OEH - Bilaketa

229 emaitza ekaitz bilaketarentzat

Sarrera buruan (9)


Sarrera osoan (220)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ekaitz.
etimologikoa
Etim. De *egu-gaitz .
sense-1
(gral.; SP, VP, Lar, Añ, Hb, Dv; -kh- Hb, H), ekatx (V, L; Lar, , Dv, H), egaitz (Hb sg. Lh) Ref.: A (ekaitz, ekatx); Iz To; Etxba Eib .
Tormenta, tempestad (sentidos prop. y fig.). "Granizo" VP 23v (probablemente en el sdo. de 'tormenta con granizo'). "Ekaitz-burua yoa izango da, habrá terminado la tempestad (G-to)" A EY III 341. AxN explica tormentak (284) por ekaitzak. Lhande atribuye la forma egaitz a Hiribarren, pero no la encontramos en éste. v. tenpesta. Tr. Documentado sobre todo en autores de la tradición meridional; se encuentra además en unos pocos autores del Norte ya desde Oihenart. La forma ekatx la emplean sólo autores vizcaínos. En DFrec hay 14 ejs. de ekaitz y 3 de ekatx, todos ellos meridionales.
Kibel ekatxari, bular aldi onari. "Espaldas a la tempestad" . RS 240. Uste nuen nihaurk er'ekaitzak / Io banenza, neure zurkaitzak / Zintuzkedal'[a]. O Po 47s. Othoi sainduari, deraunsano ekaitzari. "Tandis qu'il y a orage" . O Pr 662. Ekaitza eta tenpesta ioan dadin. SP Imit III 29, 2. Dei zaiozu, bizioen ekaitzak onda etzaizan. Lar STomas 2. Nere ekaiz ta peligrorik andien onetan, arren zuzendu nazazu. Cb Eg II 98 (Dv LEd 176 ekhaitz). Baketu zan ekatxa? LoraS 8. Ekaitz guziak, turmoiak, tximistak, arria, ta ludardarrak ez dira gu zentzatzeko diña zertan geratuko ote gera. AA II 99. Ez urak, ez subak, ez eurijak, ez ekatxak, ez leoe, ez artz, ez beste gauzak gatx egin leikegu. Astar II 289. Jasa andiarekiko ekaitz portitza. Izt C 33. Izotz eta inziarrak, eguzki eta euriak, kazkabar eta beste ekaitz guziak aragian artuaz. Lard 310. Bost egun irrist eta ekaitz gogorren artean itxasoz eginda gero. Aran SIgn 34. Altxatu zan ekaitz izugarri bat. Bv AsL 84. Ekaitzaren orruari jaramon barik. Ag Kr 153. Ura zan algara ekaitza! Ag G 302. Ekaitz asarre ta indartsu batek arrapau ebazan. Kk Ab I 80. Aldi aretan euzkiak dizdiz, / ekatx-lañorik etzan agiri. Enb 46. Ekaitza datorrelarik. Or Eus 58. Bularpeko ekaitzaren eztenkak. TAg Uzt 256. Izugarrizko ekaitza bildu zen zeruan. Mde Pr 120. Ekaitz arrek ontzia ondatzea. JAIraz Bizia 108. Ekaitz egunetan, itsas-urak irakiten diarduen denporaletan. Erkiag Arran 117. Alper alperrik astinduko du / millaka ekaitz zakarrek. Basarri 11. Ekaitz ostean eztialdia. Onaind ( in Gazt MusIx 149 ). Ainbeste ekaitzi arpegi eman dion Euskalerri gaxoak. Ataño TxanKan 215. Gure ganera egun danetan / etorriten zan ekatxa. FEtxeb 26. Erramua ta erromerua bedeinkatu ta jaso, ekaitz gaiztoa datorreneko. Ostolaiz 102. Itsaso beldurgarria. Ekaitza sortuko dio hurrengo itsasoratzean. MIH 312.
v. tbn. (autores septentrionales): Egiat 250. Ox 64. JE Ber 12. Lf Murtuts 78. Larre ArtzainE 355.
azpiadiera-1.1
" Eguraldi ekatxa (V-gip), tiempo tempestuoso" A.
azpisarrera-1
EKAITZ-AHATE. "(L), canard tadorne" Lh. "(Tadorna tadorna), tarro blanco" MItziar Txoriak 13.
Marra zuri hunen ondotik bigarren marra bat, gorria. Hortarik ageri da zoin ezagut errexa ditakeen ekaitz-ahatea. Dass-Eliss GH 1925, 274.
azpisarrera-2
EKAITZ-HAIZE. Viento de tormenta.
Ekaitz-aizea etorren / baraldi atzean. Azc PB 134. Urrutiko trumoiaren orrua, ekaitz aizearen durundia. Ag G 2. Udazkenean ekaitz axeak / zugatz-ori legofak lez, / eriotz gogor biotzge danak / biurtu dituz "ezerez". GMant Goi 33s. Ekaitz-aize zakarrak ontzixka alderoka zabilen. Or Mi 129. Zeruko Argia-ren uretan (lehen bare eta orain ekaitz-haize zakarrez nahasietan). MEIG VII 73.
azpisarrera-3
EKAITZ-HAIZETE. Ventarrón de tormenta.
Zer da ikustea txalupa andi bat / ekaitz-aizete artean. Azc PB 103.
azpisarrera-4
EKAITZ-TXIRRIN. "(Hydrobates pelagicus), paiño común. Itxas egaztia [...] ega luxeakin beltxezka, ipurgain txuri nabarmena-ta, isats beltz laukia" MItziar Txoriak 11.
azpisarrera-5
EKAITZ-TXORI. "Ekaiz-xori (L, BN), thalassidrome" Lh. "Xori huni [galerna-xoria] itsasturiek bardin erraten diote ekaitz-xoria" Dass-Eliss GH 1925, 238.
azpisarrera-6
EKAITZ-ZIRIMOLA. Ciclón.
Guziok oldarrez eraman baitituzu, ekaitz txirimola iduri yoanik. Zait Sof 41.
azpisarrera-7
EKAIZPEAN. Bajo la tormenta.
Ekhaitz-pean xoria dabila. Ox 38. Aurreko lan aundian, amabostaldi osoa egin nenunan olako ekaizpean. Or QA 64. Kantua ordea, biotza lasai ta paketsu danean sortzen dun, ez ekaizpean datzanean. Etxde JJ 57. Nire samin-aldiko / ekaitz-pean beti / argi-dun ipurtargi / edo itxaropen bat. Gand Elorri 156. Logroñoko aidetartea balia izan zitzaien ekaizpean ez ondatzeko. NEtx LBB 66. Edozoin landarek ere ez du behar den uztarik emanen, hazi behar zuen sasoinean ekaitz pean egona bada. Xa Odol 43.
v. tbn. Gazt MusIx 68. Zait Plat 54.
ekaitz
0 / 0 EKAITZ-AHATE >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper