OEH - Bilaketa

10 emaitza horditu bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
horditu.
sense-1
(gral.; Lcc, Mic 6v, SP, Urt I 100, Ht VocGr, Lar, Añ, Gèze (o-), Dv, H (+ o-)) Ref.: Ref.: A; Lrq (o-); Etxba Eib; Elexp Berg.
Embriagar(se), emborrachar(se). "Cargar delantero, embriagarse" Lar. " Zuk eman diozu horditzeko arnoa, c'est vous qui lui avez donné le vin pour s'enivrer. [...] Guti aski du horditzeko, peu lui suffit pour s'enivrer" Dv. " Arno xuriak hordituko du gorriak baino lehenago, [...]. Ezta nahibada hordi, noizean behin horditzen bai, [...]. Au fig. Bere onthasun handiez horditu bezala zen, il s'enivra pour ainsi dire de ses grandes richesses" H. Elexp Berg indica que se trata de un vocablo ya perdido. Tr. Documentado al Norte desde Leiçarraga y al Sur desde la segunda mitad del s. XVIII. Son escasos los ejs. septentrionales del s. XX. Aguirre de Asteasu emplea el part. ordi (junto a orditu ). Encontramos urditzen (tal vez errata) en Voltoire (272).
Etzaiteztela hordi mahatsarnoz. Eph 5, 18 (TB, Ol, Ker, Bibl, IBk, IBe mozkortu). Eta ikhus nezan emaztea sainduén odolaz eta Iesusen martiroén odolaz horditua. Apoc 17, 6 (He, TB horditua, Ur (V, G), Ip orditurik). Noe patriarka saindu hura horditu zen egun batez. Ax 408 (V 265). Erraz da ez horditzea, baina gaitz da neurriz iatea eta edatea. SP Phil 453. Au da [...] Jainkozko ardoaren bodega: ondo guzizko gozo, santuen gisa orditzen edo enbriagatzen. Cb Eg II 46 (Dv LEd 91s mozkortzen eta horditzen du). Berzia horditzeko ardu ta ogi trüküz emaiten, berak galdürik berziak gal-eraziten dütialarik. Egiat 199. Zorionaren iturrian / bozkarioz / zeruan dire horditzen. Monho 86. Kristorén odól preziósoa, ordibenáza ni. LE Ong 41v. (Noe) orditu ta gelditu ze buluxkorriturik. (165). LE-Ir (s.v. buluxkorritu). Orditurik jarten dirianak. CrIc 67. Jan-edanean igaro edo orditu bazara. EL1 134 (v. tbn. LoraS 18). [Ordikeriako bekatu onetan erortzen dira] ardoa ta beste edariak ematen dieztezenak ordiko dirala ezagutzen diranai. AA III 367 (v. más ejs. de ordiko en la misma pág.; 370 orditu). Orditzeko perillean jartzea da bekatu larria. Ib. 370. Egiten duela alegiña laguna orditzeko, onela zabar-erazteko jokoan. Ib. 369. Zenbatak ere eztire herioaz joak izan, [...], ebasten hari zirela, hordituak zirela. Dh 122. Ordituta ibilten zirian dantzan. fB Olg 142. Beti lapurretan edo ordituten edo meza entzun bagarik bizi diriala. fB Ic II 219. Ondotxu edan, eta alegretxu ifini bai, baña orditu inos bere ez. Astar II 123. Bardin egiten dau pekatu inor ordituten dabenak. Ib. 124. Matsari zumua kendu, edan, orditu eta loak artu zuen. Lard 10. Amoriyo gozo bat, zeñak utzitzen nauben orditu banitz bezela. Bil 161 (v. tbn. en contexto similar Lg II 168 bozkarioz horditua bezala). Nahiago dut buluzirik ikusi ezen ez horditua. HU Zez 60. Ordituteko ekandua edo zaletasuna. Itz Azald 177. Igandian orditu, astelenian jai. MendaroTx 223. Ordituta iñor laneratutzen bada. EAEg 29-4-1937, 1585. Senharra usu horditzen zait. Lf Murtuts 36.
v. tbn. Tt Arima 50 (70 o-). Ch IV 12, 5. CatLav 176 (V 91). El 74. Mb IArg I 369. He Phil 358. CatLan 116. FamInst 814. Mg CO 220. Gco II 61. JJMg BasEsc 208. GoldSerm 222. CatLlo 43. Gy 272. Hb Esk 188. ASJU 1992, 467 (Ae). Samper ASJU 1992, 489. Hualde ASJU 1992, 512. JanEd I 58. ChantP 238. Urruz Urz 52. Azc PB 76. Moc Damu 23. Ag Kr 68. Otx 158. Ir YKBiz 284. Mde HaurB 23. Txill Let 96. Etxde JJ 32. Arti Ipuin 81. BAyerbe 105.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).
Gizon mozkorti eta horditu bi dabiltza hortik. Arti Tobera 268. Ango inauterietan andre orditua zirudien Tarentok. Zait Plat 14.
azpiadiera-1.2
(Uso fig.). "Causer une ivresse morale. Laudorioek horditzen dute, les louanges enivrent" Lh.
Gizonek [munduko plazer guziez] hordituik eta itsuturik, eztute hori ezagutzen. SP Imit III 12, 4 (Ch munduak itsutu eta horditu dituenean). Amore gozoz ordituak [aurkitu] . Mg CC 226. Ohorez inguratua, atseginez horditua. Dh 190 (v. tbn. 177). Atsegin izpiritualek zoratzen naute, horditzen naute. Laph 70. Riktrudisegaitik egin neban ori, Pedro Mari, iruntzialak iruntzita! Poztu nintzan orduan, orditu nintzan. Ag AL 97. Hein hortaraino beren buruaren alhaz horditurik daudenak. JE Bur 109. Onengatik, mozkortuta bezela nabil. Ain zuzen, baztergabetasun-kutsuak orditu nau; ez bestek. Txill Let 116. Ta oeratu bezin laister orditzen ninduen loak. Ib. 36. Maitakeri irritsez ziaro ordituta. Etxde JJ 266. Maiteago ta zorigaitzago. Mozkortzen, orditzen zetorkion biotza. NEtx Antz 82.
v. tbn. Echve OngiB 67.
azpisarrera-1
HORDI-HORDI EGIN, HORDITU-HORDITU EGIN. Emborracharse completamente.
Eta edan alak edan ostian, edozein gixon moskortiren antzera, ordittu-ordittu egin ziran. Otx 156. Gauerdi zen Piarres ordi-ordi eginda Atharratzeko peritik eldu zen batean. Etxde JJ 107.
azpisarrerakoSense-1.1
Udazken amaierako eguntto bat zen, flakeziaz betea, xirimiriz hordi-hordi eginikako egun tentel horietakoa.Lasa Poem 117.
azpisarrera-2
HORDITZEKO. Embriagador, que emborracha. "Propre à enivrer. [...] Horditzeko edariak, les boissons enivrantes" Dv. v. hordigarri.
Ez du ardorik, ez beste edari orditzekorik artuko. Lard 362.
horditu
0 / 0 behin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper