OEH - Bilaketa
94 emaitza izara bilaketarentzat
Sarrera buruan (8)
Sarrera osoan (86)
- ahaztu
- 1 aire
- aldi
- aleunka
- amortajatu
- 1 anda
- arnasa
- aroan
- arreo
- 1 arte
- axe
- azal
- azken
- batu
- bi
- bildu
- bonbila
- 1 buruki
- buruko
- burusi
- dina
- elur
- 2 enparatu
- eraitsi
- 1 erdi
- gandorki
- gantzatu
- gero
- gertatu
- hamabi
- hari
- harpe
- hauts
- hegal
- hilohe
- hobara
- horrenbeste
- isara
- isera
- ixara
- ixera
- izaratu
- izera
- izerkari
- jaulki
- 1 katon
- koroatu
- korporal
- kukuldu
- larri
- lastamarraga
- latz
- 1 lau
- lodi
- lohitu
- maindire
- marregero
- marruskatu
- mendi
- meztitu
- mihise
- neskazahar
- 1 oharka
- 1 ohatze
- ohe
- ohi
- parpaila
- sagar
- 1 sail
- santa
- saretu
- sepultura
- simaurtu
- sorginkeria
- tarratada
- totolo
- ume
- umezara
- umo
- ur
- zeru
- zikin
- 1 zink
- zola
- zortzialdi
- zuri
goiburua
izara.
etimologikoa
Etim. Se trata de un arabismo, introducido, al parecer, por mediación del romance, habiendo sido olvidado el mediador o caído en desuso.
sense-1
1.
(V, G-nav; Mic 9r (is-), H (V, G)),
izare (
VP 37v, H (V, G); izarea det. Lar, Añ; izaria det. G-nav),
izera (G-azp-nav),
ixara,
ixera,
isara,
isera
Ref.:
A;
Iz ArOñ (isara)
Als
(eskúbera);
Etxba Eib;
Holmer ApuntV;
Elexp Berg;
SakHizt
(
menddere
)
.
Sábana. "Ensabanar, [...] maindirean, izarean bildu" Lar. "Drap dont on enveloppe les morts, linceul, suaire" H. Cf. Garate Cont RIEV 1935, 350: "Izare o izale: sábana en el León de Sánchez Albornoz. Apéndice IV, pág. 183". Tr. Atestiguado en autores vizcaínos desde mediados del s. XVII; se documenta tbn. en CatBurg (47), Lardizabal (en éstos dos izare ) y en algunos autores guipuzcoanos del s. XX. Hay ixara en Kirikiño (Ab I 83), Lauaxeta, Otxolua (159) y Alzola (Atalak 58); ixera e isera en Akesolo (Ipiñ 28 / 29), e izera en Kortazar (Serm 241) y en un ej. de EgutAr . En DFrec hay 6 ejs. de izara y 1 de izera .
Isara bi, oeko kotxiña bi. Mic 14v. Izara santea zeinegaz batu ebeen. "El sudario con que fue envuelto" . Cap 141. Izara zuri bategaz mestidu. Oe 158. Ez dot ez eunezko ez miesazko izararik biar. Mg PAb 66. Ogeitamar izare edo maindire. Lard 141. Amabiren bat izara ta beste orrenbeste burko azal. Ag Kr 74. [Zaldizkoen] txarrantx, burusi ta isara. "Las mantas y sábanas de los caballos" . Or Tormes 11 (Eus 332 izara). Lurpera naramatenean, izan zaitezte nere izara ta kutxa. NEtx Nola 93. Oeko izarak. Erkiag BatB 153. Izara edo enparau garbitu bearrekoz beteta. Etxabu Kontu 191. Manta bi eta izera garbiren bat. Gerrika 82.
v. tbn. CrIc 44. fB Ic I 73. Añ EL2 223. Astar II 128. Mde HaurB 17. And AUzta 46. Etxba Ibilt 467. Alzola Atalak 60.
Sábana. "Ensabanar, [...] maindirean, izarean bildu" Lar. "Drap dont on enveloppe les morts, linceul, suaire" H. Cf. Garate Cont RIEV 1935, 350: "Izare o izale: sábana en el León de Sánchez Albornoz. Apéndice IV, pág. 183". Tr. Atestiguado en autores vizcaínos desde mediados del s. XVII; se documenta tbn. en CatBurg (47), Lardizabal (en éstos dos izare ) y en algunos autores guipuzcoanos del s. XX. Hay ixara en Kirikiño (Ab I 83), Lauaxeta, Otxolua (159) y Alzola (Atalak 58); ixera e isera en Akesolo (Ipiñ 28 / 29), e izera en Kortazar (Serm 241) y en un ej. de EgutAr . En DFrec hay 6 ejs. de izara y 1 de izera .
Isara bi, oeko kotxiña bi. Mic 14v. Izara santea zeinegaz batu ebeen. "El sudario con que fue envuelto" . Cap 141. Izara zuri bategaz mestidu. Oe 158. Ez dot ez eunezko ez miesazko izararik biar. Mg PAb 66. Ogeitamar izare edo maindire. Lard 141. Amabiren bat izara ta beste orrenbeste burko azal. Ag Kr 74. [Zaldizkoen] txarrantx, burusi ta isara. "Las mantas y sábanas de los caballos" . Or Tormes 11 (Eus 332 izara). Lurpera naramatenean, izan zaitezte nere izara ta kutxa. NEtx Nola 93. Oeko izarak. Erkiag BatB 153. Izara edo enparau garbitu bearrekoz beteta. Etxabu Kontu 191. Manta bi eta izera garbiren bat. Gerrika 82.
v. tbn. CrIc 44. fB Ic I 73. Añ EL2 223. Astar II 128. Mde HaurB 17. And AUzta 46. Etxba Ibilt 467. Alzola Atalak 60.
azpiadiera-1.1
(Usos figs.).
Iparraldeko mendi-saillak ere izara beltzetan bill-bill egitera dijoaz beren tontorrak. Mok 21. Ibarretan edur zurijak dagijez ixara barrijak. Laux BBa 6. Elur-izara-gañean nere oñatzik ez dago. EA OlBe 36. [Mari gaiztoa] aidez iruten / sorginkerizko izara. SMitx Aranz 22. Illuntzeak bere izara baltzeranak zabaltzen ziarduan zeru ta lurrean. Erkiag BatB 87. Eguzkia izera gorrixka batean barrezka sartzean. EgutAr 2-5-1963 (ap. DRA ).
Iparraldeko mendi-saillak ere izara beltzetan bill-bill egitera dijoaz beren tontorrak. Mok 21. Ibarretan edur zurijak dagijez ixara barrijak. Laux BBa 6. Elur-izara-gañean nere oñatzik ez dago. EA OlBe 36. [Mari gaiztoa] aidez iruten / sorginkerizko izara. SMitx Aranz 22. Illuntzeak bere izara baltzeranak zabaltzen ziarduan zeru ta lurrean. Erkiag BatB 87. Eguzkia izera gorrixka batean barrezka sartzean. EgutAr 2-5-1963 (ap. DRA ).
sense-2
2.
(V-gip; FSeg ap. A.)
Ref: A; Iz ArOñ (isara). Pañal de niño. "Izara: aurra galtzarbetatik beraño biltzeko oiala" Urkia EEs 1930, 51.
sense-3
3.
(G-azp-to),
izare (
VP
).
" Izarea edo buruko zapia, toca" VP 30r. " Izare burukoa, velo" Ib. 37v. "(G-azp-to), sabanilla de la cabeza" A. v. izaratxo.
" Izarea edo buruko zapia, toca" VP 30r. " Izare burukoa, velo" Ib. 37v. "(G-azp-to), sabanilla de la cabeza" A. v. izaratxo.
sense-4
4.
"(V-m), primeros funerales, nueve días seguidos después de la defunción"
A.
azpisarrera-1
ANDA-IZARA.
v. anda.
azpisarrera-2
IZARA-GAI
(-gei V-gip). "Lienzo. Arixa eruan eta izara-geixa ekarri, biar dan sarixa eunliari ordainduta" Etxba Eib.
azpisarrera-3
IZARAPE
(En casos locales de decl. sing.). Bajo la sábana.
Zigarro-kondoa izarapean itxita. Bilbao IpuiB 151.
Zigarro-kondoa izarapean itxita. Bilbao IpuiB 151.
izara
-
izara....
-
Etim. Se trata de un arabismo, introduci...
-
1. (V, G-nav; Mic 9r (is-), H (V, G)), i...
-
(Usos figs.). Iparraldeko mendi-saillak ...
-
2. (V-gip; FSeg ap. A.) Ref: A; Iz ArOñ...
-
3. (G-azp-to), izare ( VP ). " Izarea ed...
-
4. "(V-m), primeros funerales, nueve dí...
-
ANDA-IZARA. v. anda....
-
IZARA-GAI (-gei V-gip). "Lienzo. Arixa e...
-
IZARAPE (En casos locales de decl. sing....
0 / 0 ANDA-IZARA >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
