OEH - Bilaketa
61 emaitza jendaki bilaketarentzat
Sarrera buruan (2)
Sarrera osoan (59)
- adiguri
- adoran
- agila
- 1 ai
- aitzindari
- amodio
- amultsu
- aralde
- 1 argitu
- arrazoinamendu
- arrotz
- asko
- asturiar
- 2 atze
- atzerri
- 1 azkar
- bartz
- basatar
- beldurti
- berdindu
- beretu
- beure
- bortitz
- boz
- 1 ekai
- eman
- 1 erne
- errespetarazi
- erromatar
- etsai
- gain
- gaztelu
- giza-enda
- harrigarriro
- harrotu
- hatz
- 2 hazi
- hedarazi
- helas
- irrigarri
- 1 isuri
- jendalde
- jende
- jendeki
- lehoi
- naturaleza
- ninikarazi
- obstinatu
- odol
- pena
- salbai
- sarbide
- tzarkeria
- urrundu
- utzi
- zikin
- 1 zolda
- 1 zoro
- 1 zorte
goiburua
jendaki.
tradizioa
Tr. Documentado en textos septentrionales, en Lizarraga de Elcano y en un sermón baztanés (BaztSerm1 247). Hay tbn. ejs. de autores meridionales cultos. En DFrec hay 2 ejs.
sense-1
1.
(Sb-Urq, Ht VocGr 388, Lecl (y-), Dv, H),
jendakia,
jendeki (Arch VocGr (y-), H (i-)),
jendekia,
jentaki (Foix ap. Lh.).
Pueblo, nación. "Nation" Sb-Urq y Arch VocGr. "Nation, nationalité, race. Lurreko jendaki guziek adoratuko zaituzte " Dv. "Race, espèce d'hommes" H. "Population" Lh.
Godoak eta bertze jendaki barbaro eta basotarrak. ES 95. Munduko erresuma eta jendaki guztien artean. Ib. 124. Yendaki, leinu, populu. TB Apoc 7, 9 (Dv jendaki; He nazione ). Zoazte beraz, irakhats zatzue jendaki guziak. Dv Mt 28, 19 (Lç jende). Bazter guzietan eta jendeki suerte guzieri predikatzen dute. Lap 324 (V 148). Horrelaxe da gerthatzen herri eta jendakia hazkarrenentzat. Arb Igand 47. Zer desmasiak diren jendakiendako. Etcham 137. Etzuen ala ere beren yendakiagatik bakarrik il bear. Ir YKBiz 360. Iendaki geienetan alako nausigoz ezarri baitituzu. Or Aitork 133. Eta joko honek [...] gaur arte iraun du jendaki guztien artean. MIH 240.
v. tbn. Prop 1876-77, 139. Zby RIEV 1908, 605. HU Aurp 96. Jendekia: Prop 1876-77, 302. Lander RIEV 1907, 432. Jendakia: Larre ArtzainE 323.
Pueblo, nación. "Nation" Sb-Urq y Arch VocGr. "Nation, nationalité, race. Lurreko jendaki guziek adoratuko zaituzte " Dv. "Race, espèce d'hommes" H. "Population" Lh.
Godoak eta bertze jendaki barbaro eta basotarrak. ES 95. Munduko erresuma eta jendaki guztien artean. Ib. 124. Yendaki, leinu, populu. TB Apoc 7, 9 (Dv jendaki; He nazione ). Zoazte beraz, irakhats zatzue jendaki guziak. Dv Mt 28, 19 (Lç jende). Bazter guzietan eta jendeki suerte guzieri predikatzen dute. Lap 324 (V 148). Horrelaxe da gerthatzen herri eta jendakia hazkarrenentzat. Arb Igand 47. Zer desmasiak diren jendakiendako. Etcham 137. Etzuen ala ere beren yendakiagatik bakarrik il bear. Ir YKBiz 360. Iendaki geienetan alako nausigoz ezarri baitituzu. Or Aitork 133. Eta joko honek [...] gaur arte iraun du jendaki guztien artean. MIH 240.
v. tbn. Prop 1876-77, 139. Zby RIEV 1908, 605. HU Aurp 96. Jendekia: Prop 1876-77, 302. Lander RIEV 1907, 432. Jendakia: Larre ArtzainE 323.
azpiadiera-1.1
Tribu.
--Zoin jende-araldetarik zen Dabid? --Judaren jendekiatik. CatJauf 33. Israelgo amabi yendakiak. Ir YKBiz 352.
--Zoin jende-araldetarik zen Dabid? --Judaren jendekiatik. CatJauf 33. Israelgo amabi yendakiak. Ir YKBiz 352.
azpiadiera-1.2
(Gralmte. pl.).Gente.
Bethulia hiriko yendakiek etzuten gehiago deus idurikitzen. Mih 107. Ango (zeruko) jendaki noble, prestu ta obren-eskojitu gaien ertean. (301). LE-Ir. Zer jendeki tu horrek bildu. Monho 32. Aisago bizi dea / jendeki apala? Etcham 209. Lur naro eta jendaki erne ta eragiñak. Erkiag BatB 170. Jendaki goinekoaren txera. Ib. 140.
Bethulia hiriko yendakiek etzuten gehiago deus idurikitzen. Mih 107. Ango (zeruko) jendaki noble, prestu ta obren-eskojitu gaien ertean. (301). LE-Ir. Zer jendeki tu horrek bildu. Monho 32. Aisago bizi dea / jendeki apala? Etcham 209. Lur naro eta jendaki erne ta eragiñak. Erkiag BatB 170. Jendaki goinekoaren txera. Ib. 140.
azpiadiera-1.3
Género humano, humanidad.
Sethen ondokoak hasi ziren gizonaren umeekin nahasten ezkontzaz edo bertzela, eta jendaki guzia tzarkeriari eman zen. Zerb IxtS 13.
Sethen ondokoak hasi ziren gizonaren umeekin nahasten ezkontzaz edo bertzela, eta jendaki guzia tzarkeriari eman zen. Zerb IxtS 13.
sense-2
2.
(AN-5vill, L-sar, B; H, VocB
)
Ref.:
A; JMB At; Gte Erd 250.
Familia, parentela. "Parentesco" VocB y A.
Sánduak eta Sándak, ta gizagendearén flórea gure anái arréba, ta aiko jenerósoa, guziók jendaki batékoak Kristogánik. LE Doc 73. Jangoikoarén jendákia, berarén hume eskojitu izan bear dirénak. LE Ong 16r. Utz dezan eskea eta ez dezan bere jendekiari holako ahalgerik eman. Laph 149. Eta gu berritz elgarri gerlan / jendeki eta hauzoak. Mattin 67. Ez nituena biak ene jendakian. Larre ArtzainE 310.
Familia, parentela. "Parentesco" VocB y A.
Sánduak eta Sándak, ta gizagendearén flórea gure anái arréba, ta aiko jenerósoa, guziók jendaki batékoak Kristogánik. LE Doc 73. Jangoikoarén jendákia, berarén hume eskojitu izan bear dirénak. LE Ong 16r. Utz dezan eskea eta ez dezan bere jendekiari holako ahalgerik eman. Laph 149. Eta gu berritz elgarri gerlan / jendeki eta hauzoak. Mattin 67. Ez nituena biak ene jendakian. Larre ArtzainE 310.
sense-3
3.
Generación.
Jendákis jendáki / betíro dá andía. LE Kop 34. Lehengo yendakia gogorra zen. Etzen hain minbera hotzari, beroari. Zub 90.
Jendákis jendáki / betíro dá andía. LE Kop 34. Lehengo yendakia gogorra zen. Etzen hain minbera hotzari, beroari. Zub 90.
sense-4
4.
Carne humana.
Anhitz laket zaio jendekia. Prop 1890, 210. Kasta hura guzia jendakiz bizi da. Prop 1894, 249.
Anhitz laket zaio jendekia. Prop 1890, 210. Kasta hura guzia jendakiz bizi da. Prop 1894, 249.
sense-5
5.
(L-sar, B, BN-baig, Ae),
jendeki (Lh)
Ref.:
Satr CEEN 1969, 182 y Ahaid 650; CEEN 1971, 358; JMB At; Izeta BHizt; Gte Erd 250.
Pariente. " Arnegin jendekiak baditut " Lh. " Zu nere yendakie zara " Izeta BHizt.
Adixkide ta auzo / ainitz jendakiak. Herr 7-8-1958, 3. Nehork etzion jendakirik ezagutzen. JEtchep 34. Heldu zaizkit gogorat [...] ama eta Bidarraiko jendakietarik entzun ditugunak. Larre ArtzainE 56.
Pariente. " Arnegin jendekiak baditut " Lh. " Zu nere yendakie zara " Izeta BHizt.
Adixkide ta auzo / ainitz jendakiak. Herr 7-8-1958, 3. Nehork etzion jendakirik ezagutzen. JEtchep 34. Heldu zaizkit gogorat [...] ama eta Bidarraiko jendakietarik entzun ditugunak. Larre ArtzainE 56.
sense-6
6.
"
Jendeki, homme, personne"
Hb.
azpisarrera-1
JENDAKIAN
(Estar, etc.) emparentado, en relación de parentesco.
Hau Jatsu-Etxelekukoa zen, eta jendekian Ibarrartekin. Lf ELit 190.
Hau Jatsu-Etxelekukoa zen, eta jendekian Ibarrartekin. Lf ELit 190.
azpisarrera-2
JENDAKI XEHE.
Orrela beti daiteke / arlote gure etxea, / zikiña, atza, zolda, partza, / ta beste jendaki txêa. "Y el otro ganado menudo" . Or Eus 66.
Orrela beti daiteke / arlote gure etxea, / zikiña, atza, zolda, partza, / ta beste jendaki txêa. "Y el otro ganado menudo" . Or Eus 66.
jendaki
-
jendaki. Tr. Documentado en textos septe...
-
1. (Sb-Urq, Ht VocGr 388, Lecl (y-), Dv,...
-
Tribu. --Zoin jende-araldetarik zen Dabi...
-
(Gralmte. pl.).Gente. Bethulia hiriko ye...
-
Género humano, humanidad. Sethen ondoko...
-
2. (AN-5vill, L-sar, B; H, VocB ) Ref.: ...
-
3. Generación. Jendákis jendáki / bet...
-
4. Carne humana. Anhitz laket zaio jende...
-
5. (L-sar, B, BN-baig, Ae), jendeki (Lh)...
-
6. " Jendeki, homme, personne" Hb....
-
JENDAKIAN (Estar, etc.) emparentado, en ...
-
JENDAKI XEHE. Orrela beti daiteke / arlo...
0 / 0 JENDAKI XEHE >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
