OEH - Bilaketa

3 emaitza jakintzagai bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (2)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
jakintza.
tradizioa
Tr. Documentado por primera vez en Pouvreau; hay, por lo demás, muy pocos testimonios septentrionales. Al Sur su uso aumenta durante el s. XX, empleado sobre todo en guipuzcoano; antes lo emplean Mendiburu, Iztueta, Arana y D. Agirre (hay tbn. un ej. en JFlor ). En DFrec hay 63 ejs. de jakintza y 3 de yakintza .
sense-1
(Lar, , Dv (que cita a He)).
Sabiduría, erudición; cultura. "Science, savoir" Dv. (Algunos ejs. pueden corresponder tanto a ésta como a la 2.a acepción).
Hek ezagutzen tu aitzindarizko iakintasun batez (hura theologek deitzen baitute bisioneko iakintza). "Science de vision" . SP POB 40. Badire jakintza guti bat zeren duten, munduaz ohoratuak eta errespetatuak izan nahi dutenak. He Phil 201 (SP 199 zeren zerbait dakiten). Horduko galduak ziran, ta betiko galduak, Alexandro Errege andiaren gerrako jakinz eta esku guzia. Mb IArg I 223. Doniaren abotik jakintzea jaioko da. AG 1530. Gauza ori asmatzeko [...] ez du gizonak jakintza aundikoa izan bearrik. Muj PAm 47. Ementxe gatorkixuz jakintzaren egarriz. Laux BBa 138. Yakintza aundiagoak txikia yaten du; alemanenak txeketarrena antziñean; gurea, berriz, yakintza latindarrak. Ldi IL 164. Animaren askatzea da yakintza edo kultura berezi bat sortzea. Ib. 166. Urteak erakusten duten jakintza da ori. TAg Uzt 9. Zuzentza eta Jakintza. "Justicia y Cultura" . EAEg 9-10-1936, 5. Izardunen jakintza obeagotze arren. "Perfeccionar y dar instrucción a la oficialidad" . Ib. 3-6-1937, 1753. Jakintza urriko erri xearekin izanarren soilki artu-emana. Etxde JJ 239. Mintzaira, herri jakintza, breiztar gogoaren ezagutze eta Breizheko gizartean edestiari buruz duen balioa hauteman dugu. Mde Pr 285. Urteak ioan, urteak etorri, metatuz doa zarren iakintza. Zait Plat 73. Bertsoetako bear ditugu / berezkoa ta biotza, / onek ez ditun bertsolariak / alperriko dau jakintza. BEnb NereA 154. Jakintsu bat zer den eta bere jakintza zenbateraiñokoa den. Vill Jaink 129. Euskalerriko jakintza zaarra! NEtx LBB 155. Gu gaztetan ez giñan ibilli / jakintza on baten billa. Basarri ( in Uzt Noiz 52 ).
v. tbn. Enb 139. Yanzi 103. Gand Elorri 24. Onaind STeresa 116. Gerrika 174. Insausti 307. Yakintza: Ol Gen 2, 9.
azpiadiera-1.1
Buru-arlotea: andre Yakintza, andre Kultura, askorik maite ez dutenetakoa.Ldi IL 58.
azpiadiera-1.2
(V-gip ap. Etxba Eib; Lar, Añ, H).
Ciencia; (menos usado) doctrina.
Jakintza onbidezko anitz ondorengoai erakutsi naiak. Izt C 457. Populu aiphatuak bere yakintzetan, / greka xoragarriak asmu ederretan. Hb Esk 42. Kristau-dotriña edo jakintza eta oitura prestubak umeai erakustea. Aran SIgn 95. Laster Jakintzen artikasdean eta oek barruntzen bere gaiera, oarkera eta geigura agertu zituen (Donostia, 1879). JFlor. O gaur eguneko yakintzea! O gaurko aurreratasuna! Kk Ab II 136. Euskaltzaindia lan txalogarria egiten ari dek ta jakintza legeen arabera. Lab EEguna 84s. Hek daukute erakutsi, jakintzarako bidearekin batean, zuzenarena. JE Ber 82. Beste jakintzaetan gertatu oi dan bezela emen ere gauza guztiak ez dira lau eta agiriak. JMB ELG 10. Gizartekeriari jakintza-usaindun oñarriak ipiñi nai izan eutsazan Marxek. Eguzk GizAuz 46. Benetako jakintza baño guzur-jakintza obeto dirudi. Ib. 16. Etika dela ta, Jakintza eta Etikarekiko hauzia dakarkigu. Mde Pr 328. Iakintzaren iauregi zarra lur-iota zetzan. Zait Plat 27. Edozein iakintza-sailetan [...] bere burua iakitez iantzirik eta okiturik erakusten zuen gizakumea. Ib. 113. Fisikan, Kimikan, Osagintzan eta beste jakintza-adarretan bihar diran hitzak zabaltzeko. Osk Kurl 119. Gertakari oiek jakintzak argitu dituan ezkero, zertarako dugu Jainkoa? Vill Jaink 31. Jakintza esperimentalak Nola-ren eremuan ari dira. Ib. 62. Jakintza-aldizkariak euren orrialdeak zabaldu dautsoez. Alzola Atalak 126. Irudimenik gabea, jakinduri ta jakintzarik bat-ere gabea. "Erudición y doctrina". Berron Kijote 18. Baziren ere zenbaiten izpiritu-Iehiaketak, xapelgo moduan, edo jakintza batzuetakoak. Larre ArtzainE 133. Nekez izango da gaur filosofiarik [...] jakintza-oinarri sendorik gabe. MIH 89. Beste edozein jakintzatan bezalatsu, teoriek, metodoek, azterbideek edonon eta edonorako balio dute. MEIG VIII 64.
v. tbn. Ag Lar 548. KIkV 34. KIkG 22. ArgiDL 6. EEs 1930, 21. Txill Let 126. Erkiag Arran 133. Basarri 190. Onaind in Gazt MusIx 208. Iakintza: Or Aitork 367. Yakintza: Y 1933, 2.
azpiadiera-1.2.1
(Usos especializados).
Olano'tar Anizeta, Jakintza eta Elerti Baimenduna. "Licenciado en Filosofía y Letras" . EAEg 12-10-1936, 30. Arantzadi'tar Telespor, Irakaslari zar-saritua (jakintzak). "Ciencias" . Ib. 12-10-1936, 30.
azpisarrera-1
JAKINTZA-BIDE.
a) Vehículo de cultura.
Gaur dan egunez, edozein izkuntzak, Europan beñipein, yakintza-bide bear du, ondatuko ezpada. Ldi IL 52. b) (Pl.). Caminos de la ciencia.
Beharrezkoa genduke jakintza-bideetan euskaldunen laguntza. MIH 146.
azpisarrera-2
JAKINTZA-GAI. a) Tema cultural, científico.
Jakintza-gai au ain garrantzi andikoa ixan arren. (1918). ForuAB 157. Euskera ta lenengo yakintza-gaiak erakusten. Ldi IL 156. Iakintza gaietako liburuak. Or QA 198. Jakintza-gairen bat edo beste [...] berak irakatsiko ziola. Mde HaurB 28. Mirestekoa litzake, beraz, egokiagoa eta aberatsagoa izatea euskal hiztegia filosofia eta jakintza gaiak adierazteko. MIH 86.
b) Objeto científico.
Guda-aldian ekarriak izan ditezken jakintza-gai eta erti-gauzak [...] non arkitzen ote diran jakin. "Objetos científicos". EAEg 20-11-1936, 343.
azpisarrera-3
JAKINTZA-GIZON. Científico.
Soin-azikera aipatu ez duan jakintza-gizonik ez da arkitzen. "Hombre de ciencia" . EAEg 31-1-1937, 943. Zenbait jakintza-gizon Jainkoa ukatzeraiño joaten dira. Vill Jaink 45. Jakintza-gizonak ortaz deus ere ezpaitaki. Ib. 69. Begi argiagoak baitzituen lurreko gauzetarako jakintza-gizonek baino. MIH 176.
azpisarrera-4
JAKINTZA-ITURRI. Fuente de conocimiento.
"Fuentes de conocimiento", au da, yakintz-iturriyak. Kk Ab II 189. Nire edeskiyaren yakintz-iturriyak eztagoz liburuetan. Ib. 189. Euskera, landu eztegularik, ezta yakintza-iturri, illunpea da. Ldi IL 53.
azpisarrera-5
JAKINTZA-LAN. Trabajo científico, cultural.
Jakintza lana auzolana dala al deritzak? Lab EEguna 85. Yakintza-lanez gañera "Euskaltzaindi"-k axola aundiz artu-bearra du euskeraren zaitza. Ldi IL 60. Yakintza lana ta euskerari eutsi-bearra. Ib. 60. Olerki goxo xamurrak egin, / jakintza-lanak ugaldu. AZink 120. Jakintza lanak gogoko ditu. MEIG II 45.
jakintza
0 / 0 barrendu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper