OEH - Bilaketa
14 emaitza arroila bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (11)
goiburua
arroila.
etimologikoa
Etim. Para su posible origen románico (cf. cast. arroyo, etc.), v. ApV 57.
sense-1
1.
(L, BN, S; Lecl, Dv, H; -olla S; VocBN
, Gèze),
arrola (Dv),
erroila (G-to)
Ref.:
A (arroil, erroilla); Lh; Lrq /aRól'a/; Gte Erd 227.
Zanja, canal, reguera; surco que hace el agua. "Fossé, cavité prolongée, plus ou moins profonde, sur un corps" VocBN . "Fossé" Gèze. "Rigole" Lecl, Dv, Lrq. "Fossé étroit ouvert pour l'écroulement des eaux, rigole. Syn. erreka, erretena, isaka " H. "(BNc, Sc), fosa, cavidad" A. "Reguera, atarjea (Dv)" Ib. " Erroilla (G-to), acequia" Ib. " Arroila (L, BN), arroilla (BN, S), caniveau" Lh. "(S), tranchée" Ib. " Euri uharra heldu da, mendiari behiti burruztan heldu da ura arroilak eginez (BN-arb)" Gte Erd 227.
Heda etzatzue longa / xuriak arroilletan, / tapizeria ederrak / halaber paretetan. EZ Noel 122. Arrolletara arropak / ziotzoten etxatu, / eta hunela zioten / karriketan kantatu. Ib. 89. Ura zurrutan zohan alde guzietarik, eta laster izan zen bethea ur bide edo arroilla aiphatu duguna. Lg I 354. Ordeka zelaietan errolla andiak iriki ta urai igesbidea emanaz. Izt C 26. Errolla, luepaki, erreten, zingidadi, aldats ta malloetan sortzen diren arantza-beltz, laarzuri [...] txillar, zume eta oen lagun askok. Ib. 159. Phentze arroilak eta bertze erreka guziak garbitzea. Dv Lab 203. Ikusten dute zaldi kementsu bat [...] errollak eta lubakiyak saltatuaz, pasarisuan arbolak beren adar eta guzi puskatzen zituela. Bil 163. Aitzineko egunetako uriek izigarriko arroilak eginak zituzten bidexketan. Prop 1878, 326. Bainan, bidearen eta sorhopila xoragarriaren artean, bazen arroila. Ez ditu lotsatuko gure Gurghersak; eta horra non, orhoitu gabe erran zaharraz: "arroila bazterrean itzuliphurdi", jauzten diren bidetik kanporat. Prop 1899, 210. Hango ontasun guzietan ur-haska eta arroila ederrak ikusiko ditutzu. Zerb Metsiko 324. Bihurgune bat edo bietan apur bat iziturik, eskuin-alde lekuratzen gira, ahal bezain eskuin, arroilarat eroriko bagira ere. JE Ber 92. Auto edo moto militarrak zirurikan, edo kamiun eta karroak, kasik arroilarat edo pendoitzez bestalderat jauzi egitekotan baiginen gu adin hartan, guhaur beren ganat bil ginitzaten beldurrez. Larre ArtzainE 136. En DFrec hay 2 ejs.
Zanja, canal, reguera; surco que hace el agua. "Fossé, cavité prolongée, plus ou moins profonde, sur un corps" VocBN . "Fossé" Gèze. "Rigole" Lecl, Dv, Lrq. "Fossé étroit ouvert pour l'écroulement des eaux, rigole. Syn. erreka, erretena, isaka " H. "(BNc, Sc), fosa, cavidad" A. "Reguera, atarjea (Dv)" Ib. " Erroilla (G-to), acequia" Ib. " Arroila (L, BN), arroilla (BN, S), caniveau" Lh. "(S), tranchée" Ib. " Euri uharra heldu da, mendiari behiti burruztan heldu da ura arroilak eginez (BN-arb)" Gte Erd 227.
