Ohiko euskal mintzamoldeen antologia

Iduri luke testu honetan aipatu gertakaria Zuberoan agitu zela eta ez hain aspaldi. Baina Aintzinateko idazle batek (Akitaniakoa ahatik) jadanik ematen zuen kontu baten oihartzuna dugu hemen: gizon bat nork hil zuen nolabait salatzen dute zeruan pasatzen diren khürlo edo lertxun deitutako hegaztinek.

Entzuleak kontuan har beza ere inkestaren testingurua. Lekukoek Etxahun-Barkoxek 1854ean ondu "Amodio gati" kantorea aipatu dute eta kantore horren pertsonaiak diren Etxandi eta Iraxibau izenak ematen dituzte.

2 LEK.: Etxandi, eta bestia nur zen?

INK.: Ba zen Etxandi eta hua Mendikotan etzen.

2 LEK.: Ez, Gotañeko Iraxibau.

INK.: Etxandi hilik edo?

2 LEK.: Etxandi hilzali eta Iraxibau hilik.

1 LEK.: Badakizie nunti atzaman zien hura? Hil atz…

2 LEK.: Ez hoi, ez hoi hoi hoi jin ziozün geo, beste bat…

1 LEK.: Ah! Gaindañeko istoia eta.

2 LEK.: Ez, ez, ez, Etxandin eta Iratxibauena geo, haek atzeman zizün.

1 LEK.: Ba bena beste batek, atzaman zizien.

2 LEK.: Ah bai.

1 LEK.: Gaindañen züzün hua eta zea.

2 LEK.: Zuñ erran nahi ordin, zuñ erran nahi düzü?

1 LEK.: Hil abantzü zen gizona eta khürloak igaiten ziren gañen eta erran zon: - "Zik ene jakile zirateke!" eta hantik urthiaen bürian boogatzen tü ehuak igaiten eta: - "Bazuzte zeaen", haik ehuan, "haen jakilik bazuzte oai", erran zin eta hartaik atzaman zien.

INK.: Nola nola nola? eztut…

2 LEK.: Soizü: eho zizün batak bestia.

INK.: Garindañen.

2 LEK.: Gaindañen eta hil beh..

INK.: Hiltzen ari zenak.

2 LEK.: Hiltzen ai zenak erran zizün khürluk igaiten beitziren: - "Zik ziateke ene jakile!" eta geo hantik eta urthiaen bürian arra entzün zitzün eta geo: - "Khürluak entzüten tützie?" Eta hiltzale haek: - "To badutzak oai zeaen jakilik!".

1 LEK.: Bai.

INK.: Bere buria saldu?

2 LEK.: Bee büia.

1 LEK.: Bee büia salatü zin hartaik.