai, baiña ezin. BAyerbe 109. Disimulatzen dira / gamelu oiekin, / errudunak tapatuz / maskara batekin. Ayesta 67. Kargamentu au ezin liteke / iñola ere diximula. Insausti 71.
v. tbn. Zendoia 167. Ostolaiz 133. Albeniz 210. Diximulatu: Olea 192.
azpiadiera-1.1
(Participio en función de adj.).
Disimulatuago egiteagatik. Ber Trat 110v. Ez [duzu nahi] zerbitzu disimulaturik eta aithor gezurrezkorik. Harb 210. Espiritu sainduak eztu egoiterik espiritu disimulatu eta bi aldetarako batetan. SP Phil 362 (He 365 alegiatsu).
Disimulatuago egiteagatik. Ber Trat 110v. Ez [duzu nahi] zerbitzu disimulaturik eta aithor gezurrezkorik. Harb 210. Espiritu sainduak eztu egoiterik espiritu disimulatu eta bi aldetarako batetan. SP Phil 362 (He 365 alegiatsu).
azpiadiera-1.2
No dar importancia.
Iainkoak bada ignoranziazko denborák disimulaturik, orain denunziatzen draue gizon guziei lekhu guzietan emenda ditezen. Lç Act 17, 30 (TB desenkusatuz, Ol goitik ikusita). Ez ikusi eta ez aditu egiten duela bertzeren falten disimulatzea. Mat 33. Falta disimulatuz, eta debekatzera obligatu bagara ez debekatuz. Harb 34. Eta hala etzen lehenagoko ientilen artean halako eta hartako iuramentuez konturik egiten. Halako moldez ezen ethorri baitzen Platon erraitera, Iainkoek ere disimulatzen zituztela amurusen iuramentuak eta promesak. Ax 352 (V 233). Begira zaite [...], nihoren baitan ezagutzen duzun ongiaren ukhatzetik, malizioski disimulatzetik eta hitzez gutitzetik. SP Phil 353. [Juezak] konsentitu eta disimulatu ote dizaten napurretarik egitea. OA 165. Irugárren prénda emastekiaréna juizioa ta prudenzia: in aprezio beardénas, disimulátu obe dena disimulátzea. LE Prog 120.
Iainkoak bada ignoranziazko denborák disimulaturik, orain denunziatzen draue gizon guziei lekhu guzietan emenda ditezen. Lç Act 17, 30 (TB desenkusatuz, Ol goitik ikusita). Ez ikusi eta ez aditu egiten duela bertzeren falten disimulatzea. Mat 33. Falta disimulatuz, eta debekatzera obligatu bagara ez debekatuz. Harb 34. Eta hala etzen lehenagoko ientilen artean halako eta hartako iuramentuez konturik egiten. Halako moldez ezen ethorri baitzen Platon erraitera, Iainkoek ere disimulatzen zituztela amurusen iuramentuak eta promesak. Ax 352 (V 233). Begira zaite [...], nihoren baitan ezagutzen duzun ongiaren ukhatzetik, malizioski disimulatzetik eta hitzez gutitzetik. SP Phil 353. [Juezak] konsentitu eta disimulatu ote dizaten napurretarik egitea. OA 165. Irugárren prénda emastekiaréna juizioa ta prudenzia: in aprezio beardénas, disimulátu obe dena disimulátzea. LE Prog 120.
azpisarrera-1
DISIMULA-EZIN.
Indisimulable.
Disimula da eziña, / ya urthe asko baduela. Gy 260; sin duda lo emplea separado para hacerlo rimar con arrazoiña en el verso anterior.
Disimula da eziña, / ya urthe asko baduela. Gy 260; sin duda lo emplea separado para hacerlo rimar con arrazoiña en el verso anterior.
disimulatu
-
disimulatu....
-
(Lcc (-adu), Urt II 474), diximulatu, de...
-
(Participio en función de adj.). Disimu...
-
No dar importancia. Iainkoak bada ignora...
-
DISIMULA-EZIN. Indisimulable. Disimula d...
0 / 0 kargamendu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