Heda etzatzue longa / xuriak arroilletan, / tapizeria ederrak / halaber paretetan. EZ Noel 122. Arrolletara arropak / ziotzoten etxatu, / eta hunela zioten / karriketan kantatu. Ib. 89. Ura zurrutan zohan alde guzietarik, eta laster izan zen bethea ur bide edo arroilla aiphatu duguna. Lg I 354. Ordeka zelaietan errolla andiak iriki ta urai igesbidea emanaz. Izt C 26. Errolla, luepaki, erreten, zingidadi, aldats ta malloetan sortzen diren arantza-beltz, laarzuri [...] txillar, zume eta oen lagun askok. Ib. 159. Phentze arroilak eta bertze erreka guziak garbitzea. Dv Lab 203. Ikusten dute zaldi kementsu bat [...] errollak eta lubakiyak saltatuaz, pasarisuan arbolak beren adar eta guzi puskatzen zituela. Bil 163. Aitzineko egunetako uriek izigarriko arroilak eginak zituzten bidexketan. Prop 1878, 326. Bainan, bidearen eta sorhopila xoragarriaren artean, bazen arroila. Ez ditu lotsatuko gure Gurghersak; eta horra non, orhoitu gabe erran zaharraz: "arroila bazterrean itzuliphurdi", jauzten diren bidetik kanporat. Prop 1899, 210. Hango ontasun guzietan ur-haska eta arroila ederrak ikusiko ditutzu. Zerb Metsiko 324. Bihurgune bat edo bietan apur bat iziturik, eskuin-alde lekuratzen gira, ahal bezain eskuin, arroilarat eroriko bagira ere. JE Ber 92. Auto edo moto militarrak zirurikan, edo kamiun eta karroak, kasik arroilarat edo pendoitzez bestalderat jauzi egitekotan baiginen gu adin hartan, guhaur beren ganat bil ginitzaten beldurrez. Larre ArtzainE 136. En DFrec hay 2 ejs.
azpiadiera-1.1
"Toute trace laissée sur un corps à la manière d'un rigole"
H.
Hain minki nigar egiten ziela, nun bertaitia nigarrek erratzen baitzerakoten, eta maxeleran behera arrolak egin. AR 170.
Hain minki nigar egiten ziela, nun bertaitia nigarrek erratzen baitzerakoten, eta maxeleran behera arrolak egin. AR 170.
azpiadiera-1.2
(BN, S; -olla Foix ap. Lh.).
Barranco, garganta. "(BNc, Sc), garganta entre montes" A. "(S, Foix), ravin. Khakuetako arrolla " Lh. v. 1 arro.
Arrola botxia Val-Carlos, Dona-Joane eta Baigorri arballen sargier phara beitzen, bazerion segur untsa begiratürik izan ledin. ArmUs 1896, 101. Irrintziaren oiartzunari / laisterkan egiñik aintzi, / arroil batean atzeman, eta / kalesak il-gogor utzi. "Los hallaron en un barranco" . Or Eus 208. Zer ibili bearra zeukenagu toki billa irudimenez, mendi ta malkor, arroil eta aintzira igarotzen, anima aiek non eta nola dauden adierazteko? Or QA 110. Edergaillü franko dü / kanpo barne güzietan: / Eliza, oihan, ühaitz, / leze, arrolla, bortietan. Casve SGrazi 22. Khakuetako arrolla lotsagarria / Mila khana barna da zolatik gaiñiala. Ib. 122.
Barranco, garganta. "(BNc, Sc), garganta entre montes" A. "(S, Foix), ravin. Khakuetako arrolla " Lh. v. 1 arro.
Arrola botxia Val-Carlos, Dona-Joane eta Baigorri arballen sargier phara beitzen, bazerion segur untsa begiratürik izan ledin. ArmUs 1896, 101. Irrintziaren oiartzunari / laisterkan egiñik aintzi, / arroil batean atzeman, eta / kalesak il-gogor utzi. "Los hallaron en un barranco" . Or Eus 208. Zer ibili bearra zeukenagu toki billa irudimenez, mendi ta malkor, arroil eta aintzira igarotzen, anima aiek non eta nola dauden adierazteko? Or QA 110. Edergaillü franko dü / kanpo barne güzietan: / Eliza, oihan, ühaitz, / leze, arrolla, bortietan. Casve SGrazi 22. Khakuetako arrolla lotsagarria / Mila khana barna da zolatik gaiñiala. Ib. 122.
sense-2
2.
"(Sc), raya de peinado y aun toda raya"
A.
azpisarrera-1
ARROILA ESTALI.
"Arroilla-estalia (Sc), alcantarilla" A.
arroila
-
arroila....
-
Etim. Para su posible origen románico (...
-
1. (L, BN, S; Lecl, Dv, H; -olla S; VocB...
-
"Toute trace laissée sur un corps à la...
-
(BN, S; -olla Foix ap. Lh.). Barranco, g...
-
2. "(Sc), raya de peinado y aun toda ray...
-
ARROILA ESTALI. "Arroilla-estalia (Sc), ...
0 / 0 ARROILA ESTALI >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
