Harremana

    OEH - Bilaketa

    5 emaitza gailendu bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gailendu.
    etimologikoa
    Etim. De gainean + -tu ; cf. (Lç) gaineandu .
    sense-1
    1. (G... ap. A; gallen- Lar, Añ (G, AN), H (V, G)) (Con aux. trans. o intrans.). Aventajar, vencer, sobrepasar; sobresalir, destacar, descollar. "Adelantarse entre dos competidores, el uno al otro, gallendu. Adelantósele, gallendu du, gallendu zaio" Lar. "Vencer, sobresalir, sobrepujar" Ib. s.v. gallear. "Vencer" Añ. v. gaihendu. Tr. Documentado en textos guipuzcoanos al menos desde Larramendi. En DFrec hay 6 ejs. de gailendu y uno de gaillendu .
    Zer da goiteria edo soberbia? --Besteak gallentzeko gurari erabageko bat. CatBurg 39. (la versión de Mb decía besteak baño geiago izateko; la corrección es de Lar) Guziak gallentzen dituzula. Lar STomas 2. Gerra onetan gallenduak ez geratzeko. AA III 548. Ara or ire leikidea! Gallendu zak beiñ, arraio ori! Ag EEs 1917, 202. Mendi gurenak [...] danen artean gallentzen diran lez, Zumarraga goragarria, gauza gustietan gallentzen zan. GMant LEItz 69. Gallentzen asi zitzaionian / larri juana da igesi. Tx B I 189. Litxarreriyan gallentzen dira / satorra eta luartza. MendaroTx 153. Birtutean gaillendu direnen naigabeak. Vill Jaink 106. Lanari aurrea artu bear zaio, gaillendu ez dedin. EZBB II 42. Aita bera ere bertso-lanean zerbait badek [...]; baña etzekit semea ez ote zaion gallendu bear. Ataño TxanKan 76. Jakinduria indarraren aurka, eta jakinduria gallendu. MMant 18. Kondairan barrena gailendu diren ikasiago, landuago eta ausartago bakanak. MEIG VIII 59. Gutakoren bat gailendu bada lanbide horretan. MIH 268.
    v. tbn. Or Poem 553. Gazt MusIx 227. In MEIG VIII 27. Zendoia 156.
    azpiadiera-1.1
    Destacar (?).
    Beste gauzarik ez det gallendu / lupika ta pikardiya, / banidadiak galdu biar du / mundu onetan erdiya. Xe 314.
    sense-2
    2. (gallen- AN-larr ap. Asp Leiz; Lar, Añ (G), H). Envalentonarse, engreírse. "Levantarse a mayores, gallendu, ollartu, con las terminaciones del neutro" Lar (v. tbn. Añ). "Montantear, lo mismo que jactarse y querer mandar, gallendu nai" Ib.
    Nora da arako buru arro ta gallendua? VMg 48. Gallendua zegoen franzes talde andia menperatu zutelako. Izt C 413. Mutillzartu ta ezkondu, / oraiñ andria gallendu, / gaztia bear omen du. Xe 275. Azkenez bizitu zan ta gallendurik Mireleren biotza bereganatzeko asmo sendoa artu zuan. Anab Usauri 34. Nork ixillarazi orain gu, gu gallenduok? Ldi IL 28. Gailendurik eta oilarturik asten ziran gurasoen aurka. Zait Plat 114. Gazteak gallentzea / jarri zaigu modan, / lengo errespetoa / ez dakit non dan. Basarri 108.
    v. tbn. Or Eus 396.
    azpiadiera-2.1
    Enorgullecerse.
    Santu ziranen gurasoek ez al yunate poz aundiago [...] beren semeak ikustean? Eta zergatik ez gallendu ere, aien guraso izan ziralako? Or QA 99.
    sense-3
    3. (G-to ap. A ).
    Proliferar, multiplicarse, aumentar.
    Urtiak gallendu ta / ajiak azaldu. Xe 300. Galdu zituen gari-zelaiak, / gallendu zaio sasiya. Tx B III 62. Ziza-larreak ostilika antza / euntzetan dira gaillendu. Or Eus 220s. Makineria gallendu zaigu / ta balio aundikoa. Basarri 132. Ta al den azkarren jakin bear da pozoitasun ori nun dagoen, pasmoa gaillendu baiño len. Ostolaiz 79. Beure azpia garbi idukiko du, sasirik gaillendu gabe. Ib. 29.
    v. tbn. Insausti 92.
    azpiadiera-3.1
    " Aizea gallendu egin du (handitu) (AN-gip)" Gte Erd 148.
    sense-4
    4. (Part. en función de adj.). "Pervers, coupable" Dv, que cita a Ant. "En G-to se usa gralmte. en mal sentido: gaillendua, el perverso" A.
    azpisarrera-1
    GAILENDU-EZIN (Añ (G), A). "Invencible" Añ, A.
    azpisarrera-2
    GAILENDUXE (Forma con suf. -xe, de valor aprox.).
    Berrizale, ordea, zaharzaleak eta herrizaleak gailenduxe zaizkigun garaian. MIH 292. (v. tbn. 264)

    gailendu

    gailendu
    0 / 0 GAILENDU-EZIN >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper